Na Croma! To był świetny pomysł Wydawnictwa Rebis, aby wskrzesić opowiadania Howarda. Utwory wydawane były po raz pierwszy w roku 1932 w magazynie '"Weird Tales" i od razu przyniosły autorowi prestiż. A 70 lat później bohater Howarda osiągnął międzynarodową sławę. Pojawiał się wszędzie w filmach fabularnych, komiksach, animacjach, serialach, grach i na półkach z zabawkami.

Ta pozycja, to pierwsze trzynaście opowiadań o Conanie w oryginalnych wersjach i ułożonych w takiej kolejności, w jakiej pisał je Howard. Pojawia się tu wszystko to, co zrodziło się w wyobraźni Howarda, bo niestety w przetworzonym obrazie, zostały rozmyte oryginale cechy barbarzyńcy. A Conan to nie tylko góra mięśni nabitych sterydami, przywdzianych w futro superbohatera. To pewien pierwowzór. Całość wydania uzupełniają ilustracje, idealnie powiązane z treścią, wstęp ilustratora Marka Schultza oraz dłuższe wprowadzenie Patrice’a Louineta, w którym wyjaśnione są okoliczności powstawania kolejnych utworów o Conanie.

Ale przejdźmy do głównego bohatera. Przede wszystkim Conan zmienia się i dorasta z tekstu na tekst. W każdym opowiadaniu jest w innym okresie swojego życia, w innym miejscu i zajmuje inne stanowisko. W pierwszym opowiadaniu jest królem Aquilnii w średnim wieku, w drugim - młodym barbarzyńcą na obrzeżach świata, w trzecim - złodziejem w cywilizowanym mieście Numalii. I oczywiście prawie w każdym opowiadaniu występuje jakaś kobieta: Atala - córka mroźnego olbrzyma, Belit - królowa czarnego wybrzeża, Yasmela księżniczka. Jak nie trudno się domyślić, żadna nie potrafiła mu się oprzeć.

"Miał szerokie, krzepie bary, masywną pierś, gibką talię, emanujące siła ramiona. Jego skóra zbrązowiała pod słońcem odległych krain. Oczy miał niebieskie i błyszczące; zmierzwiona czupryna czarnych włosów wieńczyła szerokie czoło. U pasa zwisał miecz w wytartej skórzanej pochwie". Ponadto miał wytrzymałość i żywotność wilka, łączyły w sobie silę niedźwiedzia i szybkość pantery. A jego oczy zawsze płonęły dzikością. Posiadał wrodzoną inteligencję, jednak pod wieloma względami był naiwny jak dziecko, strzegł swoich praw, w gniewie bywał groźny jak tygrys, a serce tętniło mu ogniem płonącego drewna. Poznał wielu bogów, ale wzywał tylko jednego - Croma.

Crom zamieszkuje na wielkiej górze, w królestwie lodu i chmur, jest ponury i pozbawiony ciepłych uczuć. Nie dba o to, czy ludzie żyją czy umierają, dlatego lepiej go nie wzywać. Ludzie sami zmagają się z cierpieniem, a przyjemność odnajdują jedynie w namiętnym szaleństwie bitwy. Po śmierci ich dusze błąkają się, bez pociechy, w szarych mgłach, przez całą wieczność. Dlatego Conan chce czerpać życie garściami:
"Daj mi żyć pełnią, póki żyję; nich posmakuję obfitych soków czerwonego mięsa i cierpkiego wina na mym podniebieniu, gorącego uścisku bielutkich ramion, szalonego uniesienia bitwy, kiedy ostrza płoną błękitem i spływają czerwienią, a będę zadowolony. Niech nauczyciele, kapłani i filozofowie łamią sobie głowy nad problemem realności i ułudy. (...) Żyję, promieniuję życiem, kocham, zabijam i jestem zadowolony".

Jak wyznał kiedyś Howard: "W trakcie czytania opowieści o Conanie człowiek ma odczuć na nowo te barbarzyńskie impulsy w głębi swojego jestestwa". I rzeczywiście, to zamierzenie autorowi wyszło jak najbardziej. Chociaż fantasy to zupełnie nie moja bajka, o przygodach Conana czytałam z zapartym tchem, co kartkę popadając w większą fascynację. Conan za każdym razem mierzy się z czymś mrocznym, potężnym, nadnaturalnym, wymykającym się ludzkiej wyobraźni, z "antropologicznym paskudztwem, groteskową parodią stworzenia".

To, co jeszcze wyróżnia utwory o Cimmeryjczyku, to wyraźne poczucie, że zawarty w nich dreszczyk przygody stanowi tylko maskę przed przesłaniem. Można je odczytać jako zmierzenie się barbarzyństwa i cywilizacji, gdzie pisarz wyraźnie stoi po stronie barbarzyństwa. Pojawiają się tu - zresztą najczęściej cytowane - zdania, które tylko to potwierdzają: "Barbarzyństwo jest naturalnym stanem gatunku ludzkiego. (...) Cywilizacja jest czymś nienaturalnym. To kaprys okoliczności. A barbaria musi zawsze ostatecznie zwyciężyć".

Gorąco polecam, poczytajcie! O Cimmeryjczyku, o barbarzyńcy z barbarzyńców, u którego w umyśle majaczyły okalające wszytko głębiny północnej nocy, u którego żywotność i wytrzymałość dziczy była wraz z nim, pozwalając mu przetrwać tam, gdzie cywilizowany człowiek, by zginął. Na Croma!

Na Croma! To był świetny pomysł Wydawnictwa Rebis, aby wskrzesić opowiadania Howarda. Utwory wydawane były po raz pierwszy w roku 1932 w magazynie '"Weird Tales" i od razu przyniosły autorowi prestiż. A 70 lat później bohater Howarda osiągnął międzynarodową sławę. Pojawiał się wszędzie w filmach fabularnych, komiksach, animacjach, serialach, grach i na półkach z...