Wojna przynosi tylko i wyłącznie straty. Stoczone boje, uporczywa walka o przetrwanie czy też zniszczenia ważnych obiektów miasta są jednymi ze skutków wojennych wojaży, o których rzadko kto zapomina. Nawet po wygranej potyczce trudno nazywać tego, kto triumfuje zwycięzcą. Bowiem jak można użyć tej nazwy, kiedy cały naród opłakuje swych bliskich, a państwo tonie pod lawiną gruzów? II wojna światowa do dzisiaj jest otwartą raną na ciele niejednej osoby, która przeżyła czas terroru i cierpienia. Wspomnienia na zawsze pozostaną żywe, a zmiany, jakie zaszły w wyniku okrutnych działań, całkowicie odmieniły niejedno istnienie. Tomasz Stężała to autor, który specjalizuje się w pisaniu powieści historycznych. Niedawno spod pióra mieszkańca i miłośnika Elbląga wyszła książka „Porucznicy 1939”, przedstawiająca los żołnierzy, walczących na froncie, jak i ich bliskich.

Głównymi bohaterami tejże powieści są oficerowie trzech armii – polskiej, niemieckiej i rosyjskiej. Oczami młodych mężczyzn, którzy wstępując do wojska pozostawili swoją rodzinę, jak i ukochane kobiety, obserwujemy przebieg walki i terror ludzi, którzy zostali wplątani w dramatyczną grę. Losy trzech na pozór wrogów splatają się nieustannie i pomimo tego, że każdy z nich służy innemu dowódcy oraz posiadają różne zadania, tak samo tęsknią, kochają i niecierpliwie wyczekują końca całej politycznej zagłady, w jaką zostali wplątani, musząc walczyć w imię zasad, których do końca nie rozumieją. Na swojej drodze spotykają niejedną śmierć i nieraz oglądają widoki zmasakrowanych ciał oraz osób, które nie umieją pogodzić się z tragicznym odejściem bliskich. Jednak „Porucznicy 1939” to nie tylko obraz wojennych wojaży – autor ukazuje nam również życie dziewcząt walczących mężczyzn i pozwala wkroczyć do mrocznego miasta w okupowanej Polsce, gdzie również nie brakuje bólu i niebezpieczeństwa. Życie codzienne nigdy dotąd nie było aż tak trudne, a miłosne uniesienia i wyczekiwania na odważnych kochanków stają się niekiedy jedynym promykiem nadziei, że jeszcze kiedyś nadejdzie czas stabilizacji i spokoju.

Dotychczas nie miałam okazji zapoznać się z twórczością Tomasza Stężały, tak więc entuzjastycznie podeszłam do lektury „Poruczników 1939”, mając w pamięci kilka pozytywnych recenzji na temat stylu tego autora. Książki o drugiej wojnie światowej zawsze mają to do siebie, że za każdym razem przerażają. Jakkolwiek pisarze przedstawiliby historię ludzi, którzy przeżyli ten okrutny okres, czytelnicy zawsze będą zaskoczeni i zdruzgotani wyznaniami osób, mających siłę opowiadać o nieszczęściach, jakie wystąpiły w ich życiu w latach 40. XX wieku. W tejże lekturze odbiorca przenosi się na bitewne pola, słuchając opowieści narratora, wypowiadającego się w trzeciej osobie. Tomasz Stężała podzielił swoją powieść na cztery części – rok 1937, 1938, 1939 i 1940, z których oczywiście najwięcej słów zostało poświęconych temu tytułowemu – 1939, kiedy to rozpoczęła się prawdziwa walka o przetrwanie. Autor stopniowo wprowadza nas do brutalnego świata, ukazując, że żołnierze, szczególnie niemieccy, tak naprawdę nie chcieli czynić zła ani też ranić nieznanych obywateli innych państw. Ich jedynym pragnieniem był powrót do domu, do ukochanej narzeczonej i do cichej rzeczywistości, wolnej od bólu i nienawiści. Tęsknota i wyczekiwania informacji na temat zakończenia wojny często przewijają się przez tę lekturę, która oprócz przybliżenia nam wydarzeń z historii, okazuje również ludzkie emocje, przemyślenia i przede wszystkim – strach.

Tomasz Stężała posiada lekki styl, dzięki czemu o losach bohaterów „Poruczników 1939” czyta się bardzo szybko i z ogromną przyjemnością. Widać, że autor doskonale orientuje się w opisywanych przez siebie tematach, doskonale odgadując myśli i uczucia ludzi, wplątanych w wariacką grę, w której można stracić życie. Pisarz wykreował wiele wspaniałych postaci, które swoją determinacją i siłą walki nieraz zaskakiwały czytelników. Opierając się na faktach, pan Stężała przybliżył nam również sylwetki bohaterów narodowych, którzy spisali się kapitalnie podczas wojennych działań – tak jak w przypadku porucznika Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego, organizatora Związku Walki Zbrojnej we Lwowie, który nieraz podczas drugiej wojny światowej otarł się o śmierć. Ogromna wiedza na temat lat 40. XX wieku autora jest widoczna niemalże na każdej stronie, tak samo jak pasja, z którą opowiedziana jest historia trzech armii. Oprócz przedstawienia tragicznej żołnierskiej doli, odbiorca znajduje również opis uczuć i emocji, jakie towarzyszyły nie tylko walczącym, ale też i ich rodzinom, a w szczególności dziewczętom, które z niecierpliwością wyczekiwały powrotu ukochanych. Obustronna tęsknota i obawa o egzystencję umiłowanej osoby na stronach lektury występowały bardzo często, ukazując kolejny negatywny aspekt wojny. Wielu z żołnierzy już nigdy nie zawitało do swoich domów, pozostając jedynie żywym w pamięci tych, którzy ich kochali. Tomasz Stężała stworzył fenomenalny obraz przeżyć i myśli bohaterów, których bardzo łatwo można wyobrazić sobie kroczących po zielonych łąkach, nad którymi w każdej chwili może przelecieć samolot, niosący na swym skrzydle śmierć.

„Porucznicy 1939” szczególnie przypadną do gustu miłośnikom książek na temat drugiej wojny światowej. Tomasz Stężała stworzył wyraźnie zarysowaną fabułę i wydarzenia, o których czyta się z ogromną przyjemnością. W lekturze nie ma ani jednego momentu, który mógłby znudzić czytelnika, bowiem na wojennych ścieżkach co chwilę wychodzi do wybuchu – niekiedy nawet emocjonalnego. Polecam.

Wojna przynosi tylko i wyłącznie straty. Stoczone boje, uporczywa walka o przetrwanie czy też zniszczenia ważnych obiektów miasta są jednymi ze skutków wojennych wojaży, o których rzadko kto zapomina. Nawet po wygranej potyczce trudno nazywać tego, kto triumfuje zwycięzcą. Bowiem jak można użyć tej nazwy, kiedy cały naród opłakuje swych bliskich, a państwo tonie pod lawiną...