„Dziewięć twarzy Nowego Orleanu” to kolejna książka z „Serii Amerykańskiej” Czarnego. Autorem reportażu jest Dan Baum, amerykański pisarz, reporter i felietonista „New Yorkera”.

Czytając „Dziewięć twarzy…” patrzymy na Nowy Orlean przez pryzmat biografii jego mieszkańców, z którymi autor przeprowadził mnóstwo rozmów. Zebrany reporterski materiał został mocno przetworzony, gdyż w książce Bauma nie znajdziemy wywiadów, tylko przypominające wyjęte z powieści lub biografii teksty. Wydarzenia z żyć poszczególnych osób są chronologicznie uporządkowane – losy obywateli Nowego Orleanu śledzimy od 1965 do 2007 roku. Obserwujemy więc zdarzenia przed huraganem Katrina, w jego trakcie i po nim. Fragmenty dotyczące przeżyć związanych z huraganem zajmują sporą część reportażu i jednocześnie stanowią jego zwieńczenie. Mimo że na książkę składają się historie osobnych, często wcale ze sobą niepowiązanych osób, to jej konstrukcja (chronologiczny układ zdarzeń, ograniczenie miejsca akcji do Nowego Orleanu) umożliwia odbiór „Dziewięciu twarzy…” jako spójnej opowieści. Miasto stanowi tu oś, wokół której wirują ludzkie losy; oddziałuje na życie mieszkańców, jest niczym dodatkowy, a zarazem dominujący bohater książki. Z reportażu wyłania się obraz miejsca zaniedbanego przez instytucje i pokrzywdzonego przez katastrofy naturalne, miasta, któremu nieobce są strzelaniny, uliczne bójki, kradzieże i przemyt narkotyków. Na szczęście istnieje też kolorowy punkt na mapie Nowego Orleanu – jest nim parada uliczna z okazji Mardi Gras organizowana przez Afroamerykanów.

Poznając biografie kolejnych osób, widzimy, jak silnymi determinantami są środowisko rodzinne i społeczne, miejsce urodzenia czy rasowa przynależność. Billy Grace, Joyce Montana, JoAnn Guidos, Wilbert Rawlins junior, Belinda Rawlins, Tim Bruneau, Anthony Wells, Frank Minyard i Ronald Lewis to bohaterowie na tyle nietuzinkowi, że czasem może się wręcz wydawać, że czytamy o fikcyjnych, a nie rzeczywiście istniejących postaciach. Każda osoba pokazuje nam Nowy Orlean z innej – bo indywidualnej, zdeterminowanej przez własne wyobrażenia i dążenia – perspektywy. Każdy z bohaterów nosi też w sobie jakieś mniej lub bardziej sprecyzowane marzenie i próbuje je zrealizować. Najbardziej utkwiło mi w pamięci zaangażowanie, z jakim Wilbert Rawlins prowadzi zespół muzyczny złożony z zaniedbanych materialnie i przede wszystkim emocjonalnie nastolatków.

Reportaż Dana Bauma polecam szczególnie tym, którzy nadal wierzą w mit szczęśliwej, bogatej i wolnej Ameryki. Być może przeczytanie „Dziewięciu twarzy Nowego Orleanu” wyleczy ich ze skłonności do mitologizacji Stanów Zjednoczonych.

Magdalena Paździor