Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Akcja dzieje się w niedalekiej od czasu powstania książki przyszłości, najprawdopodobniej na Wyspach Brytyjskich, choć nie jest to jasno wskazane. Głównym bohaterem utworu jest piętnastoletni Alex, który wraz ze swoją szajką młodocianych przestępców o socjopatycznych zapędach terroryzuje po nocach miasto dokonując pobić, gwałtów, włamań i kradzieży. Podczas jednej z takich nocnych eskapad trafiają do domu, którego gospodarz zajęty jest pisaniem traktatu antytechnologicznego pod nazwą Mechaniczna pomarańcza. Chłopcy uznają treść tego dzieła za czysty nonsens. Podczas następnego włamania Alex uśmierca właścicielkę domu i zostaje złapany przez policję. Zostaje osadzony w więzieniu i tu zaczyna się próba jego resocjalizacji, której losy, ze wszystkimi wzlotami i upadkami śledzimy do końca książki. Akcja toczy się szybko, czemu sprzyja narracja, wyrażona w slangu bohatera, bowiem to on opowiada o swoich peryperiach. Treść książki obraca się wokół fundamentalnego zagadnienia: Czy człowiek przymuszony do czynienia dobra rzeczywiście może być uznany za dobrego? ,,Mechaniczna pomarańcza” dzieli się na trzy części, a także dwa eseje tłumacza – Roberta Stillera - ,,Kilka sprężyn z nakręcanej pomarańczy” i ,,Burgess a sprawa polska” ten ostatni traktujący o trudnościach w przekładzie i niechęci bądź strachu przed wydaniem książki przez rozmaite redakcje. Sam język książki jest tworem nad którym nie da się przejść obojętnie. Powstały zresztą dwie wersje przekładu książki A. Burgessa na język polski. Wersja A, w której Robert Stiller do wyrażenia tego młodzieńczego żargonu wykorzystał angielski, oraz wersja R, w której podstawą nowomowy stanowi język rosyjski. Stiller snuje także rozważania na temat przyszłości języka polskiego w obliczu jego nasilonej anglicyzacji oraz nomen omen germanizacji i znaikającej, acz wciąż obecnej rusyfikacji. Podsumowując, książkę niekiedy czyta się uciążliwie ze względu na zastosowany język, jakim operuje jej bohater, ale wynagradza tę niedogodność wartka akcja i nonszalancka do granic osoba Alexa.