"Jeśli słońce nie zechce wstać, zmusimy je, żeby wstało."

Wielkie WOW ciśnie mi się na usta, gdy myślę o tej książce! I boję się, bo nie wiem, czy będę w stanie oddać jak należy, to jak ogromne zrobiła na mnie wrażenie! Tym bardziej, że nie od początku tak było... Bo o ile od pierwszych stron czytałam z niezmiennym zainteresowaniem, to jednak bardzo długo byłam jakby obok wydarzeń, nie umiejąc się znaleźć w ich środku. Pewnie spowodowały to różnice kulturowe i brak punktów odniesienia, ale zapewne też fakt, że żadnego z bohaterów nijak nie byłam w stanie polubić. Irytowała mnie wyniosłość i duma młodych intelektualistów i wyższość z jaką traktowali swoich ubogich krewnych ci, których byt niespodziewanie się polepszył. Jednak doświadczenia jakie ich dotknęły nie mogły nie odbić się echem na ich postrzeganiu świata, nie mogły pozostawić obojętnej i mnie, mniej więcej od połowy chłonącej i przeżywającej tę historię dosłownie całą sobą.

Ale wróćmy do początku...

Jesteśmy w Nigerii na początku lat 60-tych XX wieku. Nasi główni bohaterowie to w dużej mierze przedstawiciele młodego pokolenia nowobogackich mieszkańców tego kraju. Wykształcone bliźniaczki Olanna i Kainene, różniące się od siebie jak przysłowiowa woda i ogień, zatracają coraz bardziej łączącą ich więź. Jedna piękna i łagodna chce się poświęcić karierze naukowej, druga pełna ekstrawagancji podejmuje się prowadzenia interesów ojca. Pierwsza wiąże swoje losy z zaangażowanym politycznie intelektualistą Odenigbem, gdy druga wybiera Richarda, brytyjskiego dziennikarza zafascynowanego kulturą egzotycznej Nigerii. Niemniej ważną postacią jest służący Odenigba, trzynastoletni Ugwu, wyrwany do swojej nowej roli z małej wioski, z pełnym zaangażowaniem dbający o swojego pana.

Autorka posługując się narracją w trzeciej osobie, pokazuje nam wydarzenia z punktu widzenia każdego bohatera. Poznajemy ich charaktery, elementy z przeszłości budujące teraźniejszość, ale też relacje i powiązania. Obserwujemy wierzenia, tradycje i zabobony prostego ludu Ibo, oraz kontrastujące z nimi dysputy polityczne młodych idealistów, wywodzących się z tego samego plemienia, by nagle, zupełnie bez żadnego ostrzeżenia znaleźć się w samym środku straszliwej wojny domowej. Przeskok o kilka lat jest szokujący, a zaskakuje nie tylko wojna, ale i zmienione relacje i jeszcze mocniej naderwane więzi, czego powodów czytelnik nie jest w stanie zrozumieć. Autorka przeniesie nas w czasie jeszcze dwa razy, raz by wyjaśnić wszystkie wcześniejsze niedopowiedzenia, i drugi, by uświadomić ogrom ludzkiego nieszczęścia i tragedii spowodowanych wojną w tym, tak odległym dla nas europejczyków kraju.

„Świat musi poznać prawdę o tym, co tu się dzieje, bo oni po prostu nie mogą trwać w milczeniu, kiedy my umieramy.”

Ta wojna była faktem, toczyła się w latach 1967-1970 między Nigerią a Biafrą, państwem, które na mapie świata istniało niespełna trzy lata, a zaczątkiem jego powstania była rzeź dokonana przez plemię Hausa na tysiącach członków plemienia Ibo oraz wygnanie pozostałych z północnej Nigerii. Południowo-wschodni region w maju 1967 roku ogłosił niepodległość jako Republika Biafry.

Chimamanda Ngozi Adichie przyszła na świat zaledwie 7 lat od zakończenia konfliktu w Nigerii. Choć wiedzę na temat wojny czerpała z wielu pozycji książkowych, najcenniejsze okazały się dla niej lekcje wyniesione z opowieści najbliższej rodziny. Autentyczne i namacalne relacje osób, które przeżyły i przetrwały, by stać się inspiracją dla stworzenia fikcyjnych postaci i fikcyjnych wydarzeń w oparciu o prawdziwą historię wojny, która na równi potrafiła zjednoczyć, jak i wyzwolić najgorsze z możliwych ludzkich instynktów. I to po obydwu stronach.

Nie sposób wymazać z pamięci obrazów wojny, które wyobraźnia podsuwa nam w trakcie czytania. Obrazów mordów, gwałtów, głodu, walki o przetrwanie, rozpaczy po utracie bliskich i strachu przed tym, co może przynieść następny dzień, ba, co może przynieść następna godzina! Nie sposób wymazać i robić tego nie wolno! Bo właśnie o to prosi czytelników sama autorka i, jak śmiem twierdzić, właśnie dlatego napisała tę powieść...

"Obyśmy nigdy nie zapomnieli."

"Jeśli słońce nie zechce wstać, zmusimy je, żeby wstało."

Wielkie WOW ciśnie mi się na usta, gdy myślę o tej książce! I boję się, bo nie wiem, czy będę w stanie oddać jak należy, to jak ogromne zrobiła na mnie wrażenie! Tym bardziej, że nie od początku tak było... Bo o ile od pierwszych stron czytałam z niezmiennym zainteresowaniem, to jednak bardzo długo byłam jakby obok...