„Lepsza w tej serii”
Opowieści „Spod ciemnej gwiazdy” są na fali wznoszącej w tej serii. Nie są to jakieś „WOW” jak mawiają młodzi, ale część z nich wzbudziła moje zainteresowanie. Niestety tylko część, bo inne pachniały banalnością i były po prostu nudne. I tu rodzi się pytanie czy warto dla tych wybranych męczyć się ze zbiorem ? Ja zaryzykowałem i nie żałuje, a te kilka z nich pozostaje w mej głowie. Jak mawiała Pani od „polaja” – coś Ci Kowalczyk w tym łbie zostało.
Opowieści nie są najłatwiejsze w odbiorze, mimo iż wydawca robi wszystko, żeby nam to czytanie ułatwić. Trzeba się skupić…
Wydanie trzyma poziom, klimatyczna twarda oprawa i dedykowana zakładka.
Gdzieś chodzi za mną myśl, że może trzeba podchodzić, jak do płyt, które nie wchodzą za pierwszym razem, a zachwycają przy kolejnym odsłuchu. Może kiedyś – zobaczymy.
Książki szukajcie w Wydawnictwie IX i spróbujcie, może Wam przypasuje...

„Lepsza w tej serii”
Opowieści „Spod ciemnej gwiazdy” są na fali wznoszącej w tej serii. Nie są to jakieś „WOW” jak mawiają młodzi, ale część z nich wzbudziła moje zainteresowanie. Niestety tylko część, bo inne pachniały banalnością i były po prostu nudne. I tu rodzi się pytanie czy warto dla tych wybranych męczyć się ze zbiorem ? Ja zaryzykowałem i nie żałuje, a te kilka z...

Oto kolejna perełka wydana w 1922 roku i wydobyta z mroków niepamięci przez Wydawnictwo IX. We wstępie Krzysztof Grudnik fascynująco pokrótce przedstawia nam życiorys Karola Irzykowskiego. Możemy zobaczyć w jakich czasach żył, moment w którym zasłynął jako krytyk literacki. Wyłania się z tego obraz utalentowanego człowieka, który już w wieku gimnazjalnym pisał wierszyki i dramaty. Własnej twórczości pozostawił niewiele, ale jakże wartej swej uwagi!

Przyjaźnił się między innymi ze Stefanem Grabińskim i zaowocowało to groteskową parodią ze sporą dawką humoru, czyli "Wagonem astralnym", czy też dedykacją do "Kowadła Morda".

Jakie tu nowele znajdziemy? Tutaj to jest prawdziwa żonglerka tematami, jest różnorodnie i nie wszystkie straszą, niektóre bawią. Zmierzycie się tu z przedziwną, egzotyczną podróżą "Wielkiego jeźdźca", zabawną przepychanką "Wroga i nieprzyjaciela", futurystyczną i jakże wciąż na czasie "Arką. Szkicem do powieści ", smutnym dramatem rodziców w "Pyriphlegethon czyli Niepokalanym poczęciu". Moim ulubieńcem tego zbioru są "Metamorfozy Mojskiego", mocno wzbudzające niepokój. Nic tak bardzo nie potrafi mrozić krwi w żyłach jak kukły!

"Dusze ich musiały się stać nieustannie pracującymi stacjami nadawczymi zagrobowej telepatii. Zasycały się trucizną nieskończonych rozpamiętywań."

Groza tutaj opiera się nie tylko na zjawiskach nadnaturalnych, ale i na ich psychologicznym aspekcie. Bohaterowie często mają do czynienia z czymś irracjonalnym, abstrakcyjnym, skłaniającym do zastanowienia się nad stanem ich psychiki. Czy rzeczywiście mają do czynienia z czymś nieznanym, niesamowitym? Może to tylko kolejne stadium popadania w szaleństwo?

Uważam ten zbiór za ciekawe wejrzenie w początki fantastyki i grozy w Polsce. Warto wspomnieć, że to forma, która wtedy raczkowała, i trzeba przyznać, że Irzykowski miał bujną wyobraźnię. Gorąco polecam!

Katooola patronuje tylko sztosom!💥

Oto kolejna perełka wydana w 1922 roku i wydobyta z mroków niepamięci przez Wydawnictwo IX. We wstępie Krzysztof Grudnik fascynująco pokrótce przedstawia nam życiorys Karola Irzykowskiego. Możemy zobaczyć w jakich czasach żył, moment w którym zasłynął jako krytyk literacki. Wyłania się z tego obraz utalentowanego człowieka, który już w wieku gimnazjalnym pisał wierszyki i...

Wydawnictwo IX odwala kawał świetnej roboty - a jednym z tego dowodów jest seria Niesamowitnicy przybliżająca mało znanych polskich autorów (lub znanych osób nieznane dzieła) lawirujące w szeroko rozumianej literaturze fantastycznej, grozy, czy też niesamowitej. A jeszcze bardziej mi się podoba, że język jest uwspółcześniony i przeredagowany - podobnie jak zrobiono nowe wydanie "W nawiedzonym zamczysku" Łady. Dzięki temu dzieła te są łatwiej przyswajalne, bez bariery wynikającej z archaizmów czy pokracznych dla nas dziś form. Jak sami piszą w przedmowie "nie nadają się do prac filologicznych, nadają się za to do czytania". Zamiast więc babrać się w meandrach niezrozumiałych wypocin, otrzymujemy ciekawe historie do zapoznania się.

Zbiór "Spod ciemnej gwiazdy" to jedenaście historii niedających się jednoznacznie zdefiniować, bo pochodzą z czasów, gdy te granice gatunkowe nie były jeszcze tak zarysowane, ani nawet sensownie zdefiniowane; widać jednak młodopolską fascynację okultyzmem, astralami, egzotycznymi krainami, swego rodzaju proto-new-age, który przewijał się z resztą też u innych autorów z różnym natężeniem - Reymont pisał przecież o wampirach, Mickiewicz w ogóle potrafił odlecieć w fantastykę, ale to jeszcze echa romantyzmu, u Irzykowskiego treści są odważniejsze, bardziej fantastyczne. Biorąc poprawkę na lata powstania tych historii, uważam je za bardzo udany eksperyment autora i ciekawy rozdział polskiej literatury.

Wydawnictwo IX odwala kawał świetnej roboty - a jednym z tego dowodów jest seria Niesamowitnicy przybliżająca mało znanych polskich autorów (lub znanych osób nieznane dzieła) lawirujące w szeroko rozumianej literaturze fantastycznej, grozy, czy też niesamowitej. A jeszcze bardziej mi się podoba, że język jest uwspółcześniony i przeredagowany - podobnie jak zrobiono nowe...

„Szarpnąłem za pas od okna i zamknąłem je z trzaskiem, zanim ręce zdołały się cofnąć. Zostały odcięte i spadły po drugiej stronie, jak kawałki makaronu. Rozległ się cichy, jakby mysi pisk. […] Kikuty cofnęły się w głąb, lecz niebawem wysunęły się znowu z odrośniętymi już kończynami. Ich ruchy zwracały się teraz w moją stronę, lecz trzymały się w przyzwoitej odległości, jakby jeszcze niepewne i trwożliwe”

„Dopiero kilkakrotna obecność przy operacjach i sekcjach przekonała go, że jeżeli to cudackie zwierzę z mięsa, krwi i kości, zaszyte w skórę ludzką, ma być substratem ducha, to równie dobrze może nim być – albo nie być – jakakolwiek inna materia. I wtedy nie ulegało wątpliwości, że nieruchomy, obojętny, lekceważący wszystko […] lepiej reprezentuje upragniony ideał prawdziwego […] niż jego urzędowa obiektywizacja, szamocząca się w przestrzeni i czasie, a skazana nieodwołalnie na śmierć.”

Polska literatura grozy to nocne niebo pełne gwiazd, a jedną z nich jest znane nam wszystkim Wydawnictwo IX. Można nie znać wszystkich książek z ich katalogu, grozę czytać jedynie wybiórczo, lecz nie da się podważyć ogromnego wkładu i serca, które wkładają w wydawanie, promowanie i współczesne wznowienia wydawanych książek.

W swoim dzisiejszym tekście chciałbym jeszcze na moment zatrzymać się przy niezwykle gorącym temacie wydawniczym ostatnich dni i po raz kolejny przybliżyć następnego autora serii "Niesamowitników". O samym projekcie wspominałem przy ostatnich postach, więc dziś, żeby nie przeciągać recenzji w nieskończoność pozwolę sobie na płynne przejście do zaprezentowania sylwetki Karola Irzykowskiego i jego zbioru pt. "Spod ciemnej gwiazdy".

Szanowny Pan Karol, to kolejny nieco zapomniany (przynajmniej przez zwykłego czytelnika) autor, z którym nie miałem okazji wcześniej obcować. Jak dowiedziałem się z wstępu autorstwa Krzysztofa Grudnika, Irzykowski zapisał się w pamięci jako krytyk i teoretyk literatury i sztuki, lecz jak widać po tematyce dzisiejszego posta, dał się też poznać jako autor powieści i opowiadań.

Prezentowany tu "Spod ciemnej gwiazdy" to dwanaście efektów pisarskich autora. Sięgając po szereg prac, które zostały po pisarzu (zbiór "Nowele", Szkic powieści, prolog do dramatu) Dziewiątka wyodrębniła wszystkie te, które wpisują się w nadnaturalną tematykę wspomnianej wyżej serii, by po raz kolejny wywołać w nas uczucie strachu, fascynacji i niepokoju.

Opowiadania Irzykowskiego to odbicie epoki, w której żył i tworzył. Oczami i uszami swoich narratorów, pokazuje nam kwestie nadnaturalne które straszyły na początku XX wieku, światopogląd i opinie królujące na salonach a także niepokoje rysującej się przyszłości. Skłamałbym jeśli napisałbym teraz, że każde z opowiadań jest uniwersalnym źródłem strachów, które przetrwały próbę czasu, jednak nadal czerpałem sporą przyjemność z lektury.

W prezentowanym tu zbiorze każdy znajdzie coś dla siebie. Moimi osobistymi faworytami okazały się po kolei "Wielki jeździec", "Wróg i nieprzyjaciel", "Metamorfozy Mojskiego" i "Arka"( wspomniany wyżej szkic do powieści). Autor prezentując cztery zupełnie inne światy nakreślił mi wędrówkę enigmatycznego jeźdźcy; bitewne pole, gdzie starło się dwóch nieprzyjaciół; narratora, który miał tak dość ludzi, że zrobil sobie kukłę oraz futurystyczną wizję, w której pomimo upływu lat, ludzie nadal pozostają takimi samymi zwierzętami.

Gwarantuję każdemu z osobna, że lektura wspomnianej tu "Metamorfozy Mojskiego" będzie dość niepokojącym doświadczeniem. Być może w grę wchodzą osobiste preferencje, jednak uważam, że narzędzie jakim jest kukła/lalka to niesłabnące paliwo do nocnych koszmarów.

Oprócz przebogatej warstwy literackiej, zwracam także waszą uwagę na walory estetyczne. Tak jak poprzednio, wydawnictwo zadbało o unowocześnienie tekstu, klimatyczną okładkę oraz kieszonkowy format, który nawiązuje do klasycznych wydań.

Gorąco polecam.

„Szarpnąłem za pas od okna i zamknąłem je z trzaskiem, zanim ręce zdołały się cofnąć. Zostały odcięte i spadły po drugiej stronie, jak kawałki makaronu. Rozległ się cichy, jakby mysi pisk. […] Kikuty cofnęły się w głąb, lecz niebawem wysunęły się znowu z odrośniętymi już kończynami. Ich ruchy zwracały się teraz w moją stronę, lecz trzymały się w przyzwoitej odległości,...