Tytułowy „On” to Śpik (takie przezwisko otrzymał od kolegów ze szkolnej ławki) chłopiec powolny w myśleniu i na pewno inny od pozostałych rówieśników. W szkole jedynymi ocenami jakie otrzymuje to łabędzie, inni dostają ślimaczki i krzesełka. Nauczyciele kiwają głowami, nie bardzo wiedząc jak postępować z tym chłopcem, który nie mieści się w normie przewidzianej dla tamtych czasów, czasów PRL-u.
„Jedno dziecko miłe, słodkie i zdolne, a drugie jakieś takie dziwne i głupie. I nikt z nas nie wie, co zrobić z tym drugim dzieckiem, prawda pani Kowalska?”.
Dla matki jest on jak brzydkie kaczątko, martwi się o niego ale też winie siebie za to, że jej dziecko jest inne, łatwowierne nie radzące sobie z otaczającą je rzeczywistością.
ON to powieść ukazująca klimat PRL-u w Krakowie. Narracja pierwszoosobowa widziana oczami matki, osobno również z punktu widzenia Śpika, momentami również przechodząca do narracji trzecioosobowej pozwalającej nam na całość spojrzeć obiektywnie.
Czytając miałem wrażenie, że dookoła mnie szarość i beznadzieja. Podobne wrażenie miałem czytając „Szum" Magdaleny Tulli, te powieści są do siebie podobne ale proza Papużanki jest bardziej wiarygodna i zawiera pewne elementy humorystyczne dotyczące tamtych lat.
Książka nie należy do łatwych, miałem wrażenie, że to migawki z scen życia chłopca i jego matki, brakowało mi tu klasycznych dialogów. Zatapiałem się w myślach Śpika i jego matki, śledząc dzieciństwo i dorastanie chłopca, widziałem transformację zmieniających się czasów. Z ubolewaniem czytałem o ojcu, który nie potrafił stanąć na wysokości zadania jakie przypadło mu w udziale. Obserwowałem jak funkcjonuje osoba z zaburzeniami u której brak nie tylko należnej opieki ale i prawidłowego rozpoznania choroby.
„Kiedy nie było prostokątów, śniło mu się, ż mama umarła. Śpik kochał swoją mamę i nie chciał robić jej przykrości, ale był Śpikiem, no i tyle. Nie rozumiał tez dokładnie, co to znaczy, że się kogoś kocha, bo nikt mu nie wytłumaczył. Skoro Śpik nie rozumiał, że pierwiastek z szesnastu to cztery, skoro nie rozumiał, dlaczego się mówi pamiętaj, chemiku młody, wlewaj zawsze kwas do wody, skoro nie rozumiał, że ZSRR pisze się CCCP ani, że narzędnik z kim z czym, jak mógł zrozumieć, co to znaczy, że się kogoś kocha. Ale wiedział że kocha swoją mamę i nie lubi snów w których ona umiera. Uznał więc, że jak się kogoś kocha, to znaczy, że się nie chce, żeby ten ktoś umarł”.

Tytułowy „On” to Śpik (takie przezwisko otrzymał od kolegów ze szkolnej ławki) chłopiec powolny w myśleniu i na pewno inny od pozostałych rówieśników. W szkole jedynymi ocenami jakie otrzymuje to łabędzie, inni dostają ślimaczki i krzesełka. Nauczyciele kiwają głowami, nie bardzo wiedząc jak postępować z tym chłopcem, który nie mieści się w normie przewidzianej dla tamtych...