Poprzednie części napawały radosną dumą, ta jest smutna, poważna, nastrojowa; częściowo, większość przytoczonych spraw jest kresem polskości, walki, obrony skrawka narodowości. To historia o NKWD, bolszewikach i tym, co robili z ludźmi.
Jasnym światełkiem jest historia Tamary Łempickiej, ciekawa opowieść o Ninie Andrycz; są dobrym przerywnikiem w opisach o konspiracji, ukrywaniu się, procesach i wyrokach. Słowo kres oznacza koniec, a one bywają przygnębiające, wszyscy wolimy, by trwało, niż się zamykało; ale taka kolej rzeczy.
*KRESOWY ZAGOŃCZYK Feliks Jaworski
*PRZEWODNIK PO POLSKIEJ ODESSIE Gorąca granica
*STRZELANINA W POKOJU HOTELOWYM W KIJOWIE kochanek bogatej ziemianki zabity
Kilka tytułów z tej barwnej kroniki lat przeszłych.
Książki wydane są w stylu gazetowym, czyta się je właśnie tak, czysto, przejrzyście. Podane wiadomości są drobiazgowe sprawdzane, historie opisywane bez fanfaronady, takimi, jakie były.
„Choć ostatnie siedemdziesięciolecie udowadnia, że Polska może istnieć bez Kresów, to jednak polska dusza mocno straciła na tej separacji”.
Magia miejsc i legenda Kresów.
Mam słabość do tego typu opracowań, wspomnień zamkniętych w słowach dla potomnych. Pamiętanie o tym, kim jesteśmy, dlaczego i jak się toczyła nasza historia jest bardzo ważnym elementem mojego życia. Chcę wiedzieć o przeszłości, o tej chwalebnej i tej złej także.

Poprzednie części napawały radosną dumą, ta jest smutna, poważna, nastrojowa; częściowo, większość przytoczonych spraw jest kresem polskości, walki, obrony skrawka narodowości. To historia o NKWD, bolszewikach i tym, co robili z ludźmi.
Jasnym światełkiem jest historia Tamary Łempickiej, ciekawa opowieść o Ninie Andrycz; są dobrym przerywnikiem w opisach o konspiracji,...

- Wielkie boje Korpusu Dowbora - Muśnickiego
- Skandalistka Tamara Łempicka
- Wojenne przypadki polskich gwiazd. Ewakuacyjne perypetie Stefana Jaracza, Aleksandra Żabczyńskiego i Zuli Pogorzelskiej
- Strzelanina w pokoju hotelowym w Kijowie. Kochanek bogatej ziemianki zabity.
- Grażyna Bacewicz woli być Polką niż Litwinką.
- Kamieniec Podolski – niepokonane przedmurze Europy
- Wybrańcy bogów umierają młodo. Mikołaj Ciurlonis - genialny malarz i kompozytor
- Przewodnik po polskiej Odessie
- Nina Andrycz. Wielka artystka w bolszewickim Kijowie
- Wyprawa kijowska Piłsudskiego. Wojsko Polskie wjeżdża do miasta …tramwajem.
- Kresowa Atlantyda. Zagłada polskich dworów.

- Wielkie boje Korpusu Dowbora - Muśnickiego
- Skandalistka Tamara Łempicka
- Wojenne przypadki polskich gwiazd. Ewakuacyjne perypetie Stefana Jaracza, Aleksandra Żabczyńskiego i Zuli Pogorzelskiej
- Strzelanina w pokoju hotelowym w Kijowie. Kochanek bogatej ziemianki zabity.
- Grażyna Bacewicz woli być Polką niż Litwinką.
- Kamieniec Podolski – niepokonane przedmurze...

Gdybym miał powiedzieć za jaką serię wydawniczą najbardziej szanuję @wydawnictwo_fronda, to byłaby to seria o polskich kresach autorstwa Sławomira Kopra i Tomasza Stańczyka. Warto dodać, że kilka dni temu wystartowała przedsprzedaż 5 książki z serii, tym razem zabierze nas ona do Inflant - „Kresy północy. Wyprawa do polskich Inflant”. W tym wpisie zajmę się jednak przedstawieniem mojej opinii nt. pozycji ww. autorów o tytule „Najdalsze Kresy. Ostatnie polskie lata”.

Jak sama nazwa wskazuje książka zabiera nas w podróż w poszukiwaniu polskości na najdalsze rubieże dawnej Rzeczypospolitej. Choć interesuję się tym tematem, to przyznam się, że przed przeczytaniem tej książki nie zdawałem sobie sprawy ze skali, w jakiej żywioł polski występował na tak odległych od rdzennych ziem terenach.

Czy wiedzieliście, że jednym z głównych projektantów reprezentatywnych kijowskich kamienic był Władysław Horodecki? Polski architekt, przedstawiciel modernizmu, przedsiębiorca i mecenas. W dodatku był zapalonym myśliwym. Uczestniczył w kilku wyprawach w Rosji (Azerbejdżan, Turkmenistan, Turkiestan, Afganistan i Syberia Zachodnia),a w 1911 roku wyjechał do Afryki. Swoje przeżycia opisał w książce pt. W dżungli Afryki. Dziennik myśliwego. Jego pracę po dziś dzień raczą oczy milionów mieszkańców i turystów, cieszą się niesłabnącym podziwem (zobacz następny slajd. To jest tzw. Dom z chimerami, w którym mieszkał swojego czasu sam prezydent Ukrainy). Piękny pomnik Horodeckiego znajduję się na jednej z kijowskich ulic w centrum.

W pozycji tej poznamy wiele ciekawych życiorysów, historii, ciekawostek, anegdot. Jest chociażby rozdział poświęcony związkom Odessy czy Mińska z polskością, oraz taki traktujący o losach polskich dworów na Kresach. Jednak nie jest to puste bajdurzenie, bowiem autorzy do większości informacji podawanych przez siebie dodają przypisy z pochodzeniem źródeł, jednak styl narracji jest bardzo przystępny i „gładko” wchodzi. Książka jest pięknie wydana, jest w niej dużo zdjęć, a styl okładki (pomysłowość),szata graficzna całej serii jest dla mnie mistrzowska <3.

Gdybym miał powiedzieć za jaką serię wydawniczą najbardziej szanuję @wydawnictwo_fronda, to byłaby to seria o polskich kresach autorstwa Sławomira Kopra i Tomasza Stańczyka. Warto dodać, że kilka dni temu wystartowała przedsprzedaż 5 książki z serii, tym razem zabierze nas ona do Inflant - „Kresy północy. Wyprawa do polskich Inflant”. W tym wpisie zajmę się jednak...

Najbardziej odkrywcze, pod względem kulturowym i historycznym, podróże mogą zostać zrealizowane całkiem blisko obecnych granic Polski. Osobiście, ze szczególnym sentymentem wspominam wizyty we Lwowie, w Wilnie i w Kijowie w czasach studenckich ponad 10 lat temu. Wówczas panowała też moda na wyprawy na Krym, ale niestety nigdy tam nie dotarłam i tamte strony pozostały w sferze moich marzeń, podobnie jak Białoruś, gdzie miałam dotrzeć wiosną 2020. Aktualnie, gdy możliwość wyjazdów na wschód Europy stała się mocno ograniczona, najdalsze Kresy i losy Polaków w tych zakątkach, intrygują jeszcze bardziej, niż przedtem.

Z pomocą, dla niepokornej duszy czytelnika-podróżnika, przychodzą Sławomir Koper i Tomasz Stańczyk z serią wspaniałych książek poświęconych Kresom Wschodnim wraz z dużymi ośrodkami polskości na wschodzie m.in. Kijów, Odessa, Petersburg, Mińsk. W dwóch pierwszych tomach autorzy skupili się na historii Lwowa i Wilna, w trzecim uwzględnili całe Kresy Wschodnie, a w najnowszym, czwartym tomie, dopełnili obraz przedstawiając wątki historyczne związane z Polakami zamieszkującymi tereny wschodnie poza granicami II Rzeczypospolitej i ich rolą w społeczeństwie tamtych czasów.

„Najdalsze Kresy – ostatnie polskie lata” w wyjątkowo przystępny sposób przeplata trudne, w ogromnym stopniu krwawe, wątki polityczno-historyczne z rozdziałami zawierającymi charakterystyki majątków zacnych rodów szlacheckich i książęcych oraz zwięzłe biografie wielkich twórców polskiego pochodzenia jak np. Karol Szymanowski, Tamara Łempicka, Jarosław Iwaszkiewicz, ale i tych mniej znanych np. Władysława Chorodeckiego, z okresu ich całego lub części życia na wschodzie. Każdy rozdział uzupełniono szczegółową bibliografią, co stanowi dla mnie dodatkowy atut zapewniający kolejne tytuły do zgłębiania tematyki kresowej.

Autorzy Koper i Stańczyk niezawodnie przypominają na łamach swojej publikacji o złożoności społeczeństwa Europy wschodniej z początku XX wieku, o tym jak ze względu na mnogość wyznań i obyczajów, znacząco różniło się od współczesnego. Z rozdziału o miejscu narodzin Jarosława Iwaszkiewicza, w wielonarodowej i wielowyznaniowej dawnej gminie Kalnik, szczególnie zapadła mi w pamięć wzmianka o tamtejszych świątyniach. Znajdowały się tam: „cerkwie, żeński klasztor prawosławny, zbór ariański, synagoga i karaimska kenesa (…) w Kalniku nie było świątyni katolickiej”. Wzmianki tego rodzaju sprawiają, że pragnę przyjrzeć się z bliska tamtej rzeczywistości, tamtemu światu. Dzięki książce „Najdalsze Kresy – ostatnie polskie lata” mogłam tam spędzić choć kilka wzbogacających w wiedzę godzin.

Najbardziej odkrywcze, pod względem kulturowym i historycznym, podróże mogą zostać zrealizowane całkiem blisko obecnych granic Polski. Osobiście, ze szczególnym sentymentem wspominam wizyty we Lwowie, w Wilnie i w Kijowie w czasach studenckich ponad 10 lat temu. Wówczas panowała też moda na wyprawy na Krym, ale niestety nigdy tam nie dotarłam i tamte strony pozostały w...

„My Polacy jesteśmy tymi Kresami wypełniani. Bez Kresów nie ma Rzeczypospolitej. Bez Kresów nie ma pamięci, nie ma kultury”.




Kresy wschodnie, z biegiem lat traktowane jako polska narracja historyczno – polityczna. O tym kawałku ziemi powstało wiele publikacji, we wszystkich możemy znaleźć polską propagandę, która wręcz obrosła w mit. Dziś debatujemy czy Kresy były tylko polskie czy też Rosyjskie a tak naprawdę od zawsze były wielokulturowe. Nigdy tych ziem nie zamieszkiwali tylko Polacy. Oczywiście na przestrzeni wieków teren ten przechodził z rąk do rąk. Podczas II wojny światowej Kresy skutkiem konferencji w Jałcie zostały odebrane z terenów II Rzeczypospolitej i znalazły się poza terenem Polski.


Po II wojnie i w czasach PRL termin Kresy został całkowicie zakazany. W tamtym okresie stosowano terminologie Związku radzieckiego, czyli „Zachodnia Białoruś” i „Wschodnia Ukraina”. Na Kresach południowo – wschodnich od zawsze dominowała różnokulturowość. Nie istniały tam wyraźne i trwałe granice, polityczne, religijne, kulturowe, czy etniczne dlatego dziś np. Ukraina nie zgadza się z nazywaniem tych ziem polskimi. Kresy zamieszkiwali przedstawiciele blisko trzydziestu narodów. Byli to: Polacy, Rusini, Ukraińcy, Żydzi, Litwini, Łotysze, Estończycy, Białorusini, Niemcy, Rosjanie, Czesi, Słowacy, Węgrzy, Turcy, Tatarzy, Ormianie, Grecy, Wołosi, Rumuni, Serbowie, Holendrzy, Karaimi, Szkoci, Austriacy, Łemkowie, Bojkowie, Huculi, Cyganie i inni.


W głębokiej świadomości Polaków Kresy urosły do rangi legendy wspaniałej wielkiej Polski. Przypominają nam one dni chwały, zwycięstwa, ale również klęski i czasów męczeństwa. Ziemie te idealizowano oraz ideologizowano, czynił tak m.in. Henryk Sienkiewicz w swoich powieściach, Adam Mickiewicz czy Juliusz Słowacki (co ciekawe Mickiewicz pisał LITWO ojczyzno moja, więc nie wiem, dlaczego uważa się go za patriotycznego Polaka). W dzisiejszych czasach pojęcie Kresów jest bardzo mocno zakorzenione w polskiej kulturze. W różnego rodzaju publikacjach wracamy jako naród do tęsknoty za tymi utraconymi ziemiami, i choć w polskiej głowie nie pojawia się myśl, aby te tereny dziś odbić, jednak zapewne wielu z nas nie miałoby nic przeciwko temu.


Przyznam szczerze, że ja sama jestem niezmiernie zachwycona terenami położonymi nad Niemnem. Białoruś bardzo mnie fascynuje nie tyle kulturowo ile obszarowo. Nikt oczywiście nie odbiera prawa Białorusinom do tych ziem. Natomiast takie zabytki jak Ruiny Pałacu Sapiehów w Różanie czy pałac w Mirze od zawsze i na zawsze będą należały do polskiego dziedzictwa narodowego. Również Ukraina kryje wiele polskich skarbów, Twierdza Kamieniec Podolski, Zamek w Czerwonogrodzie, czy w Świrzu również zostaną polskie.


Układ sił i ziem po II wojnie światowej rozłożył się tak, jak się rozłożył, być może jest czego żałować a być może nie... Trzeba jednak przyznać, że Kresy, dopóki będzie trwała pamięć narodu, zawsze będą polskie.


Pan Sławomir Koper wraz z Panem Tomaszem Stańczykiem napisali już czwartą pozycję w temacie Polskich Kresów. Publikacja Najdalsze Kresy ostatnie polskie lata jest kolejnym hitem zaraz po pozycjach Ostatnie lata polskiego Lwowa, Ostatnie lata polskiego Wilna oraz Ostatnie lata polskich kresów.


Tym razem autorzy skupiają się na ośrodkach polskości, które pozostały poza granicami Rzeczpospolitej. W pozycji tej znajdziemy takie tematy jak zagłada polskich dworów, rozdział poświęcony Tamarze Łempickiej, Ninie Andrycz, czy Stefana Jaracza i Juliusza Osterwy. Niezwykłe opisy, wspaniałe zdjęcia, fantastyczne fotokopie. Trzeba przyznać, że w tej pozycji pisarze dali z siebie równie dużo jak w poprzednich.


Publikacja Najdalsze Kresy ostatnie polskie lata to nie tylko wspomnienia o skandalach, celebrytach czy walce wywiadów, to przede wszystkim kolejny zachwycający powrót do Polski jakiej już nie ma. Niesamowita podróż na ziemie, dzięki którym Polacy czuli się wielcy. Do lat, które zapewniały dobrobyt, z mieszanką ucisku, którą dziś starsze pokolenia wspominają z łezką w oku.


Bez względu na to co będą mówić wielcy tego świata, dla nas zwykłych polaków ziemie te na zawsze pozostaną naszą własnością. Ile historii zaczęło się na tych terenach, ile miłości, ile pracy, ile trudu, ile przyjaźni, ile wspaniałych dzieł, ile wielkich pokoleń... Ile życia, które dziś nasze babcie i prababcie wspominają z nostalgią.
Książki Pana Kopra i Pana Stańczyka nie może zabraknąć w Waszych zbiorach. Polecam wszystkie cztery części, zachęcam Was Kochani do powrotu do Polski, która była piękna, wielka i przyjazna a której już dziś w takiej formie nie zobaczymy.

„My Polacy jesteśmy tymi Kresami wypełniani. Bez Kresów nie ma Rzeczypospolitej. Bez Kresów nie ma pamięci, nie ma kultury”.




Kresy wschodnie, z biegiem lat traktowane jako polska narracja historyczno – polityczna. O tym kawałku ziemi powstało wiele publikacji, we wszystkich możemy znaleźć polską propagandę, która wręcz obrosła w mit. Dziś debatujemy czy Kresy były tylko...