W literaturze młodzieżowej motyw, w którym książę wybiera swą przyszłą żonę spośród dziewcząt pochodzących z ludu, występuje bardzo często. Powstała niemała liczba książek, w których temat ten stanowił punkt wyjścia dla fabuły, by później przerodzić się w romantyczną historię, przeważnie kończącą się happy endem. Zdawało się, że motyw ten został już wyczerpany, ale wtem zjawiła się „Gracja i furia” Tracy Banghart, która wykorzystała go na początku swej historii, jednak skupiła się na czymś innym niż romans.

Poznajemy dwie siostry: Serinę i Nomi. Choć są rodzeństwem, diametralnie się od siebie różnią. Serina od dziecka była szkolona do roli Gracji, żony Dziedzica, następcy tronu. Miała być ładna, mieć nienaganne maniery oraz być uległa wobec swojego męża. Wybór na Grację wiązał się też z wieloma przywilejami dla rodziny wybranej dziewczyny, więc Serina przykładała się do nauki, by zapewnić swoim bliskim lepsze życie. Przeciwieństwem swojej starszej siostry jest Nomi, która z natury jest buntownicza i lubi naginać zasady. To właśnie przez swą niepokorną duszę dziewczyna posiadła umiejętności, które są surowo zakazane kobietom w królestwie Viridii.

Jednak gdy nadchodzi dzień wyboru na Grację, następuje zmiana ról – to właśnie Nomi zostaje Gracją, a nie Serina. Ta ostatnia nie dość, że pokornie godzi się ze swoim losem, to bierze jeszcze na swoje barki konsekwencje pewnego występku swojej siostry, przez co zostaje zesłana w miejsce, w którym nie sądziła, że kiedykolwiek się znajdzie. Obie dziewczyny muszą dostosować się do nowych warunków, na które nie były przygotowane, co znacząco wpłynie na ich dalsze losy.

Jak wspomniałam na początku, wiele książek podejmowało już tę tematykę, która jasno nawiązywała do historii o Kopciuszku. Co jednak wyróżnia „Grację i furię” na tle innych powieści zawierających ten motyw, to skupienie na kobietach, na ich drodze do walki o swoje prawa. Narracja prowadzona jest z perspektywy dwóch sióstr, dzięki czemu czytelnik może śledzić drogę każdej z nich w środowiskach zupełnie dla nich obcych i obserwować zmiany, jakie w związku z tym w nich zachodzą. Autorka mocno podkreśla siłę kobiet, to, że one też mogą robić to, co mężczyźni, a nie jedynie być im posłuszne. Co jakiś czas w dialogach pojawiają się także hasła podkreślające dużą moc płci żeńskiej.

Choć jest to pierwszy tom z serii, pisarka podkreśla tutaj feministyczny wydźwięk całej historii. Widać to również po samych bohaterach – postacie żeńskie stanowią główną oś, posiadają wyraziste charaktery, co odbywa się kosztem postaci męskich, które zdają się nieco blade i nijakie na tle kobiet. Jednak autorka daje subtelne sygnały, że być może mężczyźni w kontynuacji serii odegrają znacznie ważniejszą rolę.

Ciekawy i wart docenienia jest sam wątek romantyczny. Choć w powieściach tego typu jest zwykle na pierwszym planie, to w „Gracji i furii” nie jest najważniejszy. Owszem, występuje, ale autorka nie skupia na nim całej uwagi, bardziej koncentrując się na sytuacji kobiet w fikcyjnym królestwie, co jest kolejnym plusem powieści.

Kreacja głównego bohatera jest bardzo ważna dla odbioru całej książki. Jak wspomniałam, narracja jest prowadzona z perspektywy Seriny i Nomi. Choć na początku wydaje się, że jedna bohaterka będzie „tą fajną”, a druga niekoniecznie, to wraz z rozwojem fabuły i powolnymi zmianami w percepcji samych postaci ten prosty podział wydaje się niewystarczający. Autorka bardzo dobrze opisała obie bohaterki, nie przerysowując ich w żaden sposób. Kobiety, znajdując się w środowiskach, w których znaleźć się nie chciały, próbują się dostosować, jednak nie przychodzi im to łatwo. Choć popełniają błędy, są tego świadome i wiedzą, że będą musiały ponieść ich konsekwencje. Wydają się wiarygodne i wzbudzają sympatię w czytelniku, sprawiając, że powieść czyta się przyjemnie i szybko.

Powieść „Gracja i furia”, choć korzysta z popularnego motywu, wyróżnia się na tle innych książek o podobnej tematyce. Na pierwszym planie, zamiast wątku romantycznego, króluje temat praw kobiet oraz ich siły. Fabuła nie jest skomplikowana, jednak rekompensuje to kreacja bohaterów i wartka akcja. Pomimo kilku wad i niedociągnięć książkę czyta się z przyjemnością. Jest to powieść godna polecenia, szczególnie tym, którzy cenią silne kobiece postacie i wciągającą historię zawierającą znane motywy, lecz przedstawione w trochę inny sposób.

Edyta Tomaszewska