Doceniam kompozycję tego dzieła i wplecione w nią wartości. Doceniam obraz człowieka zanurzonego w naturę, żyjącego z nią w symbiozie, zależnego od jej cykliczności i przestrzegającego jej odwiecznych praw. Doceniam rytualność życia gromady, ukazanie społeczeństwa jako całości, w której poszczególne elementy są od siebie wzajemnie zależne, a ich zdolność przetrwania tkwi właśnie w tym uzupełnianiu się, we wspólnocie. Ukazanie odwiecznych i uniwersalnych praw rządzących relacją człowieka z naturą i ze społeczeństwem - tak, to wszystko doceniam. Doceniam nawet impresjonistyczne opisy przyrody, które potrafią działać na zmysły, jeśli tylko czytelnik wykaże się odpowiednią dozą cierpliwości.

Do jednej (zasadniczej) sprawy jednak cierpliwości mi brak. Wprost nie znoszę celowego umniejszania jakości języka w literaturze, czyli np. nadmiaru języka potocznego lub - tak jak ma to miejsce u Reymonta - wiejskiego. Ja rozumiem, że trudno wkładać w usta chłopów język literacki, jednak zrozumienie nie zmienia faktu, że obcowanie z taką ilością "wiejszczyzny" jest dla mnie zbyt odpychające, bym mogła całość ocenić wysoko, pomimo szacunku dla problematyki. Ja nie wiem, może trzeba było po prostu zrezygnować z części dialogów na rzecz literackiego języka narratora, Panie Reymoncie. Chociaż właściwie niczego nie trzeba było robić inaczej, Nobel przecież i tak się trafił, co ja tam wiem.

I sprawa ostatnia - nie zmuszałabym młodzieży do brnięcia przez "Chłopów". Takim językiem nie zachęci się jej do zapałania miłością do literatury.

Doceniam kompozycję tego dzieła i wplecione w nią wartości. Doceniam obraz człowieka zanurzonego w naturę, żyjącego z nią w symbiozie, zależnego od jej cykliczności i przestrzegającego jej odwiecznych praw. Doceniam rytualność życia gromady, ukazanie społeczeństwa jako całości, w której poszczególne elementy są od siebie wzajemnie zależne, a ich zdolność przetrwania tkwi...