Jesteśmy społecznością, która kocha książki

gdyby książki mogły przenosić nas w czasie, to za sprawą „przepiórek w płatkach róży” trafilibyśmy do meksykańskiej mieściny wypełnionej smakołykami rodzimej kuchni, niecodziennymi zdarzeniami i życiowymi radami płynącymi prosto z serca. na fabułę tej powieści składają się losy kilku kobiet, członkiń jednej rodziny, lecz przedstawicielek różnych pokoleń. w miarę upływającego czasu główną bohaterką staje się jedna z sióstr, która ograniczona przez niesprawiedliwą tradycję i obyczaje nie może wyjść za mąż. swoje serce oddaje więc gotowaniu, co staje się dla niej kluczem do panowania nad rzeczywistością.

trudno odmówić tej historii plastyczności - opisywane zapachy, potrawy i proces ich powstawania sprawiają wrażenie, jakby wydarzały się tuż obok nas. tak smakowicie doprawiona narracja przypomina nieco baśń - również przez elementy realizmu magicznego, jakie pojawiają się w przywoływanych wydarzeniach. kulinarne metafory zgrabnie komentują bieżące sprawy, ale także odzwierciedlają sedno życiowych mądrości. całości nie brak charakterystycznej dla meksykańskiej literatury zawadiackości i humoru, choć w tym przypadku czasem gorzko przemieszanego przemocą i brutalnością. to jeszcze jeden dowód na alegoryczność względem sztuki kulinariów, a portretowane przez fabułę uniwersalne wartości (m.in. miłość, życzliwość, bezinteresownosć) nabierają ciepłego i dobrodusznego wymiaru.

gdyby książki mogły przenosić nas w czasie, to za sprawą „przepiórek w płatkach róży” trafilibyśmy do meksykańskiej mieściny wypełnionej smakołykami rodzimej kuchni, niecodziennymi zdarzeniami i życiowymi radami płynącymi prosto z serca. na fabułę tej powieści składają się losy kilku kobiet, członkiń jednej rodziny, lecz przedstawicielek różnych pokoleń. w miarę...

zdążyłam podwoić wiek przewidzianego targetu tej książki zanim ją przeczytałam, ale całkowicie pomijając to kryterium - miło się przez nią szło. historia jest stosunkowo prosta i naiwna, ale pokrzepiająca. głównym bohaterem jest chory na nowotwór chłopiec i w związku z tym chyba spodziewałam się nieco większej ilości jego przemyśleń na ten temat, oswajania się z emocjami, które temu towarzyszą i prób odpowiedzi na mnożące się pytania, ale rozumiem, dlaczego całość przybiera akurat taki kształt. podobała mi się też dojrzałość płynąca z niektórych fragmentów i podejmowanych zagadnień, np. tych dotyczących podejmowanych decyzji, różnorodności spotykanych ludzi i refleksji nad swoimi wyborami.

zdążyłam podwoić wiek przewidzianego targetu tej książki zanim ją przeczytałam, ale całkowicie pomijając to kryterium - miło się przez nią szło. historia jest stosunkowo prosta i naiwna, ale pokrzepiająca. głównym bohaterem jest chory na nowotwór chłopiec i w związku z tym chyba spodziewałam się nieco większej ilości jego przemyśleń na ten temat, oswajania się z emocjami,...

poświęcone początkom badań nad rozwojem dziecka „sieroty z davenport” to obfita strukturalnie reporterska relacja z toczonego przez lata sporu teoretyków i praktyków z dziedziny psychologii. oparta na rzeczowych źródłach z akt medycznych, wywiadów i listów wymienianych między naukowcami opowieść dokumentuje ewolucję poglądową dotyczącą wpływu środowiska na rozwój bądź uwstecznienie wskaźnika inteligencji u dzieci. to poparty rzeczywistymi przypadkami najmłodszych pacjentów i przekazami badaczy raport z walki o polepszenie warunków dla najmłodszych pochodzących ze zdegenerowanych środowisk.

to podróż, która trwa począwszy od czasów, w których powszechnym i medycznym określeniem na niski iloraz inteligencji u badanych był „kretyn” i „idiota” aż po udowodnienie korzyści płynących z intelektualnej stymulacji człowieka już od jego najmłodszych lat. ta pozycja jest opowieścią o ostrożnym zarysowywaniu się kolejnych wniosków badaczy, o pierwszych pomysłach na budowanie przedszkoli i o dzieciakach, które dzięki otrzymanej szansie były w stanie założyć własne rodziny, zdobyć zatrudnienie i poradzić sobie w dorosłości mimo słabego startu. fascynująca, obfitująca w ciekawostki narracja pozwala wniknąć głębiej w ewenement nauki. to intensywny i szczegółowy zapis pracy badawczej kilku pokoleń najsłynniejszych w historii psychologów, a przy okazji studium przypadków pacjentów wspieranych nawet w dorosłości.

poświęcone początkom badań nad rozwojem dziecka „sieroty z davenport” to obfita strukturalnie reporterska relacja z toczonego przez lata sporu teoretyków i praktyków z dziedziny psychologii. oparta na rzeczowych źródłach z akt medycznych, wywiadów i listów wymienianych między naukowcami opowieść dokumentuje ewolucję poglądową dotyczącą wpływu środowiska na rozwój bądź...

lepka i grząska narracja „furii i innych opowiadań” jest trochę jak gorąca czekolada: przyjemna słodycz jej smaku miesza się z zawiesistą konsystencją tworząc świetną miksturę opartą na przeciwnościach. każda z historii zawartych w zbiorze z kronikarską spostrzegawczością opowiada o najróżniejszych obliczach codzienności, w każdej z nich jednak zauważając potencjalne niebezpieczeństwo. ten zabieg sprawia, że uśmiech pojawiający podczas czytania szybko może zostać starty z twarzy przez fakt, że śmierć i zło czają się nie dość, że w każdym z nas, to też wszędzie. w dniu ślubu, przez ukochanego psa i w nowym mieszkaniu.

opowieści stąpają po granicy jawy i snu, sielanki i koszmaru, niewinności i błędu. mając w sobie coś z legend zgrabnie operują realizmem magicznym, a ponadto moralizują w nieco diaboliczny sposób. to zbiór, nad którym warto się zatrzymać, dawkować go sobie i zatapiać się w nim kawałek po kawałku, aż nie wciągnie do reszty. ludzka natura zostaje tu wywrócona na lewą stronę, a obrazoburczą wisienką na torcie jest refleksja nad tym, jak zło może funkcjonować również w dzieciach. bogata symbolika i alegoryczność każdej z zamkniętych historii stanowi punkt wyjścia do fascynujących metatekstualnych poszukiwań, wypatrywania odpowiedzi na złożoność świata i rozważań nad figurą końca naszej egzystencji.

lepka i grząska narracja „furii i innych opowiadań” jest trochę jak gorąca czekolada: przyjemna słodycz jej smaku miesza się z zawiesistą konsystencją tworząc świetną miksturę opartą na przeciwnościach. każda z historii zawartych w zbiorze z kronikarską spostrzegawczością opowiada o najróżniejszych obliczach codzienności, w każdej z nich jednak zauważając potencjalne...

ból po stracie kogoś bliskiego zawsze domaga się pewnego rodzaju rozproszenia, z kolei pustka - wypełnienia i właśnie o tym wszystkim jest „west farragut avenue”. opowieść z wątkami autobiografii snuje się w szczelinach między przed i po, stara się to wszystko jakoś poskładać, jakoś się z tym uporać i po człowieczemu zrozumieć. opowieść jest fragmentaryczna, a to stanowi kolejny wymiar symboliki zachodzącego tu rozpadu. narrację przepełnia żal po utracie, ale ta niczego nie ułatwiając, jest wielowymiarowa - dotyczy nie tylko młodej, niespełnionej miłości, ale też pamięci, innych żyć i możliwych scenariuszy.

wzbogaconą intertekstualnością relację z młodzieńczych przeżyć trawi rozpacz i frustracja, gdy nielicznie zgromadzone wspomnienia i pamiątki po ukochanej osobie zaczynają się zacierać, przekłamywać siebie nawzajem i ginąć. to z kolei stanowi wyjście do refleksji nad tym, do czego jesteśmy zobowiązani względem tych, którzy odchodzą i czy pamięć w swojej nieprzewidywalności jest w stanie sprostać temu zadaniu. oprócz tego to także zadziornie opowiedziana historia miłości, w której namiętność jest prawie tak samo silna, jak zawoalowana zazdrość i brak odwagi do nazwania tego związku czymś konkretnym. zwłaszcza, gdy czas na to nagle się kończy.

ból po stracie kogoś bliskiego zawsze domaga się pewnego rodzaju rozproszenia, z kolei pustka - wypełnienia i właśnie o tym wszystkim jest „west farragut avenue”. opowieść z wątkami autobiografii snuje się w szczelinach między przed i po, stara się to wszystko jakoś poskładać, jakoś się z tym uporać i po człowieczemu zrozumieć. opowieść jest fragmentaryczna, a to stanowi...

to jest książka dotycząca wszystkich rzeczy, które osobno składają się na pojęcie miłości, ale mogą funkcjonować jako osobne instytucje. to świetny temat, ale sama pozycja okazała się dla mnie sporym rozczarowaniem. mój ból jest tym większy, że od dawna znam styl autorki, uważam ją za osobę dojrzałą emocjonalnie i empatyczną. tutaj jednak narracja zdaje się kompletnie temu przeczyć - nie dość, że większość zagadnień zostaje potraktowanych po łebkach, to jeszcze językiem infantylnym i płytkim, kiczowatym. upchnięcie takiego potencjału tematycznego w króciutkich rozdziałach skutkuje tym, że temat relacji - wciąż społecznie tabuizowany i trudny pod względem naszych własnych traum czy schematów - jest banalizowany. taki sposób opowieści trywializuje nie tylko seksualność dojrzałej kobiety i odkrywanie siebie na nowo, ale także jej doświadczenia i emocje, które może przeżywać w związku z relacjami. przykro mi, bo nic nie zapowiadało tak dużego rozczarowania przyprawionego jeszcze sprzedawaniem również swojej intymności praktycznie do zera, co moim zdaniem niewiele ma wspólnego z dystansem i poczuciem humoru autorki, które dobrze znam.

to jest książka dotycząca wszystkich rzeczy, które osobno składają się na pojęcie miłości, ale mogą funkcjonować jako osobne instytucje. to świetny temat, ale sama pozycja okazała się dla mnie sporym rozczarowaniem. mój ból jest tym większy, że od dawna znam styl autorki, uważam ją za osobę dojrzałą emocjonalnie i empatyczną. tutaj jednak narracja zdaje się kompletnie temu...

temu, że starość w polsce nie jest jednorodna przyglądają się autorki reportażu „jak złodziej przyszła”. to empatyczna i przejmująca próba zaopiekowania się tym tematem nie tylko w sposób bezpośredni, ale również świadomościowy. to pozycja wychodząca naprzeciw cichemu przyzwoleniu, by starsze osoby wysiedlić poza społeczny margines - zawsze przecież są problemy żywsze, młodsze, aktualniejsze. na formę całości składają się rozmowy z seniorami, ich bliskimi, opiekunami oraz specjalistami zajmującymi się poszczególnymi segmentami zorganizowanymi wokół potrzeb ludzi starszych.

obraz, jaki się z nich wyłania nie jest pozytywny i brakuje praktycznie wszystkiego: lekarzy, opiekunów, oddziałów i łóżek. system okazuje się niewspierający, po łebkach i skrótowo określający pozycję seniorów w społeczeństwie. są oni narażeni na oszustwa, często opuszczeni przez rodzinę, walczą z poczuciem nieprzydatności i strachem przed domem starości. nawet, jeśli do niedawna mieli w sobie iskrę i chęć do życia, przykryło to osamotnienie i nędza, z którymi muszą się mierzyć w swojej codzienności. ta przykra perspektywa wymaga kategorycznej zmiany, ale trzeba chcieć ją zobaczyć, a ten reportaż zawsze będzie się wydawał ucięty w połowie, bo tych doświadczeń i historii nie da się pomieścić w jednym zbiorze. starość co prawda nie musi być przykra, ale w polsce taka właśnie jest.

temu, że starość w polsce nie jest jednorodna przyglądają się autorki reportażu „jak złodziej przyszła”. to empatyczna i przejmująca próba zaopiekowania się tym tematem nie tylko w sposób bezpośredni, ale również świadomościowy. to pozycja wychodząca naprzeciw cichemu przyzwoleniu, by starsze osoby wysiedlić poza społeczny margines - zawsze przecież są problemy żywsze,...

karetka polskiej służby zdrowia jest w stanie dojechać prawie wszędzie, o ile jest się osobą słyszącą - bowiem jedyny sposób, by ją wezwać, to telefon i rozmowa z dyspozytorem.

reportaż anny goc to rzetelna opowieść o społeczności g/Głuchych, ich rzeczywistości i trudach, z którymi muszą mierzyć się w życiu codziennym. choć nie brakuje wewnętrznego wsparcia i chwil radości płynących ze wspólnotowości wszystko to zdają się zakrywać przykre doświadczenia z instytucjami państwowymi, placówkami szkolnictwa i kultury. to bolesna lekcja uważności na drugiego człowieka, impulsu do solidaryzowania się, chęci pomocy.

na całość opowieści składają się indywidualne historie poszczególnych bohaterów opowiadane ich głosem, a także rozmowy z przedstawicielami władz i specjalistami. krok po kroku odmalowuje się polska rzeczywistość osób z niepełnosprawnością około-słuchową: brak dostępu do podstawowych świadczeń, trudności związane z edukacją w szkołach publicznych, znieczulica urzędników czy wewnętrzna dyskryminacja. to ostatnie zjawisko jest ostatecznym ciosem zadanym znienacka, gdy okazuje się, że używanie języka migowego powszechnie wciąż uznaje się za uwłaczające, także wewnątrz społeczności.

to narracja pełna goryczy, ale także głośny apel do reszty społeczeństwa kształtującej przestrzeń, w której wszyscy żyją wspólnie. wskazująca osoby żyjące w ciszy z czułością i autonomią, a nie palcem. w końcu otrzeźwiające przypomnienie, że konieczność walidacji potrzeb g/Głuchych to nie fanaberia, tylko kardynalnie dotychczas zaniedbany obowiązek.

karetka polskiej służby zdrowia jest w stanie dojechać prawie wszędzie, o ile jest się osobą słyszącą - bowiem jedyny sposób, by ją wezwać, to telefon i rozmowa z dyspozytorem.

reportaż anny goc to rzetelna opowieść o społeczności g/Głuchych, ich rzeczywistości i trudach, z którymi muszą mierzyć się w życiu codziennym. choć nie brakuje wewnętrznego wsparcia i chwil radości...

oś tematyczną zbioru opowiadań „miłosna ballada” wyznaczają zagadnienia egzystenjalno-moralne. w każdej z sześciu zebranych tu historii dokonuje się refleksja nad kondycją człowieczeństwa rozrysowana na mapie amerykańskiego społeczeństwa. na przykładzie konkretnych historii analizujemy istotę brnięcia w kłamstwo, chęć dbania o rodzinne pozory czy rozwiązłości. jest w tej narracji coś z groteski, bowiem kłopoty bohaterów często wynikają z ich własnych aspiracji czy żądz. wkrótce jednak okazuje się, że jedyne, co im z tego pozostało to nieznośne uwikłanie w sytuacje bez wyjścia.

wszystkie historie, mimo pozornie błahej czy banalnej tematyki cechuje precyzyjnie wymierzone ostrze satyry i spostrzeżeń. obnażeniu tak skutecznie ukrywanych wad poszczególnych członków społeczeństwa towarzyszy żal, rozpacz i poczucie beznadziei. wachlarz emocji rozpięty zostaje tu wybitnie szeroko. mimo krótkiej formy to historie kompletne, refleksyjne i odświeżające. wszystko to doprawione szczyptą nienachalnego moralizatorstwa łączy się w satysfakcjonującą całość.

oś tematyczną zbioru opowiadań „miłosna ballada” wyznaczają zagadnienia egzystenjalno-moralne. w każdej z sześciu zebranych tu historii dokonuje się refleksja nad kondycją człowieczeństwa rozrysowana na mapie amerykańskiego społeczeństwa. na przykładzie konkretnych historii analizujemy istotę brnięcia w kłamstwo, chęć dbania o rodzinne pozory czy rozwiązłości. jest w tej...

sztuczna inteligencja, czyli przedmiot dyskusji i badań omówionych w „nadchodzącej fali” to technologia, która zdaje się na wielu poziomach wykraczać poza możliwości ludzkiego poznania. jest nie tylko pomysłowa, ale i wszechobecna - począwszy od telefonów z blokadami rozpoznającymi nasze twarze, przez generatory tekstu zdolne dokładnie przetłumaczyć dowolny tekst, po fotokomórki pilnie śledzące nasz ruch i położenie. jedną z części opowieści prowadzonej przez suleymana i bhaskara jest refleksja nad tym, jak łatwo przyzwoliliśmy na obecność AI w naszym codziennym życiu.

ta bogata w obrazowe przykłady narracja jest elektryzująca, jeśli spojrzeć na sztuczną inteligencję w kontekście jej możliwości militarnych, roli jaką może odegrać w kształtowaniu się władzy czy potencjale jej wpływów na arenie międzynarodowej. biorąc pod uwagę perspektywę wyścigu państw jest to technologia wymagająca przemyślanych rozwiązań, a także wysokich umiejętności stanięcia przed tą próbą. na przykładzie poszczególnych etapów cywilizacji przedstawia się tu także tę najnowszą technologię.

ta książka to fascynujący wgląd w wyzwania stojące przed ludzkością, który w pewnym momencie się wypala. zagadnienia dotyczące etyki zaczynają się powtarzać, a autorzy zdają się kręcić w kółko ze swoimi wnioskami. choć czytelnik dostaje obietnicę niepodpierania się generatorami tekstu, po pewnym czasie woda zaczyna się lać z rozdziałów tak gęsto, że to ona, a nie AI sprawia wrażenie tytułowej nadchodzącej fali.

sztuczna inteligencja, czyli przedmiot dyskusji i badań omówionych w „nadchodzącej fali” to technologia, która zdaje się na wielu poziomach wykraczać poza możliwości ludzkiego poznania. jest nie tylko pomysłowa, ale i wszechobecna - począwszy od telefonów z blokadami rozpoznającymi nasze twarze, przez generatory tekstu zdolne dokładnie przetłumaczyć dowolny tekst, po...

na konfesyjną narrację „swobodnego wpadania” składają się lata rodzinnych przemilczeń i chaosu, które swój punkt kulminacyjny osiągają wraz z niezapowiedzianym powrotem ojca. dorosłe życie córki, w które wpada mężczyzna, toczy się względnie spokojnie, a ponowne lęki i niepokoje, które weń wnosi przelewają czarę gromadzonej przez lata goryczy. to historia o szukaniu odwagi w egzekwowaniu prawdy, która należy się dziecku od rodzica, ale także o niechęci do pozwolenia na upadek skrupulatnie budowanego przez lata ojcowskiego pomnika. bohaterka będąc dorosłą kobietą zyskuje niepowtarzalną okazję do walidacji uczuć dziewczynki, jaką niegdyś była i postanawia pociągnąć mężczyznę do tej odpowiedzialności.

to opowieść oparta na przebłyskach wydarzeń, próbująca cerować dziury po dawnych żalach i zrozumieć motywacje nieobecnego ojca. atmosfera w mieszkaniu córki jest napięta, co czuć w każdym zdaniu, a emocje wzbierają silnymi falami, zalewając kolejno każde z pomieszczeń. pełno tu żalu i złości, ale też współczucia dla tej kilkuletniej wersji siebie, która musiała dźwigać nazbyt wiele.

na konfesyjną narrację „swobodnego wpadania” składają się lata rodzinnych przemilczeń i chaosu, które swój punkt kulminacyjny osiągają wraz z niezapowiedzianym powrotem ojca. dorosłe życie córki, w które wpada mężczyzna, toczy się względnie spokojnie, a ponowne lęki i niepokoje, które weń wnosi przelewają czarę gromadzonej przez lata goryczy. to historia o szukaniu odwagi w...

„wszystko, czego wam nie powiedziałam” to przykład literatury obyczajowej z elementami kryminału, w którym przyglądamy się rodzinnej tragedii. wiadomo o niej już od pierwszych stron, ba - nawet od pierwszego zdania. tak odwrócona droga narracji otwiera furtkę do śledzenia przyczyny owego nieszczęścia wraz z bohaterami i obranym przez nich tempem, ich skojarzeniami i podejrzeniami. to proza nacechowana silnymi emocjami, które ubrane w stosunkowo prosty i aluzyjny język opowiadają o długo skrywanych rodzinnych tajemnicach, w obliczu których śmierć najstarszej córki staje się dopiero gorzkim początkiem dramatu.

to stylistyczne połączenie pewnej powściągliwości w opisywaniu emocji, a jednoczesnym ich bogactwie ma w sobie coś z grozy. kolejno odkrywane rodzinne sekrety budują bolesną prawdę o latach przemilczeń, nierówno rozłożonej między dzieci miłości, ciężarze presji i wymagań postawionych im przez rodziców. gdy opada kurtyna szczelnie dotychczas zasłaniająca pozorne szczęście bohaterów, szybko ujawniają się kruche więzi rodzinne, osamotnienie w relacjach czy niedopasowanie do oczekiwanych ról. ten ostatni wątek wybija się tu szczególnie silno, bo w rodzinie założonej przez amerykanów azjatyckiego pochodzenia chęć dostosowania się do niewspierającego społeczeństwa ameryki lat 70. XX wieku jest odczuwalna na każdym kroku. ta presja, choć nieświadomie, przekłada się także na dzieci bohaterów, a przerażające puzzle prawdy o rzeczywistej kondycji rodziny wskakują na swoje miejsce wraz ze śmiercią bohaterki.

nie brak tu jednak klisz, które wyhamowują tempo w drugiej części historii.

„wszystko, czego wam nie powiedziałam” to przykład literatury obyczajowej z elementami kryminału, w którym przyglądamy się rodzinnej tragedii. wiadomo o niej już od pierwszych stron, ba - nawet od pierwszego zdania. tak odwrócona droga narracji otwiera furtkę do śledzenia przyczyny owego nieszczęścia wraz z bohaterami i obranym przez nich tempem, ich skojarzeniami i...

na migawkową fabułę „sielanki” składa się codzienność blisko ze sobą żyjących członków małej fińskiej społeczności. natura staje się tu towarzyszem zdarzeń, powiernikiem ludzkich tajemnic, a także żywym przypomnieniem o nieuchronności panującej w niej zasad. czasem zawierają się one w rozwijającej się powoli demencji, innym razem w wygasającym powoli między małżonkami pożądaniu. wreszcie - biorąc sobie za przykład symbolikę wspólnej egzystencji wilka i owiec przestrzega ludzi przed najciemniejszymi instynktami. okazuje się bowiem, że choć trwają głęboko wyciszone - nigdy nie znikają.

to przykład prozy ekopoetycznej i uważnej na szczegóły codzienności, w których zaczątek mają praktycznie wszystkie ludzkie emocje. gwałtowna burza staje się tu zapowiedzią tragicznych wydarzeń w życiu bohaterów, a spokojny poranek spędzony wśród śpiewu ptaków alegorią wymarzonej powszedniości. jest tej narracji pewna dziecięca radość, a jednocześnie namiastka biblijnego stylu. to wszystko łączy się w osobliwą mieszankę tworzącą tę mikro-powieść, w której nie brakuje kolejnych zaskoczeń: zarówno tych turpistycznych, jak i magicznych.

na migawkową fabułę „sielanki” składa się codzienność blisko ze sobą żyjących członków małej fińskiej społeczności. natura staje się tu towarzyszem zdarzeń, powiernikiem ludzkich tajemnic, a także żywym przypomnieniem o nieuchronności panującej w niej zasad. czasem zawierają się one w rozwijającej się powoli demencji, innym razem w wygasającym powoli między małżonkami...

„trzymaj się z dala, kochanie” to patchworkowa opowieść o różnych obliczach miłości opowiadana głosami mieszkańców wschodniej afryki. przyglądając się bogactwu kulturowemu poszczególnych narodów, plemion i społeczności dokonuje się tu próba zrozumienia i pogodzenia się z okrucieństwem świata, które paradoksalnie jest związane z jedną z najważniejszych życiowych wartości nierozerwalnym węzłem. miłość koegystuje tu z bólem, cierpieniem, biedą, ale przede wszystkim głodem i patriarchalną przemocą, która nie zna granic geograficznych, podobnie jak samotność.

obok wątku dotyczącym uczucia straconego, żywego czy pielęgnowanego znalazło się tu także miejsce na odczarowanie tego regionu z głównego nasuwającego się kontekstu - kolonializmu. nie brak tu politycznych i historycznych objaśnień trafnie punktujących brutalny wpływ ekspansji na ludność tych terenów, jednak autor widzi ją przede wszystkim jako indywidualnych, wrażliwych i niekiedy zagubionych ludzi. w ten sposób kreuje się historia o tradycji, bliskości, a także o tragedii ich niszczenia czy brutalnym przejmowaniu ich ziem. w obliczu tych wydarzeń wciąż kiełkuje miłość, zarówno romantyczna, jak i matczyna czy braterska.

„trzymaj się z dala, kochanie” to patchworkowa opowieść o różnych obliczach miłości opowiadana głosami mieszkańców wschodniej afryki. przyglądając się bogactwu kulturowemu poszczególnych narodów, plemion i społeczności dokonuje się tu próba zrozumienia i pogodzenia się z okrucieństwem świata, które paradoksalnie jest związane z jedną z najważniejszych życiowych wartości...

proza „kolonii” to przejmująca opowieść o poczuciu ciasnoty, chęci wyrwania się z hermetycznej egzystencji drobnej społeczności na jednej z irlandzkich wysp, a także ponowna refleksja nad współczesnym sprytem kolonialnych wpływów. gdy na niewielki ląd przybywa dwóch artystów - malarz oraz językoznawca - okazuje się, że uśpione marzenia o byciu kimś innym i wewnętrzne tożsamościowe konflikty mieszkańców wyspy gromadzą się tuż pod powierzchnią, aż w końcu wybuchają. język w znacznej mierze czerpiący z poezji podkreśla istotę kolonializmu skumulowanego w symbolice i drenującego społeczność z jej unikatowych wartości wbrew pozornej serdeczności. ta na koniec okazuje się jedynie fałszywą romantyką trudnego losu wyspiarzy.

pod pozorną oszczędnością w środkach kryje się błyskotliwe bogactwo formy: metaforyka, retrospekcja, liryka. To wszystko sprawia, że wrażenie przegadania nieco blaknie, wysuwając na pierwszy plan sentymentalizm i tęsknotę za szerszymi możliwościami czy horyzontem. wspomniana poetyka nosi w sobie cechy strumienia świadomości, dzięki czemu warstwa po warstwie odkrywamy nie tylko skryte pragnienia bohaterów, ale także emocje, jakie wzbudzają w nich zamieszki polityczne między dublinem a londynem. migawkowe fragmenty opisujące walki obu obozów stanowią pozornie odmienną rzeczywistość, która w końcu boleśnie zderza się z życiem mieszkańców wyspy.

proza „kolonii” to przejmująca opowieść o poczuciu ciasnoty, chęci wyrwania się z hermetycznej egzystencji drobnej społeczności na jednej z irlandzkich wysp, a także ponowna refleksja nad współczesnym sprytem kolonialnych wpływów. gdy na niewielki ląd przybywa dwóch artystów - malarz oraz językoznawca - okazuje się, że uśpione marzenia o byciu kimś innym i wewnętrzne...

malwina, główna bohaterka „końca” przez swój nastoletni świat brnie w o wiele za dużych butach traumy międzypokoleniowej. dorastanie w polsce lat transformacji dokucza jej, szkolni rówieśnicy prześladują, a wieczorami nawiedzają sny zaczerpnięte z życia jej babki. w tej sposób między jawą a snem spotyka się wojna, bieda, głód i wykluczenie. narrację tej powieści cechuje wszechobecność śmierci i pragnienie niebytu powiązane z paradoksalnie nierozerwalną niechęcią do szarej codzienności. ciasno i gęsto utkana historia jest bezwzględna w środkach, mrocznie przedstawiając nieuchronne dla każdego z bohaterów przeznaczenie końca.

czasem ów koniec czai się w postępującej demencji babki, czasem w przedwczesnej wojennej śmierci jej nowonarodzonego syna. innym razem to konieczność wymyślenia sobie bliskich na podstawie zdjęć zmarłych, bo dla tych, którzy jeszcze zostali malwinie, dziewczyna pozostaje niedostrzegalna. to opowieść o walce z dziedzictwem doświadczeń i losu, przy jednoczesnym uniku przed jakimkolwiek doń podobieństwem. ta bizarnie poprowadzona egzystencjalna opowieść toczy się z początku rytmem nierównym, jak stukot kół pociągu, by w końcu stać się wciąż miarową, ale już niezbędną melodią historii tej rodziny. długie i konsekwentne utrzymanie w ryzach tak niesfornej narracji to znak kawałka dobrej prozy, której władczynią pozostaje posępna główna bohaterka.

malwina, główna bohaterka „końca” przez swój nastoletni świat brnie w o wiele za dużych butach traumy międzypokoleniowej. dorastanie w polsce lat transformacji dokucza jej, szkolni rówieśnicy prześladują, a wieczorami nawiedzają sny zaczerpnięte z życia jej babki. w tej sposób między jawą a snem spotyka się wojna, bieda, głód i wykluczenie. narrację tej powieści cechuje...

popularny w XVII wieku gatunek sielanek, czyli stosunkowo prostych utworów poetycznych w dużej mierze podejmował tematykę życia spraw ludzkich. podobnie jest ze zbiorem autorstwa szymona szymonowica, którego poezja staje się świadkiem nie tylko doczesnych obserwacji autora, ale również znakiem artyzmu ówczesnej epoki i jej historycznych naleciałości.

te sielanki to zbiór opowieści o miłości, współpracy człowieka z naturą, a także najważniejszych uroczystościach w życiu każdego - pogrzebach, ślubach czy narodzinach. wplatając w poszczególne utwory przysłowia ludowe autor opisuje spokój i bolączki wiejskiego żywota, zwłaszcza że sam pamięta je doskonale. oddając głos swoim bohaterom nie spłaszcza i nie wyszydza skromnego życia, obserwując je jedynie z wyższością, wręcz przeciwnie - podkreśla trud chłopskiej doli, mądrość prostego ludu i czyni to za pomocą licznych metafor czerpiących z mitologii.

serdeczny nastrój, jakim emanuje poezja zebrana w tym zbiorze idealnie wpisuje się w początek wiosny i nastraja do chwili refleksji nad otaczającym światem, a także nad tym, czym możemy mu się zrewanżować.

popularny w XVII wieku gatunek sielanek, czyli stosunkowo prostych utworów poetycznych w dużej mierze podejmował tematykę życia spraw ludzkich. podobnie jest ze zbiorem autorstwa szymona szymonowica, którego poezja staje się świadkiem nie tylko doczesnych obserwacji autora, ale również znakiem artyzmu ówczesnej epoki i jej historycznych naleciałości.

te sielanki to zbiór...

sięgając po antologię reportaży dotyczących historii pomorza byłam przekonana, że po jej lekturze lepiej zrozumiem ten region. nie tylko pod względem historycznym, ale przede wszystkim antropologiczno-kulturowym. jednak „morze i ziemia” moim zdaniem wypełnia to główne zadanie jedynie połowicznie. zbiór prezentuje teksty poruszające tematykę przesiedleń, komunizmu, zmian gospodarczych i ustrojowych, ale mimo pozornego bogactwa problematyki zdecydowanie brak głębi jej opracowaniu. większość reportaży to zaledwie suche, oszczędne w środkach artykuły bardziej przypominające opis formalnych procedur niż tętniącą życiem - i adekwatnymi do momentu historii problemami - społeczność.

najlepiej poprowadzonym wątkiem pozostaje kwestia repatriacji ludności. ludzka niepewność dotycząca tego, czy ktoś jej tych gospodarstw po raz kolejny nie odbierze została ujęta z empatią, szacunkiem i rzetelnością. podobnie z emocjami związanymi z podpisaniem oficjalnego układu zachodnich granic polski - tutaj czuć, że rozumie się pomorzan choć odrobinę bardziej, są choć milimetr nam bliżsi. niestety pod koniec zbiór skręca w stronę tekstów dotyczących znacznie bardziej indywidualnych historii, z których trudno ułożyć jakikolwiek bardziej masowo odbity wniosek.

sięgając po antologię reportaży dotyczących historii pomorza byłam przekonana, że po jej lekturze lepiej zrozumiem ten region. nie tylko pod względem historycznym, ale przede wszystkim antropologiczno-kulturowym. jednak „morze i ziemia” moim zdaniem wypełnia to główne zadanie jedynie połowicznie. zbiór prezentuje teksty poruszające tematykę przesiedleń, komunizmu, zmian...

„rok zająca” to niemieszcząca się w granicach jednego gatunku opowieść o wolności, odzyskiwaniu swojej życiowej sprawczości i odwadze do stawiania na głowie dotychczasowego życia. przez kolejne rozdziały historii prowadzi nas wypalony zawodowo dziennikarz, który postanawia uratować przypadkowo potrąconego na szosie zająca. tak rozpoczyna się przygoda dotycząca poszukiwania siebie, wracania do swoich korzeni, odnajdywania dotychczas nieznanego. mimo chwilowych absurdów całość nie pozostaje bez głębi, a początkowy klimat „no plot, just vibes” zostaje wzbogacony o głębię ujętą w prostych, trafnych słowach.

to także ekopoetyczna i momentami eseistyczna opowieść o przyjaźni, czerpaniu spokoju z natury i płynącej z niej wszechstronnej życiowej nauki. z kolei dzięki ubarwieniu humorem nie brakuje jej gawędziarskiej lekkości oraz niespieszności. motyw podążania za królikiem i wskakiwania do jego „nory” (tu potraktowanej jako bramy do kolejnych egzystencjalnych odkryć) zostaje tu podany w odświeżonej wersji i skupiony wokół mądrości koniecznej do udanego, choć trudnego, przewartościowania swojego życia. dwóch bohaterów - mężczyzna i zając - dobitnie pokazują na przykładzie swoich przygód, że spełnienie może być gdzie indziej, niż dotychczas myślimy.

„rok zająca” to niemieszcząca się w granicach jednego gatunku opowieść o wolności, odzyskiwaniu swojej życiowej sprawczości i odwadze do stawiania na głowie dotychczasowego życia. przez kolejne rozdziały historii prowadzi nas wypalony zawodowo dziennikarz, który postanawia uratować przypadkowo potrąconego na szosie zająca. tak rozpoczyna się przygoda dotycząca poszukiwania...

prowadzące czytelnika przez cztery rewolucje energetyczne ludzkości, odsłaniające niezwykłe tajemnice najważniejszych surowców świata, trzeźwo przestrzegające przed konsekwencjami ich nadmiernej eksploatacji - takie właśnie są „skarby ziemi”. to pozycja łącząca w sobie elementy reportażu, literatury historycznej i eseistyki w fascynujący i rzetelny sposób opowiadająca o podstawowych materiałach napędzających rzeczywistość, jaką znamy na co dzień. autor odwiedza kolejno najważniejsze kopalnie i punkty przetwórstwa piasku, żelaza, soli, ropy, miedzi i litu, by naocznie obserwować rozwój technologiczny ludzkości. każda z podróży owocuje rzetelną i obrazową dla czytelnika relacją, a także zaskakującym wnioskiem, że te sześć minerałów zawiera w sobie cały potencjał na wyprodukowanie praktycznie czegokolwiek.

ta wizja, choć z jednej strony pociągająca i ekscytująca, okazuje się również bardzo niebezpieczna - nie tylko dla planety, ale także dla społeczeństwa. na kartach tej opowieści zastanawiamy się wspólnie nad ekologicznymi kosztami tak szybkiego wzrostu technologicznego ostatnich wieków, a także nad nieznośnie krępującą zależnością ludzkości od wspomnianych kilku substancji. to także gorzka refleksja nad tym, jak daleko jesteśmy dziś gotowi się posunąć, żeby zdobyć jeszcze więcej owych surowców, ile jesteśmy w stanie poświęcić w imię naszego ludzkiego egoizmu, a także nad niechlubnym udziałem kolonializmu we współczesnych możliwościach geologicznych. to pozycja poszerzająca horyzont mentalny, otrzeźwiająca i pozostawiająca nie tylko ze świeżymi informacjami, ale też niepokojem.

prowadzące czytelnika przez cztery rewolucje energetyczne ludzkości, odsłaniające niezwykłe tajemnice najważniejszych surowców świata, trzeźwo przestrzegające przed konsekwencjami ich nadmiernej eksploatacji - takie właśnie są „skarby ziemi”. to pozycja łącząca w sobie elementy reportażu, literatury historycznej i eseistyki w fascynujący i rzetelny sposób opowiadająca o...