Dar Humboldta

Ciekawa, choć trudna do przebrnięcia powieść. Długie rozdziały pełne są najróżniejszych odniesień, rozległych dygresji, nieoczywistej filozofii i zawoalowanych nawiązań do kultury i sztuki. Kiedy jednak poświęciłem trochę czasu i skupienia na lekturę "Daru Humboldta", z czasem doceniłem inteligentną prozę Bellowa, jego pomysłowość, zdolność unikania patosu i wyważone poczucie humoru.

Na pierwszy rzut oka powieść skupia się na trudnej przyjaźni dwóch pisarzy i intelektualistów - gwałtownego, pełnego ekspresji poety Von Humboldta Fleishera oraz spokojniejszego, bez ustanku filozofującego Charlie'ego Citrine'a, który jest zarazem pierwszoosobowym narratorem oraz - jak mniemam - swego rodzaju alter ego autora. Zmieniająca się na przestrzeni lat relacja między tą dwójką stanowi tło i punkt odniesienia dla rozległych, wielopłaszczyznowych rozmyślań na temat pozycji i wartości sztuki w zdominowanym przez pieniądz współczesnym świecie. Bellow porusza też tak różne kwestie jak sukces, przyjaźń, małżeństwo, zjawisko obłędu, a nawet stan chicagowskiego półświatka czy metafizyczne zagadnienia śmierci i duszy... "Dar Humboldta" w zamierzeniu miał być ponoć opowiadaniem, w praktyce stał się jednak monumentalnym, istotnym dziełem, interesującym obrazem Ameryki lat 70.