Lisa See zdobyła popularność jako autorka powieści przybliżających czytelnikom fascynującą chińską kulturę, a w szczególności pozycję kobiet w tej kulturze. Warto tu wspomnieć przede wszystkim poruszający „Kwiat Śniegu i sekretny wachlarz” czy rodzinną sagę „Dziewczęta z Szanghaju”. Dzięki tym i innym tytułom See wyrosła na jedną z czołowych autorek obyczajowych powieści orientalnych - skupionych na kobiecych postaciach, analizie chińskiej kultury i mentalności i chwytających za serce wzruszającymi historiami dziejącymi się w przeszłości. Ostatnio jednak dzięki wydawnictwu Świat Książki możemy poznać Lisę See od innej strony – jako autorkę powieści kryminalnych z akcją osadzoną we współczesnych Chinach. Trzecia część jej trylogii „Czerwona księżniczka” właśnie miała swoją premierę.

Żeby sięgnąć po „Kości smoka” nie trzeba znać dwóch poprzednich powieści cyklu. To duży plus. W książce wraca się do wydarzeń z poprzednich części, choćby dlatego, że mają one wpływ na relacje między parą głównych bohaterów, ale zostają one tak naszkicowane, żeby czytelnik nie znający „Sieci rozkwitającego kwiatu” i „Interioru” wiedział o co chodzi. Mówiąc o „Kościach smoka” trzeba powiedzieć sobie jedno: to nie jest kryminał, do których jesteśmy przyzwyczajeni, taki jak kryminały skandynawskie czy nawet polskie. Lisa See wprowadza bowiem czytelnika w specyficzną tematykę i w specyficzny świat chińskiej kultury i polityki, które w tej powieści wzajemnie się przenikają. Główna bohaterka, Liu Hulan, inspektor chińskiego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, prowadzi dochodzenie w sprawie śmierci amerykańskiego archeologa, którego ciało zostaje znalezione w wodach Jangcy. Natomiast jej mąż David, będący amerykańskim prawnikiem, próbuje wyjaśnić zagadkę kradzieży artefaktów ze stanowiska archeologicznego 518 oraz ich tajemniczej sprzedaży na międzynarodowym rynku sztuki. Kluczem do rozwiązania obydwu zagadek jest starożytny przedmiot, który miałby odmienić historię cywilizacji, tzw. ruyi. „Kości smoka” to kryminał bardzo oryginalny tematycznie, co na dłuższą metę może być męczące. Więcej tu zresztą informacji o chińskiej kulturze i polityce niż samego napięcia związanego z intrygą kryminalną. Nie znaczy to, że książka jest słaba, a jedynie tyle, że może nie spodobać się miłośnikom klasycznych mrocznych kryminałów z wartką akcją. Powieść ta też ma swój klimat, bardzo osobliwy, bo dzieje się wśród archeologów, badaczy, w bardzo egzotycznym miejscu, jakim są okolice rzeki Jangcy ze słynną Zaporą Trzech Przełomów. Miłośnicy Chin i nie tylko powinni być zadowoleni. Do pozostałych czytelników może trafić natomiast wątek miłosny. Liu Hulan i David to bohaterowie z przeszłością, zmagający się z kryzysem w związku i poczuciem winy i straty po śmierci córki, co w szczególności rzutuje na ich relacje. Zdarzało im się też pracować po dwóch stronach barykady i teraz również nie do końca zgadzają się ze sobą podczas prowadzonego śledztwa, a jednocześnie starają się uratować swoje małżeństwo. Ich wzajemne relacje dodają książce kolorytu.

Na szczególną uwagę w powieści zasługuje bardzo wyrazista postać Hulan. To przykład silnej, niezależnej kobiety, odważnej i nieustępliwej, mimo wydarzeń z przeszłości, które mogły nią zachwiać. Choć wracają do niej trudne wspomnienia, pani inspektor pozostaje profesjonalistką zdeterminowaną do osiągnięcia celu, czyli rozwikłania zagadki, nie unikając przy tym żadnych niebezpieczeństw.

„Kości smoka” to książka inna niż wszystkie. To kryminał inny niż te, z którymi najczęściej mamy do czynienia. To książka, która zabiera czytelnika w odległy, daleki świat i mimo, że nie wszystko jest w niej prawdą, uświadamia prawa rządzące życiem na Dalekim Wschodzie. A więc nie tylko rozrywka, ale i nauka. Książka nie dla każdego, ale warta uwagi.

Malwina Sławińska