Niesamowita powieść będąca chyba przełomem między XIX-wiecznym kanonem realistycznej rosyjskiej powieści a modernistycznymi powieściami rosyjskiej srebrnej epoki literackiej... i zarazem ogromne zaskoczenie dla mnie...
Bez wątpienia dzieło Fiodora Sołoguba stało się jedną z najbardziej fascynujących powieści jakie do tej pory poznałem.

"Mały Bies" w pierwszej chwili wydawałaby się kolejną bardzo dobrą satyrą obyczajową rozgrywającą się gdzieś na prowincji w carskiej Rosji. Czytelnik bardzo łatwo początkowo może znaleźć analogię do twórczości przede wszystkim M. Gogola oraz A. Czechowa... Nawiasem mówiąc w całej powieści mamy sporo ciekawostek z rodzaju przeróżnych nawiązań do największych przedstawicieli rosyjskiej literatury: Puszkina, Gogola, Czechowa, Dostojewskiego i innych. Jednak analogia do historii opowiadanych już wcześniej dość szybko zaczyna się zacierać... Stopniowo w miarę czytania autor zaczyna coraz bardziej ujawniać kolejne poziomy i perspektywy, z punktu widzenia których możemy inaczej spojrzeć na rozgrywające się wydarzenia.
Wspaniale mianowicie na kolejnych stronach rozwija się studium psychologiczne szaleństwa głównego bohatera, pojawiają się przeróżne uogólnienia, symbole z ciekawie wykreowanym "niedotkniątkiem" na czele...
Jednak przede wszystkim ta zwykła historia przeobraża się na naszych oczach w rzecz traktującą o złu, o wszechobecnym i wszechogarniającym złu, przeobraża się w rzecz opowiadającą o świecie gdzie zło jest podstawowym, pozytywnym pojęciem a dobro (o ile w ogóle występuje w tej powieści) jest pojęciem negatywnym, tylko chwilowym zneutralizowaniem tego pierwotnego zła...
Tutaj nie ma żadnej walki dobra ze złem... Dobra po prostu nie ma w ogóle... Jest tylko zło, ewentualnie zło pojawiające się w przeróżnych nasileniach...Ale zawsze to jest tylko zło...
Z racji tego faktu nie ma również jakiejkolwiek nadziei na jakiekolwiek zmiany na lepsze, nie ma żadnych szans na jakikolwiek postęp.
"Mały Bies" to dla mnie oczywiście również powieść egzystencjalno-filozoficzna i można z całą pewnością stwierdzić, że Sołogub pisząc swoje największe dzieło był pod przeogromnym wpływem filozofii A. Schopenhauera.
Moim zdaniem całą, absolutnie całą powieść można spokojnie potraktować jako doskonałą artystyczną prezentację, wizję systemu filozofii Artura Schopenhauera.
No i wreszcie "Mały Bies" - aż trudno w to uwierzyć - to powieść napisana często wręcz groteskowo, z dużą dawką ironii, niekiedy nawet z elementami humoru...
I powiem od siebie, że całe szczęście, iż autor uwzględnił również taki kąt widzenia... ponieważ ta użyta tutaj ironia jest jedynym niejako środkiem uśmierzającym dla doznawanego oszołomienia i często wręcz bólu psychicznego podczas pochłaniania kolejnych kartek "Małego Biesa"... .

Niesamowita powieść będąca chyba przełomem między XIX-wiecznym kanonem realistycznej rosyjskiej powieści a modernistycznymi powieściami rosyjskiej srebrnej epoki literackiej... i zarazem ogromne zaskoczenie dla mnie...
Bez wątpienia dzieło Fiodora Sołoguba stało się jedną z najbardziej fascynujących powieści jakie do tej pory poznałem.

"Mały Bies" w pierwszej chwili...