Popularne wyszukiwania
Polecamy
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
2021
2020
Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia Larry Wolff 
Larry Wolff zaprezentował bardzo ciekawe przemyślenia dotyczące osiemnastowiecznego postrzegania Europy Wschodniej, oparte na bardzo szerokim materiale źródłowym. "Wynalezienie..." z pewnością można polecić każdemu, kto chciałby spojrzeć na znane już sobie kwestie z nieco innej perspektywy. Wydaje mi się jednak, że bez posiadania ogólnej wiedzy na temat prezentowanych w niniejszej publikacji zagadnień, czytelnik może pogubić się w narracji. Wolff bardzo często popada w niecodzienne dygresje, a ponadto nie podsumowuje myśli przedstawionych w ramach analizy kolejnych tekstów - często kontekstu trzeba doszukiwać się samemu. Szkoda też, że pisząc o historii Europy Wschodniej, nie zawarł w bibliografii więcej niż kilku pozycji napisanych przez pochodzących z tego regionu autorów.
Nie jestem również zbyt wielkim fanem polskiego wydania. Książka ma trochę nieporęczny, zbliżony do kwadratu format. Tekst został zaś przystosowany do rozmiarów tradycyjnych, przez co marginesy są bardzo szerokie, a to można uznać za marnotrawstwo papieru.
Idea Galicji. Historia i fantazja w kulturze politycznej Habsburgów Larry Wolff 
W swojej rozprawie "Idea Galicji" Larry Wolff, amerykański uczony pochodzący z rodziny galicyjskich Żydów, którzy wyemigrowali za Ocean, podejmuje bardzo ciekawy temat. Jest nim funkcjonowanie przez ponad dwa wieki idei Galicji jako pewnego tworu nie tylko geograficzno-historycznego, ale przede wszystkim kulturowego. W chronologicznym układzie omawia Autor koleje ideowych losów Galicji od czasów jej sztucznego powstania w wyniku I rozbioru Polski aż po jej upadek podczas I wojny światowej i dziwne długie trwanie wśród jej spadkobierców różnych narodowości.
Wolff śledzi tytułową ideę przede wszystkim przez badanie tekstów. Sięga tu po utwory powstałe w różnych językach (to ważny aspekt galicyjskości!),ukazując w ten sposób, jak spojrzenie na Galicję różniło się nie tylko w różnych okresach, ale też wśród różnych grup narodowościowych. Najbardziej chyba fascynującym elementem tych przemian jest fakt, że koncepcja stworzona w epoce józefinizmu dla uzasadnienia zaboru ziem Rzeczypospolitej została w pewnym momencie wykorzystana przez środowiska polskie dla uczynienia z Galicji namiastki polskości w okresie autonomicznym. O ile jednak wątki polskie są dość dobrze u nas znane (koncepcji szkoły krakowskiej w historiografii czy "Wesela" Wyspiańskiego raczej nie trzeba przedstawiać),o tyle bardzo ciekawe są różne teksty niemieckie, które starają się ukazać Galicję jako pół-Azję, często w celu uzasadnienia habsbursko-niemieckiej misji cywilizacyjnej.
Książka jest napisana bardzo zgrabnie, momentami wręcz nie bez pewnego literackiego zacięcia. Dobrze ujęte zostały kluczowe problemy historii idei XIX w. z jego nabrzmiałymi "kwestiami". Na kilka mankamentów pracy zwrócił uwagę w posłowiu prof. J. Purchla, ja ze swojej strony dodałbym nieuwzględnienie percepcji Galicji w środowisku chłopskim, bo przecież to chłopi (czy to polscy, czy ukraińscy) stanowili bezwzględną większość mieszkańców tej habsburskiej prowincji. Czym była dla nich Galicja - oto pytanie, które w pracy wcale nie pada, a powinno. Można by też zauważyć, że zbyt mało miejsca poświęcono innym ośrodkom niż Kraków i Lwów. Generalnie jest to natomiast bardzo udana książka, która pozwala lepiej zrozumieć naszą i nie tylko naszą przeszłość, a za sporą zaletę uważam właśnie to spojrzenie ponad polsko-ukraiński ideowy konflikt o Galicję.
