"Kiedyś nikt tutaj nie zostanie."

Humorystycznym klimatem powieść przypomina trochę "Życie i niezwykłe przygody żołnierza Iwana Czonkina", tyle że dotyczy codziennego życia w ukraińskim, pogranicznym miasteczku Mediw (przemianowanego jakoby za komunizmu na Medwediw) nad Cisą w 2015 roku, czyli dawno po Majdanie. Opis wielkości i położenia miasteczka wobec granic z Węgrami i Rumunią sugerowałby, że inspiracją dla autora mógłby być Wynohradiw/Sewlusz (tu mieszkał Béla Bartók) lub osiedle Wyłok, ale geografia jest raczej po części zmyślona. Jednak nie samo wydarzenie - autor bez wątpienia inspirował się odkrytym przez służby celne w 2012 roku bardzo podobnym 700 metrowym tunelem z przedmieść Użhorodu na Słowację, między miejscowościami Vyšné Nemecké i Nišné Nemecké.
Najciekawsze jest tu nadzwyczaj ironiczne spojrzenie na kondycję państwa (powszechny nepotyzm i korupcja w urzędach) i rozziew, jaki przeżywają jego obywatele między europejskimi aspiracjami a wojną z Rosją, między zachłyśnięciem się patriotyzmem (umiarkowanym, bo żyć trzeba) zwykłych obywateli względem młodego państwa a żarłocznie kapitalistycznym (i wyłącznie z myślą o własnym, prywatnym interesie) światopoglądzie i funkcjonowaniu mafii urzędniczo-policyjnej. Gdy zwykły obywatel jest zagrożony, do kogo ma się zwrócić? Do urzędu, do policji? "Tyle że milicja nie obroni. Jej funkcja to chronić władze i bandytów przed uczciwymi ludźmi, nie odwrotnie. Wszyscy oni z jednej gliny ulepieni. Nigdy żaden milicjant nie wystąpi przeciw merowi. Zresztą, wszyscy ci milicjanci, to synowie prokuratorów i sędziów, sędziowie to dzieci merów, adwokaci - córki celników, to wszystko jedna wielka rodzina, przedhistoryczne plemię, które trzyma się razem i porządny człowiek nic przeciwko nim nie może zrobić. (...) Cały obwód tak wygląda. Posłem do parlamentu z Zakarpacia jest znany przemytnik, jego głupszy brat stoi na czele rady obwodowej, a najgłupszego wyznaczono na naczelnika obwodowej milicji drogowej. Darwinowska hierarchia w XXI wieku. Całą Ukrainę oplata pajęczyna władzy, przemieszanej z kryminalnymi pieniędzmi i chronionej przez sadystów z milicyjnych struktur. Za wszystkie sznurki pociągają koła bezpieczeństwa, często robiąc to środkami średniowiecznej arystokracji - żenią się z dziećmi wpływowych ludzi, podają sobie nawzajem dzieci do chrztu i zapisują do tych samych kół łowieckich."(s.168-9)

Wszystko zaczyna się od tego, że pewien przepełniony patriotyzmem nauczyciel historii (nazwiskiem Czwak - czuwak to gwarowo "facet, koleś" więc taki everyman; szkolna ksywa Karbid, bo puszcza wiatry, ale ma to też nawiązywać w intencji autora do wolterowskiego Kandyda) wymyśla, jak wobec oporu Unii Europejskiej przed przyjęciem Ukrainy do grona jej członków dokonać integracji, jeśli nie ukraińskiego państwa, to przynajmniej ludności Ukrainy z Europą. Po wschodnioeuropejsku. Przemytem. Przez tunel. Pomysł napotyka zainteresowanie inwestorów z lokalnego światka przestępczo-gospodarczego (na granicy wszyscy żyją z granicy): mer miasta, lekarz-patolog handlująca organami ludzkimi, przemytnik ludzi, przemytnik papierosów, grabarz, bracia organizujący wygrane w konkursie Eurowizji. Przy takich akcjonariuszach wizja ziszcza się w błyskawicznym tempie. Czy jednak na pewno? I co jeszcze z tego wyniknie?
Cóż, jak zawsze - nie tylko na Bałkanach (Zakarpacie wg autora należy do nich ewidentnie) - miłość i patriotyzm muszą przegrać z brudnymi interesami.
"Jak zawsze na Ukrainie, sprawiedliwość stanęła po stronie tego, kto bije i ma bodaj jakąś administracyjną przewagę" (s.36).

PS.Mam nadzieję, że w obliczu wielu imion i nazw znaczących w książce, tłumacz/wydawnictwo (?) tylko pomyłkowo używa formy annus (rok) zamiast anus (odbyt)? A może to też była aluzja?

"Kiedyś nikt tutaj nie zostanie."

Humorystycznym klimatem powieść przypomina trochę "Życie i niezwykłe przygody żołnierza Iwana Czonkina", tyle że dotyczy codziennego życia w ukraińskim, pogranicznym miasteczku Mediw (przemianowanego jakoby za komunizmu na Medwediw) nad Cisą w 2015 roku, czyli dawno po Majdanie. Opis wielkości i położenia miasteczka wobec granic z Węgrami...