Moc tradycji i religii jest ogromna i choć wielu upatruje w niej kotwicy moralnej, to w gruncie rzeczy stanowi hamulec do rozwoju cywilizacji i balast obciążający ludzkie umysły. „Ciemny Eden” doskonale pokazuje, w jaki sposób ludzie sami sobie nakładają kaganiec i co może zrobić chwila refleksji – zrozumienie, że tkwienie w ceremoniałach i obchodach to nie jest sposób na postęp.

Beckett nie tylko w znakomity sposób pokazuje, jak wiara i tradycja wpływa na ludzi, jaki wywołuje w nich strach („jeżeli sprzeciwię się nakazom ustanowionym lata temu zwrócę na siebie gniew boży”). Strach obecny nawet u osób, które są bardziej racjonalne, ale jednak wychowały się w tym samym, ograniczającym kreatywność systemie.

Bardzo dobrze przedstawione są postaci w „Ciemnym Edenie”. Choć trudno z nimi sympatyzować, to jednak Beckett świetnie ukazał punkt widzenia osób o przeróżnych charakterach, nękanych przez różne rozterki. Nierówności w rzekomo równym społeczeństwie, tłumione uczucia… Spektrum ludzkich zachowań jest w książce przedstawione naprawdę szeroko i dogłębnie.

Na klimat historii wpływa również język bohaterów – prosty, przypominający społeczeństwo w dość prymitywnym stadium. Dzięki temu upadek cywilizacji jest tym bardziej wyraźny, bo słowa opisujące to, co przepadło („py-ront”, „lewizja”) brzmią jak artefakty z legendarnej przeszłości, będące pociechą dla społeczności żyjącej w szałasach, ale być może nawet nie do końca wierzącej, że coś takiego jak statek kosmiczny rzeczywiście istniało.

Książka wywarła na mnie bardzo duże wrażenie. Choć ostatnie ważne wydarzenie w tym tomie jest czymś, czego można się było spodziewać i samo w sobie nie zaskoczyło szczególnie, to i tak świetnie wplotło się w opowieść, stanowiąc kolejny komentarz do kondycji edeńskiej społeczności.

Moc tradycji i religii jest ogromna i choć wielu upatruje w niej kotwicy moralnej, to w gruncie rzeczy stanowi hamulec do rozwoju cywilizacji i balast obciążający ludzkie umysły. „Ciemny Eden” doskonale pokazuje, w jaki sposób ludzie sami sobie nakładają kaganiec i co może zrobić chwila refleksji – zrozumienie, że tkwienie w ceremoniałach i obchodach to nie jest sposób na...