Nirwana reportażu

Pana Mariusza Szczygła bojkotowałem za skażenie polskiej przestrzeni publicznej jednym z pierwszych talk-show nadawanym w komercyjnej stacji telewizyjnej od 1995 roku. Obecnie ta forma zajmowania uwagi społeczeństwa stała się swoją własną karykaturą sięgając ostatnich czeluści wszelkiej możliwej głupoty. Może pan Mariusz nie miewał z tego powodu żadnych koszmarów – ja miewam je do dziś i kto wie, może jestem w tym osamotniony, a może nie. Z rzeczy istotnych dla mnie osobiście, pana Szczygła wykreśliłem z pola widzenia, łukiem szerokim omijając dzieła przezeń poczynione, pomny wciąż i stale na zło mej duszy poczynione ową breją w TV. Do dziś. Panie Szczygieł – przebaczam i o wybaczenie proszę.

Opus magnum polskiego reportażu wydane w Wołowcu pod redakcją Mariusza Szczygła to tytaniczna praca redaktora wspomaganego mądrą radą doświadczonych reportażystów i znawców reportażu z rady programowej owej antologii (Hanna Krall, Elżbieta Sawicka, Małgorzata Szejnert, prof. dr hab. Kazimierz Wolny – Zmorzyński). Gdyby tylko współczesna młodzież była pazerna na kulturę czytania, miast trzymać się swoich klikających gadżetów wpiętych do sieci pełnej infantylizmów, mniemam, że owe dwa tomiszcza byłyby dla takiej mądrej młodzieży najciekawszą lekcją historii najnowszej z przeglądem dziejów nowożytnej literatury czerpiącej garściami z ludzkiej codzienności, a wręcz rarytasem absolutnej nirwany.

Redaktor Szczygieł przyznaje się do boleści przy tworzeniu owej antologii ze względu na ilość przepracowanego materiału. Te marne, niecałe dwa tysiące stron wydanych ze smakiem w dwóch tomach z trudem mieści ten ledwie wierzchołek opowieści, emocji, śmiechu, żalu, cierpienia, wojen, codziennych radości i chwil historycznych z całego bezkresu ostatniego stulecia tekstów zakurzonych, zapomnianych, a ważniejszych ponad wszystko ze względu na ów szczegół, który uwieczniony przez reportera nad nim zatrzymanego, sprawia, że ten trwa jeszcze kilka pokoleń, a tym samym zastanawia, wywołuje refleksje nad człowieczym bytem.

Nade wszystko zachwyca płynność wyboru tekstów, który pozostawia nutę niedosytu w wędrówce od Polski pozostającej pod zaborami, po obie wojny przeplecione burzliwym oddechem wolności II RP, aż do czasów obarczonych przez dziesięciolecia komunizmem, sięgając wreszcie dni nam współczesnych. Na tej osi czasu polskiego reportażu szczególną uwagę zwraca piękno polskiego języka, zmiana przedmiotów codziennego użytku, rozwój cywilizacji. To tło, kontekst, które pomimo upływu lat nie zmienia najistotniejszej rzeczy – w centrum wydarzeń stoi człowiek ze wszystkimi potrzebami swojej duszy, a te w swoim rdzeniu pozostają niezmienne.

Oto wielka historia tocząca się na łamach podręczników w owej antologii odzyskuje swoją osobową twarz. Jest konkretny człowiek i opowieść naówczas czytana o codzienności jego zmagań z losem. Dziś daje obraz ostry i kontekst dziejowy niejednokrotnie wywołujący u współczesnego czytelnika chęć rozszerzenia poszukiwań, źródeł, do zbudowania własnego obrazu przez dalsze szperanie w tekstach roczników starych gazet, książek. Tym samym Antologia polskiego reportażu XX wieku pod redakcją Mariusza Szczygła staje się ledwie nicią Ariadny dla każdego ze współczesnych Tezeuszy, którzy w szybko pędzącym świecie poszukują w labiryncie sensu istnienia metod walki ze swoim własnym Minotaurem.

Mateusz

Nirwana reportażu

Pana Mariusza Szczygła bojkotowałem za skażenie polskiej przestrzeni publicznej jednym z pierwszych talk-show nadawanym w komercyjnej stacji telewizyjnej od 1995 roku. Obecnie ta forma zajmowania uwagi społeczeństwa stała się swoją własną karykaturą sięgając ostatnich czeluści wszelkiej możliwej głupoty. Może pan Mariusz nie miewał z tego powodu żadnych...