Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy

Okładka książki Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy Artur Hajzer
Okładka książki Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy
Artur Hajzer Wydawnictwo: Stapis literatura podróżnicza
224 str. 3 godz. 44 min.
Kategoria:
literatura podróżnicza
Wydawnictwo:
Stapis
Data wydania:
2013-10-01
Data 1. wyd. pol.:
2011-01-01
Liczba stron:
224
Czas czytania
3 godz. 44 min.
Język:
polski
ISBN:
9788361050889
Tagi:
Góry
Średnia ocen

7,6 7,6 / 10

Oceń książkę
i
Dodaj do biblioteczki

Porównaj ceny

i
Porównywarka z zawsze aktualnymi cenami
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Ładowanie Szukamy ofert...

Patronaty LC

Książki autora

Mogą Cię zainteresować

Oficjalne recenzje i

Wyzwanie Seven Summits



5772 669 447

Oceny

Średnia ocen
7,6 / 10
143 ocen
Twoja ocena
0 / 10

OPINIE i DYSKUSJE

Sortuj:
avatar
405
398

Na półkach: , , ,

OCENA - 7/10 BARDZO DOBRA

„KORONA ZIEMI – NIE PORADNIK ZDOBYWCY” Artura Hajzera to pasjonująca lektura, ukazująca historię zdobywania gór, lecz nie tylko, znajdziemy w niej również masę anegdot, ciekawych spostrzeżeń czy refleksji autora na temat współczesnego alpinizmu, opisów rywalizacji, nieczystych zagrań w środowisku himalaistów, aby być tym pierwszym na wierzchołku, co pozwalało zgarnąć popularność, sławę i pieniądze nie zawsze fair play.

Ta książka pokazuje oblicze i majestat góry ich siłę i piękno, oraz człowieka na ich tle, który gotowy jest zrobić wszystko, aby stać się sławnym i rozpoznawalnym. Dzięki niej dowiedziałem się wielu ciekawych rzeczy o których istnieniu nie miałem wcześniej pojęcia, a przecież od dawna interesuję się tematyką górską. Pan Artur Hajzer jak detektyw czy śledczy dotarł do wielu sensacyjnych informacji i w przystępny sposób je przedstawił, przez co książkę czytało się z ogromnym zainteresowaniem i fascynacją.

Dla mnie od zawsze Koroną Ziemi było zdobycie 7 szczytów na 7 kontynentach, ale po przeczytaniu tej książki nie jest to już takie oczywiste, program Seven Summits niesie za sobą trochę kontrowersji, a to za sprawą trzech list, które w odmienny sposób klasyfikują szczyty. Listę Jurgalskiego znam od lat, ale pojawiła się jeszcze lista Messnera i Bassa i one zasiały zamieszanie. Dzięki sporom czy dyskusją w tym zakresie niektórzy alpiniści wchodzą na 8, a nawet 9 szczytów, bo są tak zdezorientowani, co staje się zabawne zwłaszcza w XXI wieku, gdy wydaje się nam, że wszystko już zostało zbadane i odkryte.

Nie zdradzając dalszych szczegółów, zapraszam wszystkich zainteresowanych do lektury, naprawdę warto przeczytać tę pozycją i poznać refleksje autora, oraz jego opinie o współczesnym himalaizmie, alpinizmie, rywalizacji, wspinaczce w nieco szerszym ujęciu niż znamy to z definicji ujętych w encyklopedii. Trzeba również wskazać, a przede wszystkim docenić ogrom pracy, jaki musiał włożył autor, aby zgromadzić te wszystkie ciekawe i sensacyjne informacje.

Niewątpliwą zaletą książki jest narracja, użyty język oraz sposób, w jaki autor przedstawił nam to, co tak naprawdę dziś dzieje się w górach, o czym wielu z nas nie ma pojęcia. Pozycja zmusza nas do refleksji i oceny ludzkich zachowań zarówno w samych górach jak i poza nimi. Polecam. Jack_

OCENA - 7/10 BARDZO DOBRA

„KORONA ZIEMI – NIE PORADNIK ZDOBYWCY” Artura Hajzera to pasjonująca lektura, ukazująca historię zdobywania gór, lecz nie tylko, znajdziemy w niej również masę anegdot, ciekawych spostrzeżeń czy refleksji autora na temat współczesnego alpinizmu, opisów rywalizacji, nieczystych zagrań w środowisku himalaistów, aby być tym pierwszym na wierzchołku,...

więcej Pokaż mimo to

avatar
253
37

Na półkach: , ,

"Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy" autorstwa Artura Hajzera to ciekawa lektura dla miłośników gór, wspinaczki i przygód. Książka ta prezentuje unikalne spojrzenie na zdobywanie najwyższych szczytów świata przez pryzmat doświadczeń jednego z najbardziej znanych polskich himalaistów.
Hajzer z humorem i dystansem opisuje swoje przygody w górach, nie unikając opowieści o trudach, porażkach czy błędach popełnionych podczas wypraw. Dzięki temu czytelnik ma okazję poznać prawdziwe oblicze wspinaczki wysokogórskiej, która nie zawsze jest pełna heroizmu i sukcesów. Autor prezentuje zarówno swoje emocje, jak i uczucia towarzyszące poszczególnym etapom zdobywania Korony Ziemi, co pozwala lepiej zrozumieć motywacje wspinaczy.
Książka, mimo że ciekawa, nie należy do tych, które wstrząsają czytelnikiem czy dostarczają niesamowitych wrażeń. Niektóre fragmenty mogą wydawać się nieco nużące, a opisy miejsc czy sytuacji nie zawsze oddają pełnię emocji i piękna przyrody. Jednak warto zwrócić uwagę na unikalność perspektywy autora, który dzieli się swoimi doświadczeniami, niejako demistyfikując świat himalaizmu.
"Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy" to lektura, która z pewnością przyciągnie uwagę miłośników górskich wypraw, choć nie oferuje sensacyjnych odkryć. Mimo pewnych niedociągnięć, książka stanowi wartościowy przyczynek do zgłębienia tematyki zdobywania najwyższych szczytów świata oraz poznania życia wspinaczy wysokogórskich.
Podsumowując, "Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy" to ciekawa, choć nie rewelacyjna pozycja dla miłośników gór, wspinaczki i przygód. Książka może stanowić interesujący przystanek na ścieżce odkrywania historii polskiego himalaizmu oraz wyzwań związanych z wyprawami na najwyższe szczyty naszej planety.

"Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy" autorstwa Artura Hajzera to ciekawa lektura dla miłośników gór, wspinaczki i przygód. Książka ta prezentuje unikalne spojrzenie na zdobywanie najwyższych szczytów świata przez pryzmat doświadczeń jednego z najbardziej znanych polskich himalaistów.
Hajzer z humorem i dystansem opisuje swoje przygody w górach, nie unikając opowieści o...

więcej Pokaż mimo to

avatar
1970
1882

Na półkach: , ,

Publikacja jednego z czołowych polskich taterników i himalaistów. Ludzi, którzy tworzyli historię nie tylko polskiego, ale też światowego alpinizmu i himalaizmu. Dobra nawet dla takich laików w tym temacie jak ja. Przekornie względem tytułu, treść przybiera formę trochę poradnika, trochę informatora. Nie oznacza to jednak, że jest nudna czy obciążona dydaktyzmem. Autor prezentuje rzeczowy a jednocześnie lekki styl. Nie zasypuje nas technicznymi szczegółami. W zamian za to snuje opowieść o górach, związanych z nimi ludziach. Przytacza anegdoty. Nie brakuje też odniesień do mniej optymistycznych aspektów wspinaczek, wypraw. Dzięki temu całość ma bardziej wyrazisty, realny charakter.

Publikacja jednego z czołowych polskich taterników i himalaistów. Ludzi, którzy tworzyli historię nie tylko polskiego, ale też światowego alpinizmu i himalaizmu. Dobra nawet dla takich laików w tym temacie jak ja. Przekornie względem tytułu, treść przybiera formę trochę poradnika, trochę informatora. Nie oznacza to jednak, że jest nudna czy obciążona dydaktyzmem. Autor...

więcej Pokaż mimo to

avatar
61
11

Na półkach: , ,

"Korona Ziemi" to bardzo przyjemnie napisana, ciekawa książka, zresztą podobnie jak "Atak rozpaczy". Szkoda, że Artur Hajzer nie zdążył napisać ich więcej.
Każdy rozdział książki jest poświęcony innemu szczytowi z Korony Ziemi. Możemy poznać nie tylko historię podboju danej góry, ale dowiedzieć się też więcej o pierwszych zdobywcach oraz zapoznać się z ciekawymi anegdotami i najważniejszymi faktami związanymi z górą i jej zdobywaniem.
Można się pośmiać, czytając o dziwnych pomysłach pierwszych zdobywców, czy też ludzi, którzy na siłę wymyślali niestworzone podziały i kryteria, byle tylko być pionierami. Nierzadko można się też zadziwić, poznając rzeczywistość, z którą musieli się zmierzyć amatorzy podboju Korony Ziemi dziesiątki lat temu. Podczas lektury napotykamy też smutne i niejednokrotnie przerażające fakty, gdy dowiadujemy się np. jak ogromna znieczulica zapanowała na stokach Mount Everestu.
Całość czyta się bardzo przyjemnie, lekturę umilają piękne zdjęcia i rysunki poglądowe. Dużym minusem książki jest uboga korekta - pojawiają się liczne błędy językowe i interpunkcyjne.

"Korona Ziemi" to bardzo przyjemnie napisana, ciekawa książka, zresztą podobnie jak "Atak rozpaczy". Szkoda, że Artur Hajzer nie zdążył napisać ich więcej.
Każdy rozdział książki jest poświęcony innemu szczytowi z Korony Ziemi. Możemy poznać nie tylko historię podboju danej góry, ale dowiedzieć się też więcej o pierwszych zdobywcach oraz zapoznać się z ciekawymi anegdotami...

więcej Pokaż mimo to

avatar
1562
1544

Na półkach:

Najwyższe szczyty
„Góry dają człowiekowi, poprzez zdobywanie wzniesień nieograniczony kontakt z przyrodą – poczucie wewnętrznego wyzwolenia, oczyszczenia, niezależności" – tak o górach mówił ich wielki miłośnik, Jan Paweł II. Ale góry to nie tylko przeżywanie uniesień, to nie tylko sukcesy związane ze zdobywaniem szczytów. To również trud wpisany w gromadzenie funduszy na kolejne wyprawy, to chorobliwa ambicja wspinaczy, która – jeśli dodamy do niej presję tłumu – zmusza niekiedy do kłamstwa, to również śmiercionośna potęga i majestat gór, które upominają się o ofiarę.
Jednym z tych, którzy w górach stracili życie, był Artur Hajzer, wybitny taternik i himalaista, zaliczany do ścisłej czołówki polskiego himalaizmu. Śmierć poniósł on w 2013 roku, w trakcie wyprawy na Gasherbrum I, podczas zejścia Kuluarem Japońskim. „Korona Ziemi”, opublikowana nakładem wydawnictwa Stapis, to druga książka autorstwa Hajzera – w 1994 roku ukazał się jego „Atak rozpaczy”. Rozczaruje się ten, kto w publikacji Hajzera doszukiwać się będzie szczegółów technicznych i instrukcji związanych ze zdobywaniem kolejnych szczytów. Autor stworzył bowiem barwną opowieść o górach, o związanych z nimi ludziach, a przytaczając wiele anegdot i dzieląc się również swoimi refleksjami oraz wspomnieniami. Zamiast poradnika dla wspinaczy otrzymujemy zatem osobliwy nie-poradnik zdobywcy, będący jednocześnie misternie utkanym ze słów obrazem gór i ludzi, których one przyciągają. Książka jest prawdziwą gratką dla wszystkich miłośników wspinaczki, a także dla tych, którzy pragną zatopić się w lekturze książki pełnej emocji i pasji.
W kolejnych rozdziałach książki wraz z autorem zliczać będziemy najwyższe szczyty dochodząc do wniosku, że prawdopodobnie powinno być ich dużo więcej, przeczytamy o pewnych niedopowiedzeniach z nimi związanych, a także będziemy musieli zakwestionować niemal wszystko, czego na temat gór dowiedzieliśmy się w szkole, począwszy od najwyższego szczytu. Kontrowersje związane z Mont Blanc to dopiero wstęp do rozważań na temat mitów i legend związanych z górami, a które znalazły swoje miejsce nawet w podręcznikach. Sporo miejsca w książce zajmują kwestie etyczne, zaś wstępem do dyskusji na temat prawdy i tzw. półprawdy jest pytanie: skąd wiadomo, że taternik, alpinista czy himalaista był na szczycie? Prowadząc na ten temat rozważania autor przytacza chociażby przykład Tomo Česena, którego samotne i pierwsze przejście południowej ściany Lhotse zostało podważone. Czytamy także o wątpliwościach, które nie ominęły naszej rodzimej alpinistki, Anny Czerwińskiej, z które dotyczyły zdobycia szczytu Shisha Pangmy. Hajzer przybliża nam ponadto kilka spektakularnych oszustw zastanawiając się równocześnie, czy są one znakiem naszych czasów i coraz większej komercjalizacji, która wkracza również do świata alpinistów.


(...)
Pełna treść recenzji została umieszczona na stronie:http://www.qulturaslowa.pl/2017/04/artur-hajzer-korona-ziemi.html

Najwyższe szczyty
„Góry dają człowiekowi, poprzez zdobywanie wzniesień nieograniczony kontakt z przyrodą – poczucie wewnętrznego wyzwolenia, oczyszczenia, niezależności" – tak o górach mówił ich wielki miłośnik, Jan Paweł II. Ale góry to nie tylko przeżywanie uniesień, to nie tylko sukcesy związane ze zdobywaniem szczytów. To również trud wpisany w gromadzenie funduszy na...

więcej Pokaż mimo to

avatar
313
87

Na półkach: , ,

Pomysł Artura Hajzera na książkę był niewątpliwie ciekawy, inny… Autor znalazł swój sposób na opowiedzenie historii o szczytach należących do Korony Ziemi. Pod otoczką „wchodzenia” na szczyty, przeprowadził wiele rozważań, przedstawił wiele ciekawostek, powiązanych z nimi bezpośrednio.

Przed rozpoczęciem poznawania Korony, Artur Hajzer w rozdziale pod wymownym tytułem „Siedem szczytów, czyli ile” zabiera czytelników w świat rozważań, dlaczego lista wierzchołków nie jest oczywista. Który szczyt jest najwyższy w Europie – Mont Blanc (4810 m n.p.m.),czy może Elbrus (5642 m n.p.m.)? Podobnie niejasna jest sytuacja z Australią, gdzie o najwyższy wierzchołek rywalizują Góra Kościuszki (2228 m n.p.m.),Piramida Carstensza (4884 m n.p.m.) oraz Góra Wilhelma (4509 m n.p.m.).

No dobrze, a kto pierwszy wszedł na wszystkie wierzchołki należące do Korony Ziemi? Skoro nie ma jasności co do szczytów, to nie może być jasności również w tej kwestii. W zależności od kryteriów, są różni zwycięzcy...
Kiedy pojawili się pierwsi oszuści, przypisujący sobie obecność na szczycie i jaki ma to związek z Mount McKinley (6194 m n.p.m.)? Co skłoniło Heinricha Harrera do wyjazdu na Piramidę Carstensza, będącą wspinaczkową zagadką? Jak jest to powiązane z legendarnym światem Agharti? Kto, jako pierwszy z Polaków, zdobył Elbrus? Czy pierwszym „polskim” siedmiotysięcznikiem jest Pik Lenina (7134 m n.p.m.),czy może jednak Nanda Devi East (7434 m n.p.m.)? Jaki jest udział Lincolna Ellsworth’a w zdobyciu Mount Vinson (4892 m n.p.m.),pomimo, że On… nawet nie wsiadł do samolotu? Czy Kilimandżaro (5895 m n.p.m.) jest rzeczywiście „górą dla każdego”, skoro ma najniższy wskaźnik sukcesu: 25%? Czy Matthias Zurbriggen rzeczywiście sprzedawał kamienie zniesione ze szczytu najwyższego wierzchołka Ameryki Południowej – Aconcagua (6962 m n.p.m.)?

Lektura książki odpowiada na wszystkie wyżej postawione pytania oraz na wiele innych.

Dużo miejsca zostało poświęcone moralności w górach. Artur Hajzer przedstawia dość głośną historię śmierci Davida Sharp’a, który, będąc w stanie konającym, został minięty przez 40 osób, zmierzających na szczyt. Kolejna historia związana jest z Lincolnem Hall’em, którego żywego „pochował” kierownik wyprawy Alex Abramow, ogłaszając światu Jego śmierć. Na szczęście, kilka godzin po tym fakcie, Dan Mazur napotkawszy umierającego Hall’a, zatrzymał swój atak szczytowy, ratując mu życie. Każdy sam powinien spróbować odpowiedzieć sobie na pytanie, jak zachowałby się w podobnej sytuacji. Myślę, że wiele osób nie zareagowałaby, po prostu. Psychologia dawno temu zdefiniowała pojęcia „efektu widza”, czy też „dyfuzji odpowiedzialności”, próbując wyjaśnić takie zachowania.

Z całą pewnością jest to wciągająca lektura, którą z czystym sumieniem mogę polecić każdemu. Co prawda, nie znajdziemy tutaj praktycznych porad dotyczących zdobywania opisywanych szczytów, ale chyba właśnie w tym tkwi siła tej pozycji.

Recenzja umieszczona również na stronie: http://www.czar-gor.pl/korona-ziemi-nie-poradnik-zdobywcy-artur-hajzer/

Pomysł Artura Hajzera na książkę był niewątpliwie ciekawy, inny… Autor znalazł swój sposób na opowiedzenie historii o szczytach należących do Korony Ziemi. Pod otoczką „wchodzenia” na szczyty, przeprowadził wiele rozważań, przedstawił wiele ciekawostek, powiązanych z nimi bezpośrednio.

Przed rozpoczęciem poznawania Korony, Artur Hajzer w rozdziale pod wymownym tytułem...

więcej Pokaż mimo to

avatar
386
74

Na półkach: ,

Dla mnie - osoby, która całe życie przemieszkała na terenach płaskich jak patelnia, góry są jak magnes. Przyciągają i kuszą swoim pięknem. Jak mogłabym oprzeć się także nieskończonemu majestatowi Himalajów i całej reszcie najwyższych szczytów świata? Głodna interesujących faktów na ten temat postanowiłam sięgnąć po lekturę autorstwa człowieka, który na alpinizmie zjadł zęby.

"Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy" wybitnego polskiego himalaisty, alpinisty i taternika Artura Hajzera jest książką o dwojakiej naturze. Z jednej strony to mnóstwo wiadomości, faktów i anegdot zebranych w jednym miejscu przez Autora, gdzie ciekawostka goni ciekawostkę, a z drugiej? Niestety mamy tu błąd na błędzie, a o korektę nie pofatygowano się chyba ze względu na koszty, nie wiem. Od groma literówek, nawet w imieniu Autora, z tyłu okładki "Arut" - serio? Dalej: "na prawdę", "Jóżef", błąd w kluczowej dacie rozdziału o Kilimandżaro... Żałuję, że nie liczyłam i nie zaznaczałam wszystkich błędów, ale jestem pewna, że zebrałaby się ich pokaźna ilość.
Książka broni się jednak od strony merytorycznej, jest ciekawa i fajnie się ją czyta ze względu na lekki język, jakim posługuje się pan Hajzer. Ciekawe, ile w tym zasługi redaktorów. ;)

O Arturze Hajzerze dowiedziałam się dokładnie rok temu z książki M. Wojciechowskiej - Przesunąć horyzont. Naprzemiennie motywujące i ciepłe SMS-y otrzymywane od pana Hajzera pomagały Wojciechowskiej w szturmowaniu Everestu, najwyższej góry świata.
Wydanie poprawione charakteryzuje się czarno-białymi zdjęciami, a notka odwydawnicza głosi, iż zrobiono to na prośbę czytelników, którzy słali listy oburzeni, jakoby zdjęcia miały przesłaniać treść. Co? - teraz ja się oburzam. Kolorowe zdjęcia gór mogłyby być tylko dopełnieniem pięknej treści i ewentualnym zadośćuczynieniem za porażającą ilość błędów. Swoją drogą dziwię się, że żaden z moich poprzedników-recenzentów nie zauważył tego defektu.

Dla mnie - osoby, która całe życie przemieszkała na terenach płaskich jak patelnia, góry są jak magnes. Przyciągają i kuszą swoim pięknem. Jak mogłabym oprzeć się także nieskończonemu majestatowi Himalajów i całej reszcie najwyższych szczytów świata? Głodna interesujących faktów na ten temat postanowiłam sięgnąć po lekturę autorstwa człowieka, który na alpinizmie zjadł...

więcej Pokaż mimo to

avatar
216
69

Na półkach:

Uwielbiam Artura Hajzera, uwielbiam język, którym się posługuje, szkoda, że już nic nie napisze i nigdzie nie wejdzie...
Książka opisuje najwyższe szczyty poszczególnych kontynentów obalając niejen mit. Prezentuje postacie wielu zdobywców, nie tylko tych pierwszych na tle toczącej się czasem obok a czasem w związku z tymi osiągnięciami historii. Dzięki temu zawsze jest ciekawie, czasami zabawnie, czasami wzruszająco, a jednocześnie z uwagi na lekki język autora - swojsko. Gorąco polecam!

Uwielbiam Artura Hajzera, uwielbiam język, którym się posługuje, szkoda, że już nic nie napisze i nigdzie nie wejdzie...
Książka opisuje najwyższe szczyty poszczególnych kontynentów obalając niejen mit. Prezentuje postacie wielu zdobywców, nie tylko tych pierwszych na tle toczącej się czasem obok a czasem w związku z tymi osiągnięciami historii. Dzięki temu zawsze jest...

więcej Pokaż mimo to

avatar
480
107

Na półkach:

Wspaniały zbiór anegdot dotyczących szczytów Korony Ziemi, ich zdobywców i ludzi, którym się to nie udało. Książka napisana świetnym, barwnym stylem, który czyta się z przyjemnością. Do tego jest ona bardzo ładnie wydana

Wspaniały zbiór anegdot dotyczących szczytów Korony Ziemi, ich zdobywców i ludzi, którym się to nie udało. Książka napisana świetnym, barwnym stylem, który czyta się z przyjemnością. Do tego jest ona bardzo ładnie wydana

Pokaż mimo to

avatar
72
36

Na półkach:

Świetnie się czyta, a przy okazji poznaje fascynujące historie stojące za próbami pierwszych wejść na szczyty z Korony Ziemi.

Świetnie się czyta, a przy okazji poznaje fascynujące historie stojące za próbami pierwszych wejść na szczyty z Korony Ziemi.

Pokaż mimo to

Książka na półkach

  • Chcę przeczytać
    278
  • Przeczytane
    184
  • Posiadam
    63
  • Góry
    23
  • Literatura górska
    10
  • Chcę w prezencie
    9
  • Ulubione
    7
  • Górskie
    7
  • Teraz czytam
    5
  • GÓRY
    3

Cytaty

Więcej
Artur Hajzer Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy Zobacz więcej
Artur Hajzer Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy Zobacz więcej
Artur Hajzer Korona Ziemi. Nie-poradnik zdobywcy Zobacz więcej
Więcej

Podobne książki

Przeczytaj także