Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Nawet człowiek, który nigdy wojny nie doświadczył, instynktownie czuje, że wojna musi być piekłem. Śmierć, krew, odbierające rozum przerażenie, straszliwe rany, powolne konanie w męczarniach - to obrazy, które wszyscy doskonale znamy z wielu filmów, wspomnień czy opowiadań. I nie ma znaczenia, jakiej wojny dotyczą, bo ludzkie cierpienie jest uniwersalną cechą każdego konfliktu zbrojnego. Nie zawsze zdajemy sobie jednak sprawę z tego, jak wielkie spustoszenie wojna czyni w ludziach, którym udało się ją przetrwać. O tym właśnie jest "Droga powrotna". Remarque brutalnie udowodnił, że z wojny tak naprawdę wrócić się nie da.

Nawet człowiek, który nigdy wojny nie doświadczył, instynktownie czuje, że wojna musi być piekłem. Śmierć, krew, odbierające rozum przerażenie, straszliwe rany, powolne konanie w męczarniach - to obrazy, które wszyscy doskonale znamy z wielu filmów, wspomnień czy opowiadań. I nie ma znaczenia, jakiej wojny dotyczą, bo ludzkie cierpienie jest uniwersalną cechą każdego...

Zawsze byłem zdania, że największym dramatem w historii naszego kraju były rozbiory. Dramatem tym bardziej koszmarnym, że nastąpił w momencie gdy nowoczesna Europa, w kształcie jaki znamy obecnie, budziła się do życia. Polska unicestwiła samą siebie akurat w XVIII wieku, czyli w chwili, kiedy ideały oświecenia na zawsze zmieniały oblicze kontynentu.

Niepodległość, owszem, udało nam się później odzyskać i mimo wielu kolejnych upadków, wielokrotnie podejmowaliśmy dzieło odbudowy, ale nigdy nie zdołaliśmy nadrobić straconego do Zachodu dystansu. I pewnie nigdy już nie zdołamy...

Książka Larry'ego Wolffa bardzo mnie w tym przekonaniu utwierdziła. Oczywiście Polska nie jest jej głównym tematem, bo autor wiele pisze też o Rosji czy Bałkanach, ale z oczywistych względów ten wątek rzucił mi się w oczy najbardziej. Inne kraje naszego regionu borykały się (i borykają nadal) z wieloma różnymi problemami, lecz większość z nich jest łudząco do siebie podobna. Zapóźnienie Wschodu było rzecz jasna faktem na długo przed epoką Woltera i Rousseau, ale właśnie w XVIII stuleciu fakt ten wrył się w świadomość całej Europy. I pozostał w niej do dziś.

PS: "Wynalezienie Europy Wschodniej" to jedna z najważniejszych książek, jakie przeczytałem. Polecam każdemu, kto przez całe życie (jak ja) nie może się nadziwić, dlaczego w Polsce jest, jak jest.

Zawsze byłem zdania, że największym dramatem w historii naszego kraju były rozbiory. Dramatem tym bardziej koszmarnym, że nastąpił w momencie gdy nowoczesna Europa, w kształcie jaki znamy obecnie, budziła się do życia. Polska unicestwiła samą siebie akurat w XVIII wieku, czyli w chwili, kiedy ideały oświecenia na zawsze zmieniały oblicze kontynentu.

Niepodległość, owszem,...