Po zaskakująco efektownej podróży do Angoli, ruszamy w samo serce Karaibów do państwa, które pod względem powierzchni i ludności praktycznie sąsiaduje z Andorą – stąd też trudno było oczekiwać, że czytelnik będzie miał z czego wybierać. Przewidywania okazały się, niestety, trafne, choć niewielka Antigua zrodziła jedną z najciekawszych pisarek całego regionu. Choć dziś Jamaica Kincaid żyje i tworzy przede wszystkim w USA, to wychowała się na maleńkim archipelagu, któremu poświęciła znaczną część swojej twórczości. Można tylko żałować, że po polsku ukazała się jak dotąd tylko jedna jej książka (najbardziej szkoda ponoć świetnego „A Small Place”, w którym rozprawia się z europejskim imperializmem i losem karaibskich kolonii na przykładzie AiB właśnie),która w dodatku w Polsce jest praktycznie nieznana (zanim udało mi się ją w końcu kupić, bezskutecznie obszedłem kilka bibliotek i antykwariatów). Opowieść o 70-letniej Xueli, która próbuje zrekonstruować losy swojej zmarłej podczas porodu matki, to z jednej strony przejmujące studium samotności, wyobcowania i nieumiejętności budowania relacji z innymi, z drugiej nieoczywista metafora sytuacji karaibskich mikropaństewek, które próbują wyzwolić się z postkolonialnej przeszłości. I tu czekała na mnie niespodzianka – w trakcie lektury „Autobiografii..” okazało się bowiem, że choć Kincaid sięga do własnej przeszłości, spędzonej na Antigui, to akcja jej powieści rozgrywa się na... Dominice! Topografia tego wyspiarskiego państewka, leżącego nieco dalej na południe, odwzorowana jest bardzo szczegółowo, ale czytelnik ostatecznie nie ma wątpliwości, że cała opowieść mogłaby się rozgrywać w jakimkolwiek kraju regionu, którego historia nierozerwalnie związana była z europejską (w tym przypadku brytyjską) dominacją, której echa wciąż determinują zarówno całościowy obraz świata, jak i losy konkretnych postaci. Xuela uosabia bowiem wszystkich mieszkańców regionu, którzy poszukują własnej tożsamości, a którym odebrano przeszłość – tą zaś jest właśnie tytułowa matka, której historię trzeba napisać na nowo, by móc dowiedzieć się prawdy o samym sobie.
Nie muszę chyba dodawać, że nie będzie to wcale łatwe, bo demony przeszłości są zbyt wyraźne, a Kincaid doskonale oddaje to, jak doświadczenia z dzieciństwa wpływają na dorosłość, zwłaszcza, gdy dorasta się w atmosferze przesyconej wzajemną nieufnością. Na tym tle mocno ironicznie wybrzmiewają słowa napisanego przez N.H. Richardsa hymnu narodowego Antigui (swoją droga drugiego i ostatniego dostępnego po polsku tekstu literackiego z tego kraju...),mówiące o tym, że „synowie i córki (Antigui i Barbudy) zobowiązują się nieustanie szukać, życia w miłości i w jedności”.
-
https://bibliotekaswiata.blogspot.com/2023/07/6-antigua-i-barbuda-jamaica-kincaid.html

Po zaskakująco efektownej podróży do Angoli, ruszamy w samo serce Karaibów do państwa, które pod względem powierzchni i ludności praktycznie sąsiaduje z Andorą – stąd też trudno było oczekiwać, że czytelnik będzie miał z czego wybierać. Przewidywania okazały się, niestety, trafne, choć niewielka Antigua zrodziła jedną z najciekawszych pisarek całego regionu. Choć dziś...

Miłość to chyba jedno z najważniejszych uczuć z jakimi mamy do czynienia w swoim życiu, jej brak może mieć bardzo poważne konsekwencje, z czego możemy sobie nie do końca zdawać sprawę. Szczególnie istotna jest miłość matczyna, która buduje nas od podstaw i jest naszą bazą-fundamentem, na którym możemy stawiać kolejne poziomy-piętra naszej osobowości.

Nie będę poruszać tutaj drażliwego tematu wyrodnych matek czy tzw. głupkowatych i ograniczonych madek, bo nie tego też dotyczy tematyka tej niezwykle przejmującej i poruszającej opowieści kobiety dość mocno doświadczonej przez los, której przewodnim motywem jest właśnie brak miłości i tego efekty.

Wiele czyta się czy słyszy, o tym jak ważne są w życiu człowieka pierwsze lata jego życia, kształtuje się wtedy w zasadzie wszystko, poczynając od podstawowych zachowań, przez cechy charakteru, mowę i zachowania społeczne. Straty są nie do odrobienia (przykład dziewczynki zamkniętej praktycznie od urodzenia w jakiejś starej komórce, w ciemności, bez jakiegokolwiek kontaktu ze światem zewnętrznym - dorosła dzisiaj kobieta nie nauczyła się nigdy mówić, tylko naśladować dźwięki, nie wspominając już o innych czynnościach).

To jak zachowujemy się wobec dzieci, kiedy się pojawiają się w naszym życiu, jak je traktujemy buduje je na całe życie. Nasza bohaterka nie miała zbyt wiele szczęścia pod tym względem, dlatego "pancerz nosorożca", który przyodziała, niesamowita siła i hart ducha na jej delikatnej młodzieńczej psychice, chroniły ją przez wszystkie lata, ale jednocześnie zubożyły jej wiedzę na tematy związane z odczuwaniem, bo nigdy tego nie doświadczyła i nikt jej tego nie nauczył.

Bohaterka mówi:
"Częstotliwość, z jaką padało słowo "kochać", stała się dla mojego siedmioletniego serca i siedmioletniego umysłu wskazówką, że miłość nie istnieje."

I dalej:
"Miłość zawsze potrafiła mnie pokonać. W atmosferze pozbawionej miłości mogłam żyć nie najgorzej, w takiej atmosferze mogłam ułożyć sobie życie."

"Wzajemny brak zaufania był jednym z wielu uczuć, jakie do siebie żywiliśmy, a wszystkie one stanowiły przeciwieństwo miłości i zastępowały miłość."

Co ma czuć dziecko, żyjąc w takiej atmosferze:
"Żona mojego ojca życzyła mi śmierci, początkowo w sposób, który pozwoliłby jej hojnie szafować smutkiem: wypadek wola boska. Później, gdy nie nastąpił żaden wypadek(…) spróbowała doprowadzić do tego sama."
"Żona ojca powtarzała mi zawsze na osobności, gdy ojca nie było, ze nie mogę być jego dzieckiem, bo nie jestem do niego podobna(…)."

Bohaterka jest świetną obserwatorką i komentatorką wszystkiego, co ją otacza:
"Mój ojciec był złodziejem i strażnikiem więziennym, mówił nieprawdę, wykorzystywał słabszych, taki właśnie był w głębi serca, przez całe życie postępował w ten sposób(...)."

Xuela nie użala się nad sobą i nie biadoli. Bierze życie w swoje ręce, podejmuje własne, niezależne decyzje, które mogą szokować, czy bulwersować, ale są jej osobiste, mniej lub bardziej świadome.

"Pokochałam siebie na przekór, z rozpaczy, dlatego, że nic innego nie miałam. Taka miłość w ostateczności wystarczy, ale tylko w ostateczności, nie jest tą najlepszą; smakuje jak coś, co zbyt długo leżało na półce i zjełczało, a po zjedzeniu wywołuje skurcze żołądka."

Książka bolesna, wywołująca dreszcze na całym ciele, mocna, emocjonalnie wyczerpująca, prawdziwy rollercoaster dla wrażliwych.

Gorąco polecam.

Miłość to chyba jedno z najważniejszych uczuć z jakimi mamy do czynienia w swoim życiu, jej brak może mieć bardzo poważne konsekwencje, z czego możemy sobie nie do końca zdawać sprawę. Szczególnie istotna jest miłość matczyna, która buduje nas od podstaw i jest naszą bazą-fundamentem, na którym możemy stawiać kolejne poziomy-piętra naszej osobowości.

Nie będę poruszać...

Na początku muszę przyznać, że opis tej książki niezbyt mnie przekonuje. "Autobiografia mojej matki" to książka o poszukiwaniu tożsamości przez kobietę mieszkającą na terenie byłej kolonii. Można śmiało powiedzieć, że książka ta należy do gatunku bildungsroman- opowiada ona o dzieciństwie bohaterki, które było naznaczone brakiem jej matki, pierwszym zetknięciem Xueli ze złem, braku akceptacji ze strony ojca i jego nowej rodziny, a także o jej życiu prywatnym. Biali mężczyźni nie są jedynymi bohaterami powieści, pomimo iż bohaterka często sypia z bogatymi 'kolonizatorami'.
Bohaterka stawia się sytuacji kobiety, kochanki, a przede wszystkim kobiety czarnoskórej. Jeżeli odnosi sukcesy w życiu, to tylko dlatego, że w miarę wcześnie poznała reguły gry i jej kolor skóry jest nieco jaśniejszy. Bohaterka krytykuje europejskie standardy podsycając zarazem europejski stereotyp mówiący o tym, że czarni są rozwiąźli. Jeżeli Xuela nie chce mieć dzieci i dokonuje kolejnych aborcji to tylko dlatego, iż nie chce ona by historia się powtarzała - studenci literatury postkolonialnej powinni doskonale wiedzieć, że taki proceder nie był niczym nowym wśród czarnych niewolnic, które nie chciały rodzić swoim właścicielom nowych niewolników.

Bardzo spodobał mi się język powieści- nieskomplikowany, pełen nowych i ciekawych porównań. Polecam tę książkę osobom zainteresowanym postkolonializmem, ideologią gender oraz feminizmem.

Na początku muszę przyznać, że opis tej książki niezbyt mnie przekonuje. "Autobiografia mojej matki" to książka o poszukiwaniu tożsamości przez kobietę mieszkającą na terenie byłej kolonii. Można śmiało powiedzieć, że książka ta należy do gatunku bildungsroman- opowiada ona o dzieciństwie bohaterki, które było naznaczone brakiem jej matki, pierwszym zetknięciem Xueli ze...

Moja ukochana książka, ona płynie, jest niesamowita!

Moja ukochana książka, ona płynie, jest niesamowita!

Wyzwanie LC na wrzesien (o malym miescie)

Wyzwanie LC na wrzesien (o malym miescie)