Odkąd tylko polscy czytelnicy dowiedzieli się o rozrastającym się w zatrważającym tempie projekcie Uniwersum Metro 2033 i dzięki wydawnictwu Insignis zaczęli go poznawać, kwestią czasu było, aż swoją cegiełkę dołoży polski autor. W roli pioniera, który - miejmy nadzieję - przetrze szlaki innym, wystąpił Paweł Majka z powieścią „Dzielnica obiecana”.

Pawła Majkę fani polskiej fantastyki kojarzyć mogą głównie z opowiadań - ma na swoim koncie między innymi publikację w Nowej Fantastyce. Wydał też powieść SF, której akcja osadzona jest w alternatywnej wersji Krakowa. W „Dzielnicy obiecanej” ponownie główną rolę gra rodzinne miasto autora - tym razem jednak poznamy Kraków po trzeciej wojnie światowej - zniszczony, podzielony, śmiertelnie niebezpieczny.

Głównymi bohaterami „Dzielnicy obiecanej” są Marcin i Ewa - przyszywane rodzeństwo, wychowane przez trupę aktorów, którzy swoją sztuką bawią mieszkańców Federacji Schronów, czyli państewka powstałego z połączenia umieszczonych pod Nową Hutą bunkrów atomowych. Pewnego dnia życie nastolatków wywraca się do góry nogami za sprawą ludzi, którzy pragną przejąć władzę nad Federacją, a zespół Marcina i Ewy idealnie nadaje się do występowania w charakterze kozła ofiarnego. Rodzeństwu udaje się uciec ze Schronów, a nawet znaleźć wartościowego sojusznika, ale na powierzchni czyha cała masa niebezpieczeństw. Na domiar złego, w pościg za zbiegami zostaje wysłana grupa doświadczonych strażników pod wodzą Przemysława Siedlara zwanego Szramą. Uciekinierzy stają przed trudnym wyborem: dokąd skierować swe kroki? Czy wybrać mityczny niemal Kombinat, czy może próbować szczęścia w sercu Krakowa?

Powieść rozpoczyna bardzo ciekawy, rozbudzający apetyt prolog, w którym przedstawiona zostaje wizja zniszczonej krakowskiej starówki, zamieszkałej przez niezwykle osobliwą postać - Króla. Niestety szybko się okazuje, że Król nie będzie głównym bohaterem „Dzielnicy obiecanej”. Szkoda. Zamiast tego otrzymujemy parę bohaterów bardziej irytujących, niż wzbudzających sympatię i ciekawość. Szczególnie drażni Marcin, który niejednokrotnie okazuje się skończoną ofiarą, a Ewa, początkowo znacznie bardziej rezolutna od brata, z czasem staje się równie nieporadna. Autor próbował pokazać rozwój postaci Marcina, ale wyszło to trochę sztucznie. Trzeba pamiętać, że zasadnicza akcja książki rozkłada się zaledwie na przestrzeni kilku dni, dlatego trudno uwierzyć w nagłą przemianę siedemnastolatka - swoiste from zero to hero wydaje się bardzo wymuszone. Niestety przez to, że Marcin jest główną postacią, trudno wyczuć, dla kogo autor pisał - raz wydaje się, że targetem będą nastoletni czytelnicy, a po chwili robi się poważniej i doroślej. Niektóre opisy i dialogi zdają się wręcz infantylne, kłócąc się z tym, w jaki sposób autor przedstawia powojenny świat.

Skoro już o tym mowa, to Nowa Huta w wydaniu Pawła Majki wydaje się całkiem interesująca. Co prawda trochę niezrozumiałe jest to, że dystanse rzędu kilkuset metrów bohaterowie potrafią przemierzać całymi dniami, ale w ostateczności można to próbować tłumaczyć wszechobecnymi niebezpieczeństwami. Kraków Majki żyje, jest pełen zdziczałych zwierząt oraz dziwnych stworzeń powstałych w wyniku działania promieniowania, a porastający go tajemniczy bluszcz sprawia, że miasto jest prawdziwą dziką dżunglą - i to bynajmniej nie w przenośni. Ciekawym pomysłem są też jednomyślne ptaki - powiew świeżości, którego jeszcze nie było w wydanych dotąd w Polsce książkach spod szyldu Uniwersum Metro 2033. W oczy kole natomiast trochę ściągnięty od Glukhovskiego podział mieszkańców Nowej Huty na grupy ideologiczne - mamy tu komunistów, faszystów, są i kanibale oraz grupa fanatyków zwana Konopkami. To już było, dlatego specjalnie nie zachwyca.

„Dzielnica obiecana” jest książką pełną sprzeczności. Z jednej strony mamy niedojrzały wątek Marcina i Ewy, z drugiej historię Siedlara, będącą mieszaniną thrillera, sensacji i lekkiej groteski (za sprawą komunistki Ninel), którą czyta się przyjemniej od wątku podstawowego. Występują też elementy nielogiczne, jak choćby wspomniane już ciągnące się w nieskończoność podróże na bardzo krótkich dystansach albo mało wiarygodna nieświadomość dwóch frakcji o swym wzajemnym istnieniu. Fabuła, początkowo szczegółowa i rozwijająca się w równym tempie, pod koniec nagle przyspiesza - sceny kulminacyjne, zawierające się w zaledwie kilkudziesięciu końcowych stronach, są opisane skrótowo, pobieżnie, jakby od niechcenia. Szkoda, bo można było to rozwiązać inaczej.

Jestem pewien, że polscy fani Uniwersum Metro 2033 sięgną po tę lekturę niezależnie od wszystkich recenzji - każdy choćby z czystej ciekawości ujrzenia postapokaliptycznej wizji niemalże własnego podwórka. W porównaniu jednak z książkami rosyjskich autorów, „Dzielnica obiecana” plasuje się raczej w połowie skali. Nie porywa oryginalnością, pomimo kilku interesujących pomysłów, a fabuła jest zbyt prosta i mało zaskakująca. Zakończenie historii sugeruje też, że być może autor planuje kontynuację. Może w drugiej części uda się poprawić niedociągnięcia, które rażą w „Dzielnicy obiecanej”? Obawiam się bowiem, że drugiej dziecinnej historii o nastoletniej ofierze losu czytelnicy nie puszczą autorowi płazem.

Paweł Kukliński