Czytanie tej książki było niesamowitą przygodą. Napisanie sagi rodzinnej w taki sposób, by stała się lekturą porywającą dla osób spoza kręgu najbliższych stanowi nie lada wyzwanie, jednak jak dowodzi przykład tej książki, jest możliwe. Historia przodków staje się tu wyjątkową okazją do bliskiego zbadania zależności klasowych, relacji panujących wśród arystokracji i tego, co na wiele lat przykryła warstwa stereotypów.

Solidny, liczący blisko 450 stron tom jest pełen historii opartych na rodzinnych opowieściach, wspomnieniach, ale też obszernych materiałach z rodzinnych archiwów. Łubieńscy to panteon niezwykłych postaci, spośród których szalenie trudno jest wybrać te, które zasługują na szczególną uwagę. Dlatego choć poszczególne rozdziały poświęcone są w dużym stopniu jednej osobie, wokół niej rozsnuta jest opowieść o jej najbliższych, otoczeniu, powiązaniach rodzinnych, a także działalności artystycznej, przedsiębiorczej czy dobroczynnej. W tle przewija się także śmietanka towarzyska epoki, przełomowe wydarzenia, wielkie podróże i spektakularne upadki.

Choć trudno napisać książkę o własnej rodzinie, nie stawiając się w centrum tej opowieści, autor sprawnie przyjmuje rolę bliższą reporterowi, tworząc opowieść w oparciu o zachowane dokumenty czy osobistą korespondencję. Na szczególną uwagę zasługuje styl, tak daleki od encyklopedycznych formuł i czytanek przypominających podręczniki do historii. Umiejętność bezstronnego spojrzenia na własnych krewnych – popełniających błędy, wybierających inne ścieżki – jest tu niezwykle cenna. Nie jest to portret bez skazy, a autor nie dokonuje selekcji faktów na te wygodne i te potencjalnie problematyczne; dzięki temu postaci są tak wyraziście zarysowane i nadal wzbudzają emocje. W tak złożonej tkance rodzinnej pojawiają się osobowości z najbardziej skrajnych końców spektrum – i wszystkie są nam przedstawiane. Te bliskie ideałowi i te, którym jest do niego bardzo daleko. Nietuzinkowi bohaterowie sagi o Łubieńskich są przywołani do życia językiem barwnym, w którym nie brakuje ani subtelnych przytyków, ani czułej nostalgii, jest za to miejsce dla obiektywnego spojrzenia na każdą sprawę. Lektura tej książki była niezwykłą podróżą, która dostarcza zarówno powodów do uśmiechu, jak i wzruszeń.
(P.S. Autor wspominał o co najmniej dwóch osobach, które „powinny były napisać tę książkę”. Moim zdaniem zadanie to trafiło na właściwą osobę w najwłaściwszym czasie, ocalając Łubieńskich od rozmycia się we mgle historii.)

Czytanie tej książki było niesamowitą przygodą. Napisanie sagi rodzinnej w taki sposób, by stała się lekturą porywającą dla osób spoza kręgu najbliższych stanowi nie lada wyzwanie, jednak jak dowodzi przykład tej książki, jest możliwe. Historia przodków staje się tu wyjątkową okazją do bliskiego zbadania zależności klasowych, relacji panujących wśród arystokracji i tego, co...