Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Przez pierwsze strony przebrnąć jakoś ciężko. Chyba nieco zbyt absurdalne, nieco zbyt pretensjonalne przedstawienie koncpetu Pałacu Snów - miejsca, które analizuje sny obywateli Imperium Osmańskiego, aby na tej podstawie zapobiegać różnym niespodziewanym akcjom. Ostatecznie jednak książka wciąga i jej głęboka psychologizacja postaci będącej w centrum totalitarnego organu kontroli myśli nie pozwala się oderwać. I mam tu na myśli zarówno czytanie, jak i rozmyślanie na temat roli jednostki w systemie, który stara się trzymać obywateli krótko na tyle, aby wchodzić im nawet w najbardziej indywidualną i ulotną praktykę - sen. Koncpecja Pałacu Snów jest ze wszech miar przerażająca i niepokojąca, choć momentami wydaje się niewinną zabawką w rękach paranoidalnego Sułtana. Struktura samej organizacji jest tajemnicza i zamknięta dla samych jej członków, nikt nic nie wie, dopóki nie dołączy do danego zespołu. Nikt nie może znać w pełni struktury, ani też o nią zapytać, bo co jeśli ktoś zacznie go podejrzewać o jakieś niecne cele? Pałac Snów to alegoria całego systemu, który niszczy relacje społeczne i powoduje, że człowiek, niezależnie od pozycji i swej czystości, podporządkowuje się najsilniejszej z sił - strachowi. W historii Marka-Alema jest też widoczna cała drabinka kariery w podobnym do stworzonego przez Kadare systemu. Od niewiniątka, który pochodzi z bocznej odnogi wpływowej rodziny, który dostaje niewinną posadę w silnej organizacji, ewoluuje on w wyjadacza kolejnych szczebli struktury Pałacu, mimo swej ciągłej względnej niewinności. Do jego myślenia coraz szybciej i szybciej przedostają się przestrogi o "myślozbrodniach", o zbytnim nadinterpretowaniu snów lub ich niedointerpretowaniu, za które może ponieść karę. Jaką? Tego nie wiemy, ale bez dwóch zdań aparat nie będzie pytał o przyczyny niedociągnięć. Jedna z najlepszych książek, które przeczytałem w tym roku i jedna z najlepszych książek o totalitarnym systemie. Definitywnie polecam!