Nie można być świadomie zanurzonym w przemijaniu i jednocześnie nie posiadać intensywnych doświadczeń wewnętrznych. Po odkryciu fenomenu upływu czasu zawsze nadejdzie ten moment, kiedy nasza potrzeba dążenia do prawdy zacznie domagać się światła. Nawet jeśli ten proces dokona się poprzez zamianę prozy życia na Mickiewiczowskie metafory wiarygodności, to i tak nadal to będzie niezwykłe doznanie. Adam Mickiewicz dostrzegł niezwykłość w wodach Lemanu. Również my, świadomi przemieszania perspektywy mistycznej z egzystencjalną, możemy uprawiać swój własny i zwrócony w stronę wieczności świat. Poezja Mickiewicza będzie tu tylko ważną pomocą na drodze do przedarcia się do wyższych, niż materialne form istnienia. Jednak to my sami musimy dociec, co zagubiliśmy podczas często nieudanych duchowych wędrówek.

Daleko mi do sztuki poprawnej interpretacji tekstów literackich. Mistrzem hermeneutyki zapewne już nigdy nie zostanę ale analiza pozostawionych przez poetów znaków potrafiła już wiele namieszać w moich próbach dociekania konieczności istnienia. Również teraz zastanawiam się nad wystawionym przez Adama Mickiewicza świadectwem dla dwóch światów. A może lepiej nawet by pasowało, gdybym to świadectwo nazwał pomostem pomiędzy zmysłami a duchem. Ponieważ badanie łączących ich więzi wpisuje się w klimat poszukiwania nadprzyrodzonych stanów duszy. Mickiewicz medytuje w obliczu żywiołów natury, toczy obłędnym wzrokiem po otwartej ranie sumienia, zadaje mnóstwo pytań o byt i czas. Dziwi się prawu przemian, które przecież jest nieubłagane.

Miejsce w którym Mickiewicz postanowił wylać swój nieutulony żal pielgrzyma wydało mi się najmilszym z ustroni. Mowa wieszcza wybrzmiała przy tym jako tajemna oznaka duchowego kryzysu, dobiegająca z przeszłości i zarzucona egzystencjalnymi pytaniami. Bije z niej jakaś moc. Rośnie i rozlewa po sercu szukającym zrozumienia. Woda staje się wspaniałym symbolem przepływu czasu a problem postrzegania świata urasta do jednego z najciekawszych intelektualnych wyzwań. Oczywiście na wszystko można znaleźć odpowiedź. Istnieje pokusa wtłoczenia większości nurtujących nas pytań do interpretacyjnego kanonu i wytłumaczenia tego, co nas otacza. Jednak pewnych problemów z metafizycznego pogranicza nie powinno się szablonowo klasyfikować. Chociażby przez wzgląd na powagę twórczości Adama Mickiewicza.

Uprawiana przez Mickiewicza poezja była sztuką wielkiego niedokończenia, tak wiele jest w niej miejsc o których odkryciu dowiadujemy się dopiero teraz. A do końca tej drogi jest wciąż daleko. Fragmentaryczność jego dzieła sprzyja ulotności i głębokiej intymności doświadczenia. Zapewne nigdy nie poznamy ostatecznego kształtu liryków, będących w zamyśle poety świadectwem poznania porządku świata. Jedno jest pewne, przekroczyły one granicę doczesności. Poza nią jest tylko błąkający się duch wyobraźni, pojawiający się co jakiś czas w cyklu olśnień. To właśnie nieuchwytność Mickiewiczowskich wierszy przesądza moim zdaniem o sposobie ich odczytywania. A ja tymczasem po każdym spotkaniu z poezją polskiego poety odczuwam pokorę. Do jego magicznego słowa i iskry, która jest w stanie u miłośników tej poezji wywołać emocjonalny pożar.

Nie można być świadomie zanurzonym w przemijaniu i jednocześnie nie posiadać intensywnych doświadczeń wewnętrznych. Po odkryciu fenomenu upływu czasu zawsze nadejdzie ten moment, kiedy nasza potrzeba dążenia do prawdy zacznie domagać się światła. Nawet jeśli ten proces dokona się poprzez zamianę prozy życia na Mickiewiczowskie metafory wiarygodności, to i tak nadal to...