Co drugie drzwi napis „Witamy się bez podawania sobie rąk”. Taksówkarze nie biorą pasażerów, którzy nie pokażą znaku na ramieniu, na dworcach nikt nie sprzeda biletu bez specjalnego papierka. Z dnia na dzień znikają kolejni lekarze, internaty przerabiane są na ściśle odizolowane ośrodki, niewinna rozmowa „a w domu jak tam, wszyscy zdrowi?” może skończyć się wywiezieniem w środku nocy. Czy to jakieś afrykańskie państwo w przededniu rewolucji? Czy to miejsce akcji nowej powieści dystopijnej dla młodzieży? Nie, to nasz Wrocław sprzed niecałych 60 lat.

Krótkie, konkretne dialogi, multum bohaterów i zmagania mieszkańców miasta śledzone z różnych perspektyw – „Zaraza” to sprawny reportaż, w którym atmosfera pośpiechu i podenerwowania nie opuszcza czytelnika aż do ostatnich stron poświęconych chłodnym artykułom medycznym. Ambroziewicz opisuje epidemię głównie z punktu walczących na pierwszej linii frontu – współorganizatorów izolatorium, zarządzających pracą pogotowia, walczących z brakiem personelu i czasem. Indywidualne przeżycia pechowych ofiar sprowadzają się do krótkich, oryginalnych epizodów: sąsiadek pokaranych za samarytańską dobroć, staruszka zamartwiającego się swoimi rybkami czy młodzieńca kłamiącego dla narzeczonej. Książkę wypełniają jednak przede wszystkim przemęczeni lekarze, niemilknące telefony, karetki pędzące przez miasto, sanitariusze duszący się w upale i strojach ochronnych, pielęgniarki pracujące bez wytchnienia. Gdzieś trzeba przewieźć chorych. Ktoś musi powiadomić rodziny. Skądś trzeba wziąć ręczniki. I gorącą wodę. I kuchnię polową. I łóżka. I trumnę.

Czarna ospa wywraca miasto do góry nogami: myjąca podłogi Marysia i portier Jaś w ciągu chwili stają się osobami decyzyjnymi, milicja boi się zatrzymać chodzącego na czworakach pacjenta, którego musi ratować pijak, rektor Akademii Muzycznej leży obok żula, to, co normalnie wymagałoby teczki pism zostaje załatwione na gębę w dwa dni. Czytając trudno uwierzyć, że autor nie był naocznym świadkiem wydarzeń biegającym za karetkami, tylko pozbierał i umiejętnie zszył relacje wyciągnięte z cudzych pamięci.

Według analizy WHO epidemia we Wrocławiu miała potrwać dwa lata i zabrać ze sobą dwieście osób. Dzięki ciężkiej harówce personelu medycznego i akcji szczepiennej obejmującej 98% Wrocławia (w którym i tak szczepienia były regularną normą) szczęśliwie skończyło się na niecałej setce zarażonych i siedmiu ofiarach. Zaraza zamieniająca miasta w cmentarze nie odeszła wraz ze średniowieczem. W czasach antyszczepionkowców organizujących „ospa party” warto o tym pamiętać.

Co drugie drzwi napis „Witamy się bez podawania sobie rąk”. Taksówkarze nie biorą pasażerów, którzy nie pokażą znaku na ramieniu, na dworcach nikt nie sprzeda biletu bez specjalnego papierka. Z dnia na dzień znikają kolejni lekarze, internaty przerabiane są na ściśle odizolowane ośrodki, niewinna rozmowa „a w domu jak tam, wszyscy zdrowi?” może skończyć się wywiezieniem w...