O pięknie

Głupi żem jest jak but, 20 lat mam te książkę i myślałem że to literatura dla kobitek, niby taki romans „w sensie” jak to teraz młode mówiom. A to takie dobre, prześmiewcze, sarkastyczne. I cholera wzruszające chwilami, chyba se te „Białe Zęby” przeczytam teraz.

Głupi żem jest jak but, 20 lat mam te książkę i myślałem że to literatura dla kobitek, niby taki romans „w sensie” jak to teraz młode mówiom. A to takie dobre, prześmiewcze, sarkastyczne. I cholera wzruszające chwilami, chyba se te „Białe Zęby” przeczytam teraz.

Jest to druga powieść autorki, po "Białych zębach", którą przeczytałem. Konstrukcja świata przedstawionego spójna, przejrzysta. No właśnie, wszystko tak klarowne, że przestaje żyć i współistnieć. Autorka w tej powieści "złapała" narracyjną "gumę". Motywacje bohaterów oczywiste, reprezentacje grup społecznych zaludniających kolejne strony powieści nawet o milimetr nie wykraczają poza stereotyp. Powieść - rozczarowanie.

Jest to druga powieść autorki, po "Białych zębach", którą przeczytałem. Konstrukcja świata przedstawionego spójna, przejrzysta. No właśnie, wszystko tak klarowne, że przestaje żyć i współistnieć. Autorka w tej powieści "złapała" narracyjną "gumę". Motywacje bohaterów oczywiste, reprezentacje grup społecznych zaludniających kolejne strony powieści nawet o milimetr nie...

Coraz częściej myślę o tym, że odbiór literatury składa się z dwóch składowych - obiektywne cechy dobrej powieści oraz soczewka naszych odczuć.
Zadie Smith pisze sprawnie, buduje monumentalny wręcz świat bohaterów, tchnie w nich psychologiczną prawdę a wszystko doprawia kontekstem społecznym. Mnie jednak nie chwyta za serce. Irytuje mnie praktycznie każda postać, nie do końca rozumiem ich motywacje. Także świat akademicki, starcie poglądów liberalnych z konserwatywnymi nie do końca do mnie trafia.
Kolejny raz to piszę – to znów dobra literatura. Jednak nie do końca dla mnie. Czytam aby czuć mocne emocje, weryfikować swoje poglądy, zaglądać głębiej w swoje trzewia. Mnie tego Zadie nie dała w „O pięknie”. Wierzę jednak, że dała wielu innym.

Coraz częściej myślę o tym, że odbiór literatury składa się z dwóch składowych - obiektywne cechy dobrej powieści oraz soczewka naszych odczuć.
Zadie Smith pisze sprawnie, buduje monumentalny wręcz świat bohaterów, tchnie w nich psychologiczną prawdę a wszystko doprawia kontekstem społecznym. Mnie jednak nie chwyta za serce. Irytuje mnie praktycznie każda postać, nie do...

„O pięknie” to powieść z bardzo przewrotnym tytułem. Z powodzeniem obnaża słabości akademickiego półświatka, w którym toczą się wzniosłe dyskusje o sztuce, jednak trudno doszukiwać się tam podstawowych wartości moralnych. Weźmy chociażby profesora Monty’ego Kippsa, który dba o swoją reputację znawcy sztuki, wiernego chrześcijanina a także obrońcy wartości konserwatywnych. Kipps otwarcie sprzeciwia się praktyce przyjmowania na zajęcia młodych, często utalentowanych ludzi, którym sytuacja finansowa nie pozwala na studiowanie. W rzeczywistości jednak sypia z czarnoskórą dziewczyną, która jest wolną słuchaczką na jego seminarium. W jednym z kulminacyjnych momentów powieści okazuje się także, że niewiele wie o własnej żonie, choć w oczach innych chce być widziany jako oddany mąż i ojciec.

To także historia rozpadu rodziny Belseyów żyjącej w pięknym, wiktoriańskim domu – opowieść o konsekwencjach zdrady i niełatwym procesie godzenia się z nową rzeczywistością. Zadie Smith świetnie pisze kobiety i postać Kiki jest tego najlepszym przykładem – jest nieoczywista, z jednej strony pewna siebie, z drugiej strony zagubiona. Wykazuje się dużą mądrością życiową, choć daleko jej do intelektualistki. Przekroczyła już pięćdziesiątkę, jej ciało zmieniło się na przestrzeni lat – czego nie omieszka wypomnieć jej niewierny mąż – a jednak pozostaje sensualna i świetnie daje sobie sprawę z tego, jak wciąż może oddziaływać na mężczyzn.

Dużym wyzwaniem dla tłumacza musiał być język powieści, który zmienia się w zależności od postaci. Społeczność uniwersytetu w Wellington używa górnolotnych wyrażeń i waży słowa, mowa Kiki jest emocjonalna i spontaniczna, z kolei jej syn Levi wraz z kolegami używają slangu. Czytając polskie tłumaczenie widziałam, że Zbigniew Batko także starał się zróżnicować styl, jakim posługują się postaci. W mojej ocenie nie najlepiej poradził sobie jednak ze wszystkimi fragmentami, w którym przeważa język potoczny lub młodzieżowy. Szesnastoletni Levi mówi na przykład do napotkanej na ulicy kobiety: „No dobra… okej, ja już muszę iść… mam robotę… Tego. Niech pani nie wstaje, siostro, bo się pani przewróci… Zmykam.” (str. 118). W pewnym momencie zaczęłam podkreślać wszystkie fragmenty, w których tłumacz użył słowa „tego”, aby pokazać, że ktoś gubi wątek lub nie wie co powiedzieć. Pojawiło się naprawdę wiele razy i kłuło w oczy swoją nienaturalnością. Niezgrabne, wymuszone określenia slangowe („Pewnie poszła gdzieś na dyma albo coś podobnego.” str. 147) skutecznie wybijały mnie z rytmu czytania i myślę, że negatywnie wpłynęły też na odbiór całej powieści. Po kolejną książkę Zadie Smith sięgnę na pewno, ale już w oryginale.

„O pięknie” to powieść z bardzo przewrotnym tytułem. Z powodzeniem obnaża słabości akademickiego półświatka, w którym toczą się wzniosłe dyskusje o sztuce, jednak trudno doszukiwać się tam podstawowych wartości moralnych. Weźmy chociażby profesora Monty’ego Kippsa, który dba o swoją reputację znawcy sztuki, wiernego chrześcijanina a także obrońcy wartości konserwatywnych....

Nie porwała mnie. Druga połowa lepsza ale mimo wszystko nie dla mnie ta książka.

Nie porwała mnie. Druga połowa lepsza ale mimo wszystko nie dla mnie ta książka.

Książka na początku trochę nudna, ale z każdą stroną wciągała mnie bardziej, ponieważ autorka nie wskazywała jednoznacznie na pewne sprawy, w drugiej połowie pochłonęła mnie całkowicie i zakończenie mnie nie rozczarowało.

Książka na początku trochę nudna, ale z każdą stroną wciągała mnie bardziej, ponieważ autorka nie wskazywała jednoznacznie na pewne sprawy, w drugiej połowie pochłonęła mnie całkowicie i zakończenie mnie nie rozczarowało.

"O pięknie" obnaża słabości zarówno mocno konserwatywnego, jaki i liberalnego podejścia do życia. Obrywa się prawie wszystkim, bo tak naprawdę prawie każdy, nawet jeśli wydaje mu się inaczej, zna prawdę tylko ze swojej (mocno ograniczonej) perspektywy. Krytyka środowisk akademickich i tradycyjnego modelu rodziny, pokazanie klasizmu i wszechobecnej obłudy to zdaje się główne założenia tej kapitalnej, opasłej, choć pisanej lekkim językiem powieści. Podoba mi się niejednoznaczność każdej z postaci. Najlepsza - obok "Białych zębów" - książka Zadie Smith, jaką czytałem.

"O pięknie" obnaża słabości zarówno mocno konserwatywnego, jaki i liberalnego podejścia do życia. Obrywa się prawie wszystkim, bo tak naprawdę prawie każdy, nawet jeśli wydaje mu się inaczej, zna prawdę tylko ze swojej (mocno ograniczonej) perspektywy. Krytyka środowisk akademickich i tradycyjnego modelu rodziny, pokazanie klasizmu i wszechobecnej obłudy to zdaje się główne...

Zadie Smith opisała historię dwóch przeciwstawnych bohaterów – Białego Liberała i Czarnego Konserwatystę - wzbogacając ich o całą galerię bohaterów znacznie ciekawszych, którzy, każdy inaczej, odbijają proponowane skrajne poglądy w coraz to nowe niewiadome, ukazując tym samym, jak bardzo są bezradne w starciu z realnym światem. Lecz Smith przedstawia coś więcej. Przedstawia nam, że pod fasadą przekonań, kryje się zakłamane wnętrze, które prowadzi do takich samych decyzji jak u antagonisty.

I choć mam wrażenie, że dałoby się to napisać zwięźlej, to nie wiem, czy wtedy nie zabrakłoby w tych postaciach życia. Prawdy. Bo choć okazują się być kimś zupełnie innym niż się im wydawało, to są w tym wszystkim bardzo bliscy nam i naszej niekonsekwencji, potwierdzając słowa, że definiują nas czyny, nie poglądy.

„O pięknie”, to powieść wspaniale ukazująca jak skrajne i przeciwstawne poglądy są sobie bliskie (a właściwie niczym się nie różniące) i prawdziwe „ja” zawsze składa się z szeregu wątpliwości. Choćbyśmy za nic nie chcieli się do tego przyznać.

Zadie Smith opisała historię dwóch przeciwstawnych bohaterów – Białego Liberała i Czarnego Konserwatystę - wzbogacając ich o całą galerię bohaterów znacznie ciekawszych, którzy, każdy inaczej, odbijają proponowane skrajne poglądy w coraz to nowe niewiadome, ukazując tym samym, jak bardzo są bezradne w starciu z realnym światem. Lecz Smith przedstawia coś więcej. Przedstawia...

Książka o wszystkim i o niczym.
Zaczęłam czytać w listopadzie, dziś mamy połowę stycznia.
Pierwsza połowa książki zupełnie do kosza, w drugiej jakoś lepiej zaczęłam odbierać wątki i postacie.

Książka o wszystkim i o niczym.
Zaczęłam czytać w listopadzie, dziś mamy połowę stycznia.
Pierwsza połowa książki zupełnie do kosza, w drugiej jakoś lepiej zaczęłam odbierać wątki i postacie.

Dotychczas nie znałam twórczości brytyjskiej pisarki Zadie Smith, chociaż jej imię i nazwisko nie jest mi obce. Zadie Smith była gwiazdą festiwalu Literacki Sopot w 2018 roku, a Sopot uczyniła miejscem akcji opowiadania zatytułowanego „Dialektyka”. Po jej trzecią w pisarskim dorobku powieść „O pięknie” trafiłam przy okazji poszukiwań audiobooka do słuchania. Zaczęłam od darmowego fragmentu i zostałam do końca.


Enigmatyczna notka wydawcy wspomina o rodzinie Belseyów, którą tworzą rodzice oraz ich trójka dzieci. Każdy z nich jest inny i na swój sposób osobliwy. Mówi również o konflikcie dwóch pracowników naukowych Howarda Belseya oraz Monty’ego Kippsa. Mężczyźni są wrogo do siebie nastawieni, a informacja, że najstarszy syn Belseyów oświadczył się córce Kippsa staje się zarzewiem do podjęcia natychmiastowych działań.

Wydawałoby się, że ten opis, to początek rodzinnej wendetty. Nic bardziej mylnego. To zaledwie maleńki wycinek tego wszystkiego, co wydarza się w dalszej części powieści.


„O pięknie” jest kłębowiskiem postaci, które mają swoje racje, poglądy, czy filozofię życia. To sprawia, że powieść jest niebywale żywa, buzująca dialogami i wzajemnymi interakcjami. Ma dwa główne miejsca akcji – rodzinę, jako jednostkę społeczną, w której jej członkowie mają swoje zdanie i pomysł na życie oraz uniwersytet, gdzie ścierają się poglądy nauczycieli i studentów. Uczelnia jest również polem do walki o prawo do studiowania, które nie jest dane wszystkim.

W obydwu obszarach powieści bardzo dużo się dzieje. Co więcej, środowiska te bardzo mocno się ze sobą splatają i wiążą. Dają miejsce do sporów o poglądy polityczne i uwypuklają różnice charakterów.


„O pięknie” przyciągnęła mnie stylem narracji, który jest niesamowicie plastyczny, swobodny i adekwatny do wypowiadających się postaci. A, że jest ich sporo, to tym bardziej doceniam kunszt autorki w umiejętności żonglowania ich wypowiedziami. Dodatkowo w bardzo realistyczny sposób uwypukla i poddaje analizie rodzinne konflikty i kryzysy. To wszystko sprawia, że powieść Zadie Smith jest życiowa.


Jeśli „O pięknie” nie jest najwyżej ocenianą powieścią autorki, to z wielką przyjemnością sięgnę po inne tytuły. Polecam tę książkę, również w formie audiobooka. Słuchało mi się bardzo dobrze!


PS Warto wspomnieć, że „O pięknie” była nominowana do Nagrody Bookera i została laureatką Women’s Pride for Fiction.

www.naczytniku.com

Dotychczas nie znałam twórczości brytyjskiej pisarki Zadie Smith, chociaż jej imię i nazwisko nie jest mi obce. Zadie Smith była gwiazdą festiwalu Literacki Sopot w 2018 roku, a Sopot uczyniła miejscem akcji opowiadania zatytułowanego „Dialektyka”. Po jej trzecią w pisarskim dorobku powieść „O pięknie” trafiłam przy okazji poszukiwań audiobooka do słuchania. Zaczęłam od...