Aktualności
6
Najnowsze artykuły
ArtykułyNajlepsze książki o zdrowiu psychicznym mężczyzn, które musisz przeczytać
79
ArtykułyAlfabet pisarza: Maciej Siembieda
5
Artykuły„Brama Zdrajców”, czyli przewodnik po świecie Williama Warwicka! Poznajcie cykl Jeffreya Archera
1
ArtykułyTokarczuk dla „Guardiana”: Mizoginia tkwi w nas jak jakaś choroba24
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
2024
2023
2023
2022
2021
2021
2021
2020
2020
2019
2019
2019
2018
2018
2017
2017
2017
2016
2016
2015
Powiązane treści
Szkice z filozofii głupoty Jerzy Stelmach 
Znakomita, niezbyt opasła, za to obfitująca w treść, książeczka.
Ale od początku. W semestrze zimowym Uniwersytetu Otwartego UW zapisałam się na wykład o ciekawym tytule: Głupota w życiu ludzkości: czym jest i jak się przed nią bronić?, autorstwa Piotra Sokołowskiego. Było ciekawie. Przeoraliśmy temat od Św. Tomasza, przez patafizykę, po Pascala Engela. Zaczęliśmy od rozważań, czym właściwie jest głupota, a skończyliśmy na cytacie z Chomsky’ego: „Mam wrażenie, że już niedługo tolerancja dojdzie do takiego momentu, że mądrym ludziom zabronią myśleć, aby nie urazić uczuć ludzi głupich.” Ale to oczywiście tylko przytyk do pospolitej gnuśności intelektualnej, która jest, owszem, źródłem niektórych frakcji głupoty, ale w żadnym wypadku nie wyczerpuje jej nieogarnialnego ogromu. Ponieważ temat jest niewyczerpywalny, a ja w żadnym wypadku nie czuję się wolna od niego (czasem nawet zadziwiam sama siebie objawami),postanowiłam zgłębiać go dalej.
Tak trafiłam na Trójcę, która porównuje się do widocznego na okładce tria grajków Makowskiego, a która w rzeczywistości gra wprawdzie zupełnie różne linie melodyczne, ale tworzące – jak u Bacha, cudną fugę tematu powracającego w coraz to innych odsłonach. Mamy więc na tacy systematykę głupoty – od Jerzego Stelmacha. Od głupoty fundamentalnej i egzystencjalnej, przez moralną, agelastów, tulipanową (tak, od tej z 1637r),nieuctwo, bełkot, głupotę biurokratyczną, aż po zbiorową. Następnie Michał Heller zastanawia się, jak możliwa jest głupota i czy jest zaraźliwa. W końcu Bartosz Brożek brawurowo występuje w jej obronie, dowodząc – i przemawia do mnie ta argumentacja – że jest ona drugą stroną monety tzw. racjonalności, rewersem osiągnięć Homo sapiens jako istoty myślącej, produktem ewolucji.
„To, że jesteśmy niedoskonałymi podmiotami poznawczymi, częściej błądzącymi niż natykającymi się na jakąś prawdę, jest niezgodne z głęboko zakorzenionymi potrzebami i mechanizmami psychicznymi. Siła naszych przekonań jest często odwrotnie proporcjonalna do posiadanych świadectw, a wprost proporcjonalna do stopnia, w jakim tęsknimy za racjonalnością.”
Spotkania z nauką. Jak być uczonym Michał Heller 
Ta książka to dialog młodego ze starym - pierwsza jej część - SPOTKANIA Z NAUKĄ, to wydany na nowo zbiór esejów młodego jeszcze Michała Hellera - we wstępie pisze o nim, że dziś nie napisałby takiej książki, bo żeby tak o nauce pisać trzeba być młodym, trzeba mieć przed sobą wiele lat. I te słowa z wstępu nadały całości jakiś melancholijny wydźwięk. Odruchowo porównywałem to pisanie z pisaniem starszego już księdza Hellera, które znam lepiej.
Najbardziej uderza ta droga, którą autor przechodzi, a wraz z nim nauka. Wciąż interesują go i poruszają te same tematy, wraz z czasem co prawda coraz lepiej i obszerniej rozumiane, ale to rozumienie nie pozbawia ich elementu tajemnicy, za którą autor, jako naukowiec goni. Pytania o matematyczność świata, o to, dlaczego świat pozwala się badać i o to dlaczego tak dobrze nam to idzie, brzmią w pisaniu księdza Hellera przez dekady. Wychodzi na to, że nauka jest swego rodzaju drogą, która trwa i w której się trwa, stopniowo się zmieniając, pozostając wciąż tym samym.
Druga część książki, JAK BYĆ UCZONYM, to zbiór kilku krótkich tekstów wiekowego już autora, który niejako spotyka się z młodym sobą i tak jak tej pierwszej części nie mógłby napisać ktoś stary, tak samo tej drugiej, nie mógłby napisać żaden młokos. To pisanie człowieka, który poświęcił nauce życie, spędził z nią kilka dekad, wychował kilka nowych pokoleń naukowców, dobrze wie, że nauka bywa to trudna pani (w kontekście natury świata i jego "badalności" przytaczane jest w książce zdanie Einsteina: "Pan Bóg jest wyrafinowany ale nie złośliwy"). To praktyczny opis życia poddanego nauce. Od zagospodarowania czasu wolnego, przez organizację pracy, aż po wielką wagę wypoczynku. To też wielki rachunek tego co zyskuje się i tego, co się traci poddając swoje życie tym rygorom.
To spotkanie jednego Hellera z drugim mocno mnie kupuje, momentami wręcz wzrusza, mimo, że książka ma czysto popularnonaukowy wydźwięk, jej walory humanistyczne poupychane między słowami są świetne!
