Co zrobić z kłopotliwym sąsiadem?
Najpierw porozmawiać i nakłonić do współpracy, potem zaproponować korzyści materialne, a jeśli nie zadziała to pokazać siłę własnego oręża lub nasłać sowicie opłaconych najemników aby wykonali robotę.

Ten schemat dyplomatyczno-militarny przez wieki sprawdzał się doskonale w Bizancjum. Zapewniał sukces, rozwój geograficzny i ekonomiczny imperium oraz szacunek sąsiadów. I nagle praktycznie w ciągu jednego stulecia przestał się sprawdzać, doprowadzając nie tylko do upadku cesarstwa i podbicia Konstantynopola ale także do marginalizacji jego znaczenia w ówczesnym świecie.
Harris w swojej książce daje odpowiedź dlaczego tak się stało:

Zderzenie kultur zawsze prowadzi do konfliktu (nie ma mocnych i multikulti nie pomoże i nie zadziała :)), tym większego im większa niechęć do poznania drugiej strony. Im wcześniej podejmie się próbę zaradzenia nowej sytuacji geopolitycznej tym łatwiej uniknąć kosztownych ustępstw nie akceptowanych przez obywateli.

Religia, wyznawana ideologia i wartości są jedną z największych sił napędowych państwa - zapewniają spójność wewnętrzną, kierunek rozwoju, dobrobyt obywateli ale także są przyczyną upadku jeśli państwo odpowiednio wcześnie nie zaobserwuje zmian w otaczającym świecie i nie wykaże się elastycznością.

Pieniądze w polityce są bardzo ważne ale mogą się kiedyś skończyć mimo podnoszenia podatków.

Gra na dwa fronty działa do momentu kiedy rozgrywane strony nie dowiedzą się o mechanizmie i swojej roli w rozgrywce.

To wszystko, podane w bardzo przystępnej formie i logicznie uzasadnione w odniesieniu do Bizancjum znajdziemy u Harrisa. Czyta się dobrze, a książka daje przekrojową wiedzę nt. pierwszych 4 wypraw krzyżowych i upadku cesarstwa.

Co zrobić z kłopotliwym sąsiadem?
Najpierw porozmawiać i nakłonić do współpracy, potem zaproponować korzyści materialne, a jeśli nie zadziała to pokazać siłę własnego oręża lub nasłać sowicie opłaconych najemników aby wykonali robotę.

Ten schemat dyplomatyczno-militarny przez wieki sprawdzał się doskonale w Bizancjum. Zapewniał sukces, rozwój geograficzny i ekonomiczny...