Jak zwykle ciężko mi jest pisać coś o dziele, które ugruntowało się już jako wybitne. Mój ojciec często mówi o książkach, że są genialne, przez co czasami mam wrażenie, że są genialne tylko dlatego, iż on tak twierdzi.

A jednak coś musi być w Dostojewskim, że do dzisiaj jego sława nie cichnie. Bez wątpienia nie można mu odmówić wirtuozerii w oddawaniu ludzkiej psychiki. Sposób w jaki snuł swoją powieść ma w sobie też to coś. Napięcie gęstnieje w miarę jak przez jej karty przewijają się kolejne, wydawać by się mogło, przypadkowe zdarzenia. Sęk w tym, że w istocie większość zbiega się przypadkowo, geniusz Dostojewskiego natomiast polega na tym, iż potrafi je zręcznie połączyć jedną intrygą. Pewnym przewrotnym smaczkiem jest natomiast fakt, iż narratorem czyni "nieporadnego" świadka wszystkich tych wydarzeń. I choć czasami trudno było mi się zorientować w mnogości postaci, przez co mam wrażenie, że powinienem był "Biesy" przeczytać jeszcze raz, to czuję też, że doświadczyłem jakiegoś duchowego przeżycia.

W istocie, jedną z najbardziej wstrząsających rzeczy jest w "Biesach" to, w jaki sposób idea może opętać człowieka. W dodatku poruszył mnie Mikołaj Stawrogin, ze swoją natchnioną znieczulicą. No i rzecz jasna fakt, iż to co napisał Dostojewski, okazało się prorocze. Że musi zginąć jeszcze "tysiące takich jak Szatow". Że to się stanie za 30 - 50 lat ("Biesy" powstały w 1873 roku).

Jak zwykle ciężko mi jest pisać coś o dziele, które ugruntowało się już jako wybitne. Mój ojciec często mówi o książkach, że są genialne, przez co czasami mam wrażenie, że są genialne tylko dlatego, iż on tak twierdzi.

A jednak coś musi być w Dostojewskim, że do dzisiaj jego sława nie cichnie. Bez wątpienia nie można mu odmówić wirtuozerii w oddawaniu ludzkiej psychiki....