Książka napisana jakieś 20 lat przed upadkiem komunizmu. Przeczytałem ją jakieś 30 lat po upadku tego ustroju. Bardzo podoba mi się jakość prozy Tyrmanda, zgadzam się też z jego oceną tego ustroju, który wyrządził bardzo wiele krzywdy polskiemu społeczeństwu, i nie tylko polskiemu.

Zdarza mi się przeglądać na facebooku profil z memami "Slavorum" https://web.facebook.com/Slavorum/, w którym gromadzone są memy z krajów słowiańskich, a właściwie byłych demoludów. Uderza mnie podobieństwo humoru oraz sytuacji, które są wyśmiewane, a do tej pory wydawały mi się typowo "polskie". Zastanawiałem się nad tym, z czego wynika tak daleko idąca tożsamość - odpowiedzią jest 50 lat życia w tym wymyślonym ustroju.

Tyrmand trafnie zdiagnozował, że komunizm był ustrojem teoretycznym, wymyślonym. Kapitalizm jakby go nie krytykować wynika z życia - życie stworzyło ten ustrój. Komunizm to czysta teoria i utopia.

Jak to jest możliwe, że ten ustrój powszechnej biedy tyle lat się utrzymał? Ustrój w której nie było miejsca na wolną myśl, swobody obywatelskie. Poprzez totalizm, tajną policję, powszechny terror, fałszowanie wyborów a właściwie niedopuszczanie do wolnych wyborów. Tyrmand porównując komunizm z hitleryzmem (na marginesie już samo porównywanie jakiegoś ustroju z hitleryzmem nie najlepiej już świadczy o tym pierwszym) wskazuje, iż hitleryzm miał na celu brutalne ale jednak tylko fizyczne unicestwienie człowieka. Komunizm był czymś gorszym, bo pozbawiał człowieka godności.

Wywody Tyrmanda są całkowicie przekonujące. Książka, po 30 latach od upadku komunizmu skłania do refleksji o pozostałości tego ustroju, jego dziedzictwo. Jakkolwiek gospodarka została zreformowana w duchu wolnorynkowym to pytanie czy pozostałe instytucje państwowe również zmieniły się w duchu reform? Czy przypadkiem jest, że żadna polska uczelnia nie znajduje się w pierwszej 500 rankingu szanghajskiego (zresztą nie tylko Polskie - w rankingu w top 500 z byłych demoludów są jedynie 4 uczelnie z Rosji, 1 z Czech i 1 z Węgier). To jedno z dziedzictw tego ustroju.

Książka napisana jakieś 20 lat przed upadkiem komunizmu. Przeczytałem ją jakieś 30 lat po upadku tego ustroju. Bardzo podoba mi się jakość prozy Tyrmanda, zgadzam się też z jego oceną tego ustroju, który wyrządził bardzo wiele krzywdy polskiemu społeczeństwu, i nie tylko polskiemu.

Zdarza mi się przeglądać na facebooku profil z memami "Slavorum"...