Właściwie nie dziwię się, że ta książka zyskała sobie jak dotąd na tym portalu tak niewielu czytelników. "Spokojne sumienia", mimo ich ważnego wymiaru psychologicznego, należą do tego nurtu twórczości Fuentesa, który skupia się bardzo mocno na rzeczywistości meksykańskiej. Kulturowy aspekt tej powieści jest więc dla polskiego czytelnika w ogromnym stopniu nieczytelny, a w każdym razie jest enigmą, której rozpracowanie wymagałoby sięgania raz po raz do jakiejś skrótowej historii Meksyku ostatnich dwóch wieków czy choćby odpowiednich haseł w Wikipedii. Ta niewielkich rozmiarów powieść jest bowiem rodzinną sagą i choć skupia się na pokoleniu najmłodszym, uosabianym przez Jaime Ceballos'a, to jest całościowym rozrachunkiem z meksykańską burżuazją i w tym aspekcie polskiemu czytelnikowi trudno ją docenić bez znajomości historyczno-społecznych realiów. Na szczęście, oprócz zawartych tu obserwacji socjologicznych, jest tu sporo psychologii i to ona czyni ze "Spokojnych sumień" wartą uwagi, uniwersalną pozycję. Wspierający się na katolickiej fasadzie patriarchat opisany w powieści budzi przerażenie - skutkuje emocjonalną krzywdą wyrządzoną głównemu bohaterowi, Jaime, przez wuja i okaleczoną brakiem swego własnego potomstwa ciotkę, przy całkowitej bierności - można wręcz powiedzieć "kastracji" - ojca chłopca, który dopuszcza do całkowitego odcięcia go od matki. Krzywda jest tym większa, że nie zostaje w żaden sposób naprawiona, sprawiedliwie pomszczona czy zrekompensowana; siła patriarchalnej dominacji wuja (najbardziej odrażającej postaci powieści) jest tak przemożna, że dostrzegający rozmiary hipokryzji swego otoczenia buntujący się chłopak nie ma wystarczająco dużo heroizmu (uporu? determinacji? skłonności do ryzyka?), aby wymyślić sobie inne, bardziej autentyczne, czystsze etycznie życie. Kończy w koleinach, które wyznaczyło mu jego nie liczące się z emocjami, zakłamane i zadowolone z siebie otoczenie - niewierny sobie, niezdolny do odnowienia związku z matką, bezduszny wobec ojca, rezygnujący z przyjazni... Gorzka książka o tym, że dostrzeganie zakłamania i pragnienie indywidualności to często za mało, aby oprzeć się wszechwładzy społecznego determinizmu.

Właściwie nie dziwię się, że ta książka zyskała sobie jak dotąd na tym portalu tak niewielu czytelników. "Spokojne sumienia", mimo ich ważnego wymiaru psychologicznego, należą do tego nurtu twórczości Fuentesa, który skupia się bardzo mocno na rzeczywistości meksykańskiej. Kulturowy aspekt tej powieści jest więc dla polskiego czytelnika w ogromnym stopniu nieczytelny, a w...