"Okiełznać konie i ocalić siebie"

„Rozpalili ognisko, obdarli królika ze skóry i nadziawszy go na świeżą gałązkę, położyli przy ogniu i piekli. John Grady otworzył poczerniałą, płócienną torbę obozową, wyjął z niej mały, emaliowany dzbanek do kawy i poszedł do źródła po wodę. Siedzieli i wpatrywali się w ogień i cienki rogalik księżyca, wiszący ponad czarnymi wzgórzami na zachodzie. Rawlins skręcił papierosa, zapalił go rozżarzonym węgielkiem i oparł się o siodło.
Coś ci powiem.
Mów.
Mógłbym tak żyć do końca.”
„Rącze konie” to powieść inicjacyjna. To chyba najprostsze, najbardziej narzucające się określenie, jakie przychodzi do głowy po lekturze. Owszem, przedstawia szeroko pojęte dojrzewanie głównego bohatera, ale wydaje mi się, że dosięga także, a może przede wszystkim, obszarów bardziej ogólnych i uniwersalnych. Narracja inicjacyjna w powieści Cormaca w niewielkim stopniu służy uwypukleniu niemal elegijnej drogi od kresu dzieciństwa ku wstępowaniu na ścieżkę zbyt wczesnego męstwa i dojrzałości życiowej. Powieść inicjacyjna to przede wszystkim wyraz niechęci wobec zastanego świata, gdzie to, co wartościowe – młodość, miłość, przyjaźń, honor – styka się z cierpieniem, niemożliwymi do rozwiązania moralnymi wyborami, zbrodnią i zemstą. Wybitność prozy Cormaca zasadza się przede wszystkim na wysublimowanej umiejętności dzielenia się z Czytelnikiem nieszczęściem, egzystencjalną katastrofą i sposobami radzenia sobie z bólem i niepowodzeniami, z jakimi stykają się główni bohaterowie. „Rącze konie” to powieść wpisująca się w krąg literatury awanturniczo-romantycznej z gorzkim, fatalistycznym podtekstem. Historia Johna i Rawlinsa, zbudowana na kanwie westernu, z pełną brutalnością, ale i sentymentem przywołuje czasy ranczerów, hodowców bydła, dzikich, pustynnych obszarów, surowej przyrody i zapomnianych wartości, które odeszły w przeszłość wraz z Dzikim Zachodem. Cytat, rozpoczynający moją wypowiedź, zawiera w sobie istotę i cel podróży młodych bohaterów – aby stać się mężczyzną- kowbojem trzeba pić czarną kawę, jeść na wpół surowe mięso i nierzadko spać pod gołym niebem, słuchając parskania koni. Ale nie tylko. Prawdziwa dojrzałość, jaką osiągają bohaterowie, to przede wszystkim umiejętność ponoszenia odpowiedzialności za własne czyny, wzajemne zaufanie i miłość – do koni i – w przypadku Johna – do kobiety. Nie miałam pojęcia, że McCarthy potrafi tak pisać o miłości…

„Rącze konie” to powieść urzekająca, do bólu naturalistyczna, nostalgiczna. Niemal reporterski styl prowadzenia narracji sprawia, że opowiedziana historia tym bardziej wydaje się prawdziwa i przejmująca, im mniej czujemy w niej obecności autora. Genialny sposób budowania scenerii, choć oszczędny do granic, przejmuje równie mocno, co losy potomka teksańskich ranczerów. Wyważone proporcje pomiędzy pięknem i brzydotą, odwagą i strachem, miłością i sączącym się wraz z krwią bólem sprawiają naprawdę wielką czytelniczą satysfakcję. Dla mnie „Rącze konie” to arcydzieło prozy północnoamerykańskiej. Takich powieści współcześnie nikt już nie pisze.

"Okiełznać konie i ocalić siebie"

„Rozpalili ognisko, obdarli królika ze skóry i nadziawszy go na świeżą gałązkę, położyli przy ogniu i piekli. John Grady otworzył poczerniałą, płócienną torbę obozową, wyjął z niej mały, emaliowany dzbanek do kawy i poszedł do źródła po wodę. Siedzieli i wpatrywali się w ogień i cienki rogalik księżyca, wiszący ponad czarnymi wzgórzami na...