Moja ocena tej książki to średnia z bardzo dobrej powieści Burgessa i genialnego przekładu Stillera. Nie znam science fiction, która tak mocno zyskałaby na niezwykle rzetelnej pracy tłumacza. I to pracy wykonanej podwójnie, bo przecież Stiller nie zadowolił się wersją „rosyjską”, lecz przełożył „Mechaniczną pomarańczę” równolegle w wersji „angielskiej”. Rzadko kto wspomina o tym, że Stiller (lub może nawet sam Burgess) przemycił do tych tekstów również niejeden germanizm. A to powoduje, że język jakim posługują się protagoniści jest nie tylko egzotyczny, ale również stosunkowo bogaty.

Całość robi bardzo dobre wrażenie. Film Kubricka oglądałem w latach 80-tych – i wtedy było to piorunujące doświadczenie. Książkę przeczytałem dopiero teraz. Jest jeszcze lepsza. Zwłaszcza, że nikt nie wpadł na poroniony pomysł, aby diametralnie zmieniać wypowiedzi tekstu, pozbawiając czytelnika możliwości poznania ostatniego rozdziału tej powieści.

„Mechaniczna pomarańcza” to social fiction, czyli fantastyka bez większych elementów typowej SF. To nawet nie jakaś dystopia, bo wydarzenia tu opisane mogłyby wydarzyć się równie dobrze w całkiem „normalnym” społeczeństwie. Jest to jednak jedna z najbardziej sugestywnych powieści jaką czytałem. Nie dziwi mnie wcale fakt, że brytyjskie gangi „podpatrzyły” od Burgessa i Kubricka sposób bycia Alexa i jego kumpli. To upojenie własną siłą i euforia wywołana tą młodzieńczą, bezwzględną pogardą dla rozmyślań o skutkach własnych czynów są w pewnym stopniu zaraźliwe. Każdy chciałby być w stu procentach wolny, aczkolwiek rzadko kto chciałby osiągnąć taką wolność poprzez cierpienia bliźnich.

Zaciekawił mnie także sam koniec książki, w którym Burgess postuluje, że skłonna do przemocy młodzież mogłaby porzucić niecne procedery gangów ulicznych tylko-li poprzez... dorośnięcie. Bardzo wątpię, czy jest to możliwe, bo człowiek nie żyje przecież w społecznej próżni, ale Alexowi chyba jakoś się udało. To jedyny prawdziwy element fantastyczny „Mechanicznej pomarańczy”. Resztę odbieram nawet dzisiaj jako relację z życia codziennego młodocianego gangstera. No i amen, braciszkowie moi, git i horror szoł! I cały ten szajs.

Moja ocena tej książki to średnia z bardzo dobrej powieści Burgessa i genialnego przekładu Stillera. Nie znam science fiction, która tak mocno zyskałaby na niezwykle rzetelnej pracy tłumacza. I to pracy wykonanej podwójnie, bo przecież Stiller nie zadowolił się wersją „rosyjską”, lecz przełożył „Mechaniczną pomarańczę” równolegle w wersji „angielskiej”. Rzadko kto wspomina...