Do tej pory moja znajomość losów ostatnich wielkich księżniczek Rosji ograniczała się do animacji z 1997 roku i musicalu, który widziałam na Broadwayu. Podobnie jak niemal cały świat, skupiałam się na Anastazji, najmłodszej spośród czterech sióstr, bo plotki i teorie spiskowe krążące wokół tego, że mogła uniknąć egzekucji, rozpalały opinię publiczną przez wiele lat.

Po przeczytaniu książki Helen Rappaport wiem, że nikt nie dałby rady uciec ze skrajnie niegościnnej Syberii, gdzie zesłany został ostatni car wraz z całą rodziną i najbliższymi współpracownikami. Gdzie cztery niechciane siostry starały się nie tracić zimnej krwi i wspierać duchowo rodziców i brata. Dzięki Rappaport możemy wreszcie dowiedzieć się czegoś więcej niż powszechnie znanej historii o kulach odbijających się od klejnotów pozaszywanych w gorsetach. Poznajemy ich życie od najwcześniejszych momentów, dowiadujemy się, dlaczego były chłodno przyjęte przez naród i jak przebiegało ich wychowanie.

Jak zwykle w przypadku biografii, trudno odnieść się do przebiegu wydarzeń i można jedynie ocenić stronę techniczną. A ta jest jak najbardziej dopracowana i przemyślana. Autorka snuje opowieść o rodzinie Romanowów w niezwykle interesujący sposób - przedstawia wyłącznie fakty, nie bawi się w domysły i opinie, a jednak czytelnik ma wrażenie, jakby czytał powieść o wyjątkowo wartkiej akcji. Dużym plusem jest dla mnie szeroki wybór przytaczanych tekstów źródłowych, to znaczy pamiętników czterech sióstr, listów napisanych przez członków ich rodziny i relacji naocznych świadków poszczególnych wydarzeń. Tak wiele różnorodnych relacji składa się mimo wszystko na spójny obraz kochającej się rodziny, znajdującej upodobanie w prostych czynnościach i skromnych wnętrzach, absolutnie nieprzystosowanej do roli, jaka im przypadła. Wycofany car Mikołaj, którego cieszyło rąbanie drewna na Syberii, z pewnością nie był idealnym materiałem na przywódce. Trudno też oczekiwać, by jego skupiona na sobie hipochondryczna żona mogła poprawić morale ludu, zaś wielkich księżniczek trzymanych pod kloszem naród nie miał nawet szansy poznać. Kto wie, gdyby podołali obowiązkom rodziny panującej, historia może potoczyłaby się inaczej. Gdyby wiedzieli cokolwiek o swoim imperium, może nie wzbudziliby jego nienawiści.

Solidna praca z materiałem źródłowym, wyważone proporcje i bardzo dobry styl dały efekt przerastający moje oczekiwania. Po przeczytaniu tej bogatej w treść biografii, widzę wreszcie w czterech siostrach cztery odrębne osobowości, a nie tylko postaci bez twarzy, zawsze przedstawiane wspólnie. Polecam wszystkim, nie tylko w ramach przygotowań przed zwiedzaniem Petersburga.

Do tej pory moja znajomość losów ostatnich wielkich księżniczek Rosji ograniczała się do animacji z 1997 roku i musicalu, który widziałam na Broadwayu. Podobnie jak niemal cały świat, skupiałam się na Anastazji, najmłodszej spośród czterech sióstr, bo plotki i teorie spiskowe krążące wokół tego, że mogła uniknąć egzekucji, rozpalały opinię publiczną przez wiele lat.

Po...