Szaleństwo to dość specyficzny stan umysłu. W dzisiejszych czasach do zdiagnozowania szaleństwa mamy wiele narzędzi, ale pięćset lat temu nie przywiązywano większej wagi do motywów czyjegoś zachowania. Nie analizowano go tak, jak przeanalizowano by go dzisiaj. Czy więc główna bohaterka „Ostatniej królowej” Christophera W. Gortnera – Joanna Szalona – naprawdę była szalona raczej się nie dowiemy. Autor tej książki przedstawia nam jednak zupełnie inne spojrzenie na historyczną postać, która na łamach niejednej książki została uznana za niepoczytalną. Ale czy na pewno? Czy na pewno wszystko, co robiła było wynikiem rozwijającej się choroby? Czy na pewno zasłużyła na całe dziesięciolecia izolacji?

Mając szesnaście lat Joanna I Kastylijska nie była jeszcze uznana za szaloną. Gdy pojawiła się u boku Filipa II Pięknego, spadkobiercy rodu Habsburgów, ten stracił dla niej głowę, niestety niedosłownie. Piękna, dobrze ułożona, pasowała do niego idealnie. Ich małżeństwo zostało zawarte niemal natychmiast i początkowo było pełne pasji, miłości i szacunku. Jednak w świecie w jakim przyszło żyć Joannie nie było za wiele miejsca na prawdziwe, niczym niesplamione szczęście. Jej świat był światem intryg, układów i zdrad. Skorumpowany przez pieniądze, zniszczony przez nigdy niezaspokojoną potrzebę władzy, wypalił na szczęściu Joanny niebywale bolesne znamię. Ale problemy z mężem, który mimo wszystko, po swojemu, a jednak ją kochał, to było jeszcze nic. Prawdziwe problemy miały dopiero nadejść. Jej rodzeństwo, prawowici następcy tronu Hiszpanii umierają i nagle, zupełnie nieoczekiwanie, to Joanna staje się dziedziczką tronu. Tronu państwa, który dopuszcza na nim kobiecą władzę. Filip w ojczyźnie żony byłby tylko nic nie znaczącym mężem królowej. Liczne podszepty, szereg konspiracyjnych teorii, męskie, niebywale delikatne i latami rozpieszczane ego nie było wstanie znieść choćby myśli o takiej hańbie dla własnego imienia. Czego może dopuścić się człowiek zaślepiony chęcią posiadania? Co może zrobić mężczyzna, który niegdyś mocno kochał kobietę, jaka stoi na drodze jego ambicji? Cóż… Jeśli tym mężczyzną jest Filip II Piękny, może zrobić wszystko. Dosłownie wszystko. I tak też czyni…

Powieści tego typu, na pograniczu historycznych faktów i wyobraźni autora, od czasu do czasu cieszą się moją uwagą. Historia zawsze mnie ciekawiła, niestety od czasów podstawówki i wyjątkowego nauczyciela, który w poprzednim życiu musiał być celtyckim bardem, gdyż potrafił ożywić swoimi opowieściami nawet najnudniejsze historyczne wydarzenia, podchodziłam do niej z dystansem. Myślę, że Christopher W. Gortner, zupełnie jak mój dawny nauczyciel, już wcześniej zarabiał na życie słowem. Po przeczytaniu fenomenalnych „Wyznań Katarzyny Medycejskiej”, które również wyszły spod jego pióra, szczerze wątpiłam, że „Ostatnia królowa” może okazać się lepsza. A jednak się myliłam.

Tę książkę czytałam „na raty”. Kiedy zaczęłam ją pierwszy raz, moja fascynacja powieściami historycznymi słabła. Z premedytacją odstawiłam ją wtedy na półkę czując, że przeczytanie jej w tamtym czasie byłoby błędem. Nie poczułabym jej tak, jak powinnam. I chyba miałam rację, bo teraz brnięcie przez karty tej powieści było wstrząsające, poruszające i nie rzadko na tyle trudne, by zmusić mnie do dozowania sobie tych wszystkich koszmarnych wydarzeń.

Nie do końca wiem dlaczego akurat ta książka wywarła na mnie tak silne wrażenie. Autor doskonale potrafi oddawać kobiece emocje, wiedziałam o tym, a jednak w przypadku historii Joanny Szalonej te emocje przenikały przez strony i dźgały mnie w serce. Liryczność z jaką została opowiedziana ta makabryczna historia dopełniła tylko całości, czyniąc z tej książki coś więcej niż tylko opowieść o kobiecie, która mogła, ale wcale nie musiała być szalona. Która nawet jeśli zwariowała, to miała do tego pełne prawo, a nawet, powiem szczerze, zdziwiłabym się, gdyby okazało się kiedyś, że pozostała po tym wszystkim całkiem zdrowa. Nie wiem, czy ja przetrwałabym choć ułamek tego, co ona.

Zdaje sobie sprawę, że im dłużej piszę o tej książce, tym mniej ten tekst można nazwać recenzją. Powinnam wspomnieć o tym i o tamtym, odnieść się do wad i zalet, stylu, narracji. Ocenić niebagatelne opisy miejsc i strojów. Poziom kreacji bohaterów… Przytoczyć kilka przykładów "szaleństwa" Joanny, może nawet spróbować scharakteryzować grę w którą została wplątana. Zajęłoby mi to całe strony i potrwało kolejnych kilka tygodni – bo tyle czasu potrzebowałam by cokolwiek napisać o "Ostatniej królowej". Są bowiem książki, o jakich można mówić i mówić w nieskończoność – chwalić, bądź rozprawiać nad ich beznadziejnością. Są jednak też i takie pozycje, które odbierają większość słów, pozostawiając nas jedynie z całą masą emocji, z jaką niekoniecznie wiadomo, co zrobić. Wybaczcie mi więc, że na nich zakończę.

Podsumowując; „Ostatnia królowa” to historia pełna politycznych intryg, osobistych tragedii, skomplikowanych uczuć i źle ulokowanego zaufania. Autor w charakterystyczny dla siebie sposób spojrzał na historyczne fakty, prezentując nam nieco odmienny pogląd na życie i motywy Joanny Szalonej. Jak wspomniałam na początku, nigdy się nie dowiemy jak było naprawdę jednak to, w jaki sposób życie tej kobiety zostało przedstawione na łamach tej książki, jest bezsprzecznie warte poznania. Niezależnie od tego, czy interesuje Was historia, czy też nie, bo pomijając wszystko inne, „Ostatnia królowa” to przede wszystkim tragedia kobiety, która tak naprawdę chciała tylko kochać. Kochać swoją rodzinę, kochać swoją ojczyznę – kochać swojego męża…

Gorąco polecam!

----
http://vegaczyta.blogspot.com/2015/04/ostatnia-krolowa-christopher-w-gortner.html

Szaleństwo to dość specyficzny stan umysłu. W dzisiejszych czasach do zdiagnozowania szaleństwa mamy wiele narzędzi, ale pięćset lat temu nie przywiązywano większej wagi do motywów czyjegoś zachowania. Nie analizowano go tak, jak przeanalizowano by go dzisiaj. Czy więc główna bohaterka „Ostatniej królowej” Christophera W. Gortnera – Joanna Szalona – naprawdę była szalona...