Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Mistrz i Małgorzata" to dla Bułhakowa powieść rewanżu, forma samorealizacji, ukazania świata opartego na zasadach etycznego porządku. Zmagając się z własna chorobą, którą przeczuwał od dawna. Walczył z postępującą słabością, a swoje ostatnie miesiące życia poswięcił pracy nad powieścią. Bułhakow będąc uczniem Gogola często w swoich utworach przywoływał diabła jako świadka wszelkich tajemniczości życia. Powieść ta od samego początku eksponuje osobowość przybyszów z zaświatów Wolanda i jego swity. Diabeł staje się więc konstruktorem fabuły, ale i najważniejszym elementem tej konstrukcji, który zapewnia jedność wielopłaszczyznowemu światu. Pojawiające się na Patriarszych Prudach diabły nie pragną zła, działają według ściśle przyjętych reguł, psują do reszty to co i tak już jest nadpsute. Zostaja powołani by zachwiać złem, a nie by je budzić.Próbuje nakłonić niewierzących literatów do wiary w istnienei Boga Ludzkie diabły naprawiaja piekielną rzeczywistość, która otacza mieszkańców Moskwy. Naprawa tej rzeczywistości polega na zniszczeniu. Korowiow wraz z pomocą kota Behemota wywołują cztery pożary w czterech różnych miejscach. Pożary służą oczyszczeniu. Płonie mieszkanie Berlioza, suterena mistrza, dom pisarzy oraz sklep dla uprzywilejowanych. Formą zniszczenia jest również potop wywołany przez Małgorzatę. Zarówno pożary jak i potop są aluzjami do biblijnych wydarzeń. Misja Wolanda polega na skorygowaniu błędów i wypaczeń środowiska. Ten sceptyczny, lekko zgorzkniały filozof świadom ludzkiej słabości i skłonny raczej do pobłażania niż nadmiernej srogości, chce by każdy otrzymał to na co zasłuzył. Tytułowy mistrz zasłużył sobie na spokój. Wolanda interesuja również rękopisy mistrza. Tym samym staje się on sojusznikiem artystów broniąc przed ostatecznym zwątpieniem i rozpaczą. Zapewnia ład, wprowadza harmonię. Uwalnia od wszelkich trosk, od powieści, której jest autorem. Łączy ponownie rozdzielonych kochanków. Poprzez swoje działania Bułhakowskie diabły realizują motto pochodzące z "Fausta" Goethego: "Jam częścią tej siły, która wiecznie zła pragnąc wiecznie czyni dobro".Diabeł pozornie wszechmocny zdołał jedynie zakołysać tym systemem nie niszcząc go definitywnie. Świadectwem diabelskiej niemocy staje się koniecznosc zmiany wcielenia. Jest to dowód na to, że jest on nieswobodny, nie rządzi, ani sytuacjami, ani nawet samym sobą. Podczas lotu, gdy diabły opuszczaja Moskwę zrzucają one maskę ukazując ich prawdziwą naturę. Woland i jego świta są sługami sprawiedliwości. Nic więc dziwnego, że tak obłudny świat, wymaga uporządkowania ręką samego diabła. Do jakiego jednak lepszego wniosku mógł dojść człowiek, który zrozumiał swój czas i będąc lekarzem przeczuwał, że ten czas się kończy.

"Mistrz i Małgorzata" to dla Bułhakowa powieść rewanżu, forma samorealizacji, ukazania świata opartego na zasadach etycznego porządku. Zmagając się z własna chorobą, którą przeczuwał od dawna. Walczył z postępującą słabością, a swoje ostatnie miesiące życia poswięcił pracy nad powieścią. Bułhakow będąc uczniem Gogola często w swoich utworach przywoływał diabła jako świadka...