Są takie książki, co po ostatniej stronie zamykają jakąś przygodę, która, jak każda podróż, czegoś nas nauczyła. Ale nie marzymy już, by w niej nogi, czy ręce jeszcze kiedyś zanurzyć, nie wyplątujemy nici spomiędzy palców, bo żadne tam nie zostały. Nie chodzi nawet o to, że książka wpadła drzwiami i z wiatrem pognała przez okno, subtelnie nas omijając, bo ona właśnie zostawiła po sobie jakiś bałagan, czy porządek, którego oczekiwaliśmy. Jest tak, jak być powinno i w taką postać rzeczy nie zamierzamy ingerować. Komoda została zakupiona, półki zapełnione, dokładnie tak, jak w katalogu.
Takie refleksje narzuciły mi się po lekturze Karła Para Lagerkvista. Może powinnam była zacząć od Barabasza, którego wczoraj nocą wyszperałam za grosze w jakimś internetowym antykwariacie?
Nie wiem, ale jakoś nie do końca urzekła mnie ta historia, skąd skądinąd niezła.
Bo np.
"Zauważyłem, że czasami wzbudzam w ludziach lęk. Ale boją się samych siebie. Sądzą, że ja ich przerażam, czyni to jednak karzeł kryjący się w nich, człekopodobna istota o małpiej twarzy, wystawiająca głowę z głębi ich duszy. Ogarnia ich strach, bo nie wiedzą, że mają w sobie inną istotę. W ogóle wpadają w lęk, gdy coś wynurzy się na powierzchnię, wychynie z ich wnętrza, z jakiejś kałuży błota w ich duszach, z czegoś czego nie znają i co nie ma nic wspólnego z ich rzeczywistym życiem. Gdy nic nie widać na powierzchni, nie boją się, nie lękają się tego, cokolwiek by to było. Chodzą wyprostowani i spokojni, pokazując gładkie twarze bez żadnego wyrazu. Ale zawsze jest w nich coś innego, choć udają, że tego nie widzą, żyją nie wiedząc, że prowadzą równocześnie kilka rożnych żywotów. Są tak dziwnie skryci i niezharmonizowani.
I są też zniekształceni, choć wcale tego po nich nie widać."

Gdybym miała, jak zamierzałam, wyboldować co istotniejsze kawałki, cały cytat chyba byłby boldem. Żałuję, że cała książka nie płynie w tym kierunku, pochłonęłabym ją z wypiekami, tym bardziej, że ten cytat jest z 23 strony. Zapowiada się obiecująco, po czym na kolejnej stronie znajduję już zwykłą konstrukcję, wielką płytę, bez szpar na wygrzebanie jakiegokolwiek skarbu:
"Strach? Co to takiego? Czy to strach odczuwam leżąc samotnie nocą i widząc jak widmo Jozafata zbliża się do mego posłania, jak przychodzi do mnie śmiertelnie blady, z siną pręgą dookoła szyi i rozdziawionymi szeroko ustami.
Nie czuję leku ani żalu, niczego, co by mnie w jakiś szczególny sposób wzruszało. Gdy widzę go, myślę tylko, że nie żyje, i że od tej chwili jestem zupełnie sam, w ciemności tak, jak od chwili, gdy go udusiłem.
Nie ma w tym nic przerażającego."

Potem miejscami było jakoś tak, płytko i zbyt pewnie pod nogami. Odłożyłam książkę bez żalu, ale z zamiarem przeczytania Barabasza. Bo jak to mawiał mój profesor "noblesse oblige" i po Noblu to się jednak spodziewam czegoś więcej.
Chyba jednak większe wrażenie zrobiło na mnie "Zło", J. Guillou.
Ale może dlatego, że "Zło" czytałam zanim pochłonął mnie Holocaust i po takiej lekturze, jak "Oświęcim w oczach SS", niewiele jest w stanie zrobić na mnie wrażenie?

Są takie książki, co po ostatniej stronie zamykają jakąś przygodę, która, jak każda podróż, czegoś nas nauczyła. Ale nie marzymy już, by w niej nogi, czy ręce jeszcze kiedyś zanurzyć, nie wyplątujemy nici spomiędzy palców, bo żadne tam nie zostały. Nie chodzi nawet o to, że książka wpadła drzwiami i z wiatrem pognała przez okno, subtelnie nas omijając, bo ona właśnie...