Koncept kryminalnej powieści tak dalece retro, że rozpostartej w granicach panowania bojowego ducha Rzymian czasów Dioklecjana wydał się mojej duszy wart uwagi. Żadna to typowa historia alternatywna ale opowieść detektywistyczna o śmierci na Nilu. Pomysł śledztwa mającego miejsce w starożytności niby nie jest niczym nowym ale nie zauważyłem żadnego podtopienia rynku księgarsko-wydawniczego książkami podobnej treści. Dobre wrażenie jakie udzieliło się mojej osobie to efekt nienachalnej reklamy i innych zabiegów marketingowych jakich wiele oraz przypadek (za wyjątkiem ablativus pretii, że tak sobie zażartuję), który sprawił, iż zauważyłem notkę zachęcającą do zapoznania się z intrygą. Ba! Mało powiedziane. Toż to spisek ośmiorniczy, sabotaż i dywersja na każdym szczeblu władzy oraz tajemnic więcej niż mogłem się spodziewać. Myślę, że nawet autorce brakło sił by umiejętnie zespolić mnogość wątków, niuansów, tropów na miarę swojego głównego bohatera jakim jest Eliusz Spartianus. "Złodziej wody" jest pierwszym tomem z serii, której przewodzi swoją godnością i innymi zaletami wymieniony z imion Mezyjczyk* z urodzenia, a z dalszego pochodzenia Panończyk** . Samo wydanie książki sprawia miłe wrażenie solidności dzięki twardej oprawie i efektownej szacie graficznej, która pozostaje stylistycznie wspólna dla każdego z następnych tomów tej serii.

Zagadką kryminalną jakiej usiłuje sprostać były legionista jest tajemnicza śmierć Antinousa, legendarnego faworyta cesarza Hadriana. Tak więc, Eliusz Spartianus zajmuje się zdarzeniem mającym miejsce w 130r. naszej ery. Nawet dla współczesnych policjantów tego rodzaju historie rozciągnięte w latach muszą stanowić niecodzienne wyzwanie. Akcja stworzona przez Ben Pastor ma miejsce w 304r. naszej ery, a więc czas jaki upłynął od chwili kiedy nastąpił tajemniczy zgon to znaczny uskok w dziejach. Cesarstwo Rzymskie zdążyło poznać wolę, rozum, a niekiedy jego niedostatek kilkunastu władców z których wielu rozstało się ze światem doczesnym w sposób nagły. Tropienie okoliczności śmierci kilkunastoletniego Antinousa jest wielce kłopotliwe też i z tego powodu, iż żadne z miejsc pochówku ubóstwianego przez cesarza młodzieńca nie kryje w swoim wnętrzu jego zwłok. Podąża zatem Eliusz Spartianus w kolejne miejsca przekonując się o mającym miejsce niebywałym spisku. Wróg czai się wszędzie, zdradzić może każdy, rzetelnych informacji niemal żadnych.

Wbrew pozorom nie pieję z zachwytu nad książką autorstwa rodowitej Włoszki. Lektura, która była tak zachęcającą okazała się być mniej niż przeciętną i to w swej zasadniczej warstwie. Detektyw staje się po pewnym czasie przyciężkim homo viator, którego wędrówka nuży niekiedy na tyle by obawiać się, że z każdym następnym postojem Czytelnik zacznie równo pokasływać kiedy tylko Eliusz po raz kolejny otrzepie się z pyłów i piasków. Co prawda, legioniście przydarza się wpaść w kłopoty, miewa rozterki sercowe i nie jest intelektualnie niezborny ale wszystkie zalety głównego bohatera są niezbyt przebojowe. Detektyw, który napędza całą opowieść zaznacza swoją obecność w mocnym tonie, a nawet można ulec czasami złudzeniu, że jest narratorem jednak oczekiwanego dreszczyku sensacji niewiele. Przyznać też trzeba, że autorka starała się oddać realia z pietyzmem co zaznacza się w tekście przywiązywaniem wagi do szczegółów. Pastor w zwięzłych słowach opisuje stroje swoich postaci, detale architektoniczne, rozwiązania inżynieryjno-konstrukcyjne nie szczędząc przy tym łacińskich odniesień. Akurat to co poczytywałbym na plus nie zazębia się w dostatecznym stopniu z życiem bohaterów i w przewrotny sposób silniej charakteryzuje dynamikę utworu niż ciąg zdarzeń i sytuacji stwarzanych kreowanymi osobami. Odkrywana zmowa pozostaje w dalekim tle, zaś dochodzenie przyczyn zgonu Antinousa kończy się poniekąd zagadką nierozwiązaną, gdyż nie jestem przekonany do finału opowieści. Można wręcz odnieść wrażenie, iż Spartianus decyduje się uznać wyjaśnienie za jedyne, li tylko z braku dowodów o których istnieniu jest jednak przekonany. Niezrozumiałym jest też zaniechanie uwydatnienia wątku złodziei wody. W pewnym momencie pojawia się w książce niezwykle intrygujący sygnał ale Pastor nie kontynuuje tytułowej ścieżki, choć przez chwilę zapowiada się dość ciekawy zwrot akcji. Tajemnice zaklęte w astronomii i astrologii zbyt często prezentują się jakby cierpiące na niedostatek niezbędnej w opisie odrobiny romantyzmu, jakiejś poezji. Z pewnością zupełnie inny odbiór "Złodzieja wody" czeka Czytelnika wydania w języku angielskim czy włoskim. Książka trochę surowa i zwięzła w charakterze jakby na pokrój charakteru rzymskiego żołnierza co w ogólnym podsumowaniu może podobać się wielu Czytelnikom. Na duży minus zasłużył sobie "Złodziej wody" nie decydując się na dodatek w postaci mapki co zawsze jest pomocne bez względu na znajomość realiów. Nie zapomniano za to o "Słowniczku" osób, tytułów, miejsc, nazw statków, jednostek miar, wyrażeń greckich i rzymskich oraz skrótowego przedstawienia ważniejszych cesarzy wedle chronologii

Może jednak warto się przemóc i spróbować ponownie wyruszyć wraz z Eliuszem Spartianusem sięgając po kolejny tom z serii. Co ciekawe, postać głównego bohatera jest w zarysie wspomnieniem historyka o takim imieniu i nazwisku z czwartego wieku naszej ery, a o którym niewiele wiadomo. Ben Pastor przyznaje, że postanowiła popuścić wodze fantazji i ubarwić CV Eliusza.

* - Mezja/Moesia - prowincja rzymska, obejmująca część dzisiejszej wschodniej Rumunii
** - Panonia - prowincja rzymska, obejmująca mniej więcej obszar dzisiejszych Węgier

Koncept kryminalnej powieści tak dalece retro, że rozpostartej w granicach panowania bojowego ducha Rzymian czasów Dioklecjana wydał się mojej duszy wart uwagi. Żadna to typowa historia alternatywna ale opowieść detektywistyczna o śmierci na Nilu. Pomysł śledztwa mającego miejsce w starożytności niby nie jest niczym nowym ale nie zauważyłem żadnego podtopienia rynku...