Półwysep Skandynawski serwuje nam kolejne kryminały z lepszą lub gorszą fabułą. W większości to literatura szwedzka. Dlatego chciałam sięgnąć po któregoś z norweskich pisarzy i sprawdzić, co oni mają w tym gatunku do zaoferowania. A jeśli przygoda z morderstwem w roli głównej, to dlaczego by nie zacząć od „ojca norweskiego kryminału”?

Fabuła powieści Kjella Ola Dahla zaczyna się w piątek trzynastego, przesiąkniętego mrozem i w dodatku wyjątkowo pechowego dla siedemdziesięcioletniego antykwariusza. Zdrada żony, kłótnia między braćmi, kłopoty z synem i byłym pracownikiem. Następnego dnia Reidar Folke Jespersen zostaje odnaleziony martwy a zbezczeszczone, nagie ciało wystawione na widok publiczny, w oknie sklepu. Ponad to ktoś namalował na nim tajemnicze znaki. Policjanci Gunnarstranda i Frølich rozpoczynają trudną sprawę. Zwłaszcza, że mężczyzna za życia miał na pieńku z wieloma osobami i tak naprawdę każdy z nich może się okazać oprawcą.

Powieść podzielona jest na trzy części: po gruntownym prologu następuje rozwinięcie wraz z przedstawieniem wyrafinowanego morderstwa, a potem krótkie, ale niechybnie podnoszące adrenalinę zakończenie.

Zanim jednak dochodzi do zbrodni, dowiadujemy się o niepokojących relacjach między przyszłą ofiarą a wieloma podejrzanymi. Autor w krótki, acz porządny sposób kreśli sytuację tuż przed tragedią. Serwuje dreszczyk emocji, wprowadza niepokój i oczekiwanie na to, kiedy pojawi się śmierć. Jest to najlepiej skonstruowana część w książce, z jaką miałam okazję się zetknąć.

Niemal pełznąca akcja, z monotonnie prowadzonym śledztwem, wymaga od czytelnika dużej dawki cierpliwości. Bohaterowie sprawnie słuchają i analizują wyniki zebranych dowodów, ale cały czas, choć w dość ślimaczym tempie, brną z punktu A do punktu B. Dla dodania smaku autor dokonuje kilku drobnych zrywów, lecz nie mamy tutaj czegoś wyjątkowo skomplikowanego (jak martwy punkt czy fałszywy trop). Policjanci widzą od czytelnika dużo więcej, niż jest to opisane. Tym samym styl ten bardziej przypomina kryminały angielskie Agathy Christy niż na przykład pisarstwo Szweda Henninga Mankella.

Postacie Dahla nie zaskakują oryginalnością i widać, że autor bardziej skupił się na samym przeprowadzeniu fabuły oraz psychologii podejrzanych. Obaj bohaterowie wiodą nudne życie, które tylko tak skomplikowane śledztwo jest w stanie ożywić. W pewnym stopniu wszyscy funkcjonariusze z zimnych krajów przypominają siebie nawzajem. Są znudzeni, melancholijni, trochę nieporadni w życiu osobistym, z wadami na wierzchu a jednocześnie szczerzy do bólu.

W "Mężczyźnie w oknie", podobnie jak w innych kryminałach, zbrodnia jest odkrywana powoli, warstwa po warstwie. A im głębiej dokopują się policjanci, tym większy wzbudza to w nas lęk. To, co widzimy już w samym jądrze, przeraża nie mniej niż początkowe odkrycie zwłok. Gdyż na ostatnich stronach autor zostawia nas z pytaniem, kto tak naprawdę jest katem, a kto ofiarą...

Katarzyna Barańska