„Dwie wiosny” to zbiór esejów obejmujący dwie (wiosenne) podróże: do Grecji oraz na Sycylię i Capri. Błądząc po ulicach Aten autor wskrzesza starożytne polis, przechadzając się wśród ruin w Eleusis wyczarowuje procesję z dawnych misteriów, a na Sycylii spotyka jońskiego filozofa Empedoklesa. Robi to nieśpiesznie, z namaszczeniem prawdziwego pielgrzyma-wyznawcy, który dotarł do źródła.

Antyk grecki jest u Parandowskiego jawnie wyidealizowany, upoetyczniony. Pisarz wybiera to co podziwia u Greków (tj. duchowość, sztukę, naukę) i nie porusza w zasadzie takich tematów jak niewolnictwo czy tyrania. Nie jest naiwny, ale po prostu szuka w dawnym człowieku i jego czynach tego co wzniosłe i budujące, zamiast tego co okrutne lub podłe. Grecy stworzyli kulturę, która przeżyła ich samych oraz kolejne królestwa i imperia zachodu. Lekcja jaką nam dali jest ciągle godna refleksji: ich ciekawość świata, intelektualna witalność i zdolność syntezy to jedna z największych demonstracji siły duchowej w dziejach cywilizacji.

„Dwie wiosny” to jedna z wczesnych książek Parandowskiego (pierwsze wydanie w roku 1927) i jego styl nie jest tu tak dopracowany jak w najsłynniejszych książkach. Na mój gust zbyt wiele tu aktów strzelistych i zbyt rozwlekłych opisów, a piękno antyku rozwadnia się niekiedy w załzawionych ze wzruszenia oczach narratora.

Zmęczyłem się nieco lekturą, ale na koniec muszę oddać sprawiedliwość. Potężna erudycja Parandowskiego (wówczas 32 letniego) w najlepszych częściach książki pozwala mu tworzyć bardzo sugestywne obrazy i rozumieć to, czego zrozumieć bez niej nie sposób. I właśnie za te magiczne momenty, gdy na chwilę - dzięki jego wiedzy i wrażliwości - ożywa świat, dawno starty z powierzchni ziemi, należy się autorowi wdzięczność.

„Dwie wiosny” to zbiór esejów obejmujący dwie (wiosenne) podróże: do Grecji oraz na Sycylię i Capri. Błądząc po ulicach Aten autor wskrzesza starożytne polis, przechadzając się wśród ruin w Eleusis wyczarowuje procesję z dawnych misteriów, a na Sycylii spotyka jońskiego filozofa Empedoklesa. Robi to nieśpiesznie, z namaszczeniem prawdziwego pielgrzyma-wyznawcy, który dotarł...

Eseje z dwóch podróży: po Grecji kontynentalnej (wiosna 1925) i Sycylii i Capri (wiosna 1926).
Dla każdego, kogo czasem opanowuje „pragnienie wyjścia z granic swego kraju i przewietrzenia duszy po cudzych drogach”.

Może warto ostrzec, że jest to Parandowski w wydaniu bardzo poetyckim i bardzo egzaltowanym. Ale jednocześnie jest precyzyjny i świetnie łączy zachwyt z faktami (nawet gdy interpretuje naiwnie).

Zdumiewa brak współczesnych wydań tej prozy, bo to wspaniała literatura, rodzima, w modnym nurcie podróżniczym.

Mam wydanie z 1946 roku (trzecie, Poznań, Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza),z nierówno przyciętymi kartkami, nostalgicznymi fotografiami w bardzo niskiej rozdzielczości, piękną, wyraźną czcionką, znakomitym rysunkiem na okładce, do znalezienia w antykwariatach – mnie zachwyca więc polecam.

Eseje z dwóch podróży: po Grecji kontynentalnej (wiosna 1925) i Sycylii i Capri (wiosna 1926).
Dla każdego, kogo czasem opanowuje „pragnienie wyjścia z granic swego kraju i przewietrzenia duszy po cudzych drogach”.

Może warto ostrzec, że jest to Parandowski w wydaniu bardzo poetyckim i bardzo egzaltowanym. Ale jednocześnie jest precyzyjny i świetnie łączy zachwyt z...