Taką pracę mógł napisać tylko cudzoziemiec, nie związany rodzinnie ani z Polską, ani z Ukrainą, ani z Rosją. Temat budzi bowiem odmienne emocje we wszystkich zainteresowanych nim społeczeństwach. Dla nas – kresowy sentymenty, dla Ukraińców i Rosjan – dowód „pańskości” Polaków oraz „klasowości” podziałów narodowościowych.
To ostatnie twierdzenie nie jest dalekie od prawdy. Wszak na tych terenach Polacy to w olbrzymiej większości szlachta. I na Kijowszczyźnie część spośród nich współpracowała z rosyjskimi obszarnikami, równie obcymi dla miejscowej ludności. Na szczęście inni,jak Apollo Korzeniowski (ojciec Josepha Conrada) i jego siostrzeniec Stefan Bobrowski należeli do konspiracyjnych radykałów, „czerwonych”, łączących wybuch powstania z uwłaszczeniem chłopów i zniesieniem pańszczyzny (akurat dokonanej przez cara już w 1861 roku).
W każdym razie książka wiele prostuje, m.in. co do ilości Polaków na tych terenach, ich wpływu na miejscową politykę i kulturę oraz poglądów. Chociaż były różne, to jednak w odróżnieniu od Rosjan nikt nie miał wątpliwości, że większości chłopstwa ukraińskiego wynarodowić się nie da.
Ciekawa i bardzo obiektywna pozycja.

Taką pracę mógł napisać tylko cudzoziemiec, nie związany rodzinnie ani z Polską, ani z Ukrainą, ani z Rosją. Temat budzi bowiem odmienne emocje we wszystkich zainteresowanych nim społeczeństwach. Dla nas – kresowy sentymenty, dla Ukraińców i Rosjan – dowód „pańskości” Polaków oraz „klasowości” podziałów narodowościowych.
To ostatnie twierdzenie nie jest dalekie od prawdy....