Piękna Bitynka- "Historia życia Zofii Potockiej 1760 – 1822" jej dzieje stają się pretekstem dla autora aby pokazać to w czym jest mistrzem a mianowicie swojej szerokiej wiedzy z zakresu historii obyczajów, świadomości społecznej, a także opinii publicznej. Ukazują szalenie ciekawą epokę przełom XVIII i XIX w., wojny, rozbiory, Konfederację Barską, Wielka Rewolucja Francuska, preludium konstantynopolskie, życie na największych dworach Europy i nie tylko... Istambuł, Warszawa, Paryż, Kamieniec Podolski, Petersburg-> Katarzyna Wielka, Stanisław August, Szczęsny Potocki, układy polityczne i geopolityczne oraz przekrój obyczajów zaczerpniętych niczym z antycznego świata, skopiowanych z francuskiego dworu Króla Słońce, przepiękne dworki i dworeczki na Podolu i Kresach Wschodnich, Tulczyn, Zofiówkę itp. itd. Miejscami czytając miała wrażenie i powracałam myślami do książki Elżbiety Koweckiej → W salonie i w kuchni o pięknej historii materialnej zamków i zameczków XIXw. Książka pisana bardzo piękną i plastyczną polszczyzną (tylko pozazdrościć pióra) przedstawia niesamowicie barwne i złożone historycznie czasy. Ciekawe szczegóły z dziejów Polski i świata, dużo interesującej korespondencji, listów politycznych i osobistych, starej- pięknej grafiki. Dodatkowo okraszona pikantnymi szczegółami z życia samej tytułowej „pięknej” Bitynki i jej awansu klasowego. Czyta się jak porywającą powieść historyczną a jest to książka oparta na autentycznych dziejach.
Jerzy Łojek studia historyczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim, doktoryzował się w 1961, a w 1967 uzyskał habilitację na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy Studia nad prasą i opinią publiczną w Królestwie Polskim 1815–1830. Od 1969 związany był z Instytutem Badań Literackich PAN. Bardzo bogata spuścizna naukowa i wielopłaszczyznowa działalność (→ pełna BIO na Wikipedii). Trzeba podkreślić, że Jerzy Łojek wybitny historyk polityczny głęboko specjalizujący się w dziejach Konstytucji 3go Maja, Katynia i wielu innych tematach nie szczędzi nam faktów i szczegółów historycznych. A więc wszystkie oceny poniżej 7 uważam za bardzo nieprecyzyjne. Osoby które nie lubią historii i nie czują się dobrze w tematach geo/politycznych, kulturowych, materialnych etc nie powinny sięgać po taką literaturę a potem oceniać ją poniżej normy jest to bardzo krzywdzące dla ogromnej pracy researchera jaką wykonał pan profesor przy tej publikacji. Autor szukał inspiracji w bardzo bogatej ilości bibliografii: prasy, pamiętników i literatury, przepięknych starych zdjęć. Same przypisy z bibliografią zajmują prawie 50 str... Inaczej czyta się publikacje pisane przez specjalistę z dziedziny historii politycznej. Oceniam bardzo wysoko i żałuję, że tak dobre publikację nie maja wznowień wydawniczych w obecnych czasach. Książka dość trudno dostępna i tylko w starych wydaniach. Publikacja jest kopalnia wiedzy dla każdego miłośnika kulturoznawstwa, historii, geopolityki. Bardzo polecam jak i inne publikacje tego autora. "35 lat temu, 1986 r., zmarł Jerzy Łojek, historyk, działacz opozycji demokratycznej w PRL. Był ekspertem w zakresie historii politycznej Polski i Europy XVII–XX w., specjalizował się w stosunkach polsko-rosyjskich. Sprawę wyjaśnienia Katynia powierzył w testamencie swym bliskim. Jego ostatnią wolę wypełniła żona Bożena Mamontowicz-Łojek, która była współzałożycielką i przewodniczącą Zarządu Polskiej Fundacji Katyńskiej, walczącej o pełne wyjaśnienie okoliczności i napiętnowanie winnych zbrodni katyńskiej. Wdowa po Jerzym Łojku zginęła w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. "(PAP)

Piękna Bitynka- "Historia życia Zofii Potockiej 1760 – 1822" jej dzieje stają się pretekstem dla autora aby pokazać to w czym jest mistrzem a mianowicie swojej szerokiej wiedzy z zakresu historii obyczajów, świadomości społecznej, a także opinii publicznej. Ukazują szalenie ciekawą epokę przełom XVIII i XIX w., wojny, rozbiory, Konfederację Barską, Wielka Rewolucja...

Pisali o niej „najpiękniejsza kobieta Europy”. Wszędzie, gdzie bywała budziła zachwyt, ale czasami też pogardę i zażenowanie. Bo Zofia Glavani to też kobieta, której „piękność otaksowała cała dzielnica”, „niezbyt surowych obyczajów”.
Pewien Ormianin odnawiając fronton bramy w Kamieńcu Podolskim, gdzie najpierw mieszkała ze swoim pierwszym mężem, niby przypadkiem, pod wizerunkiem starca, który zakładał nogę na nogę i spod nich wyszła mu pewna część ciała, wyrył napis: „Curvavit ova” (przekrzywione jądra). Dwie pierwsze głoski (curva) były umieszczone po jednej stronie postaci, pozostałe po drugiej (vitt ova). Zofia Witt tak nazywała się piękna Greczynka po ślubie z synem komendanta twierdzi w Kamieńcu. Sam Jerzy Łojek zaznacza jednak, że nie wie, czy ta anegdota jest prawdziwa.
Portret tej swawolnej i przebiegłej pani Łojek kreśli genialnie. Krytycznie korzysta ze źródeł, świetnie wpisuje postać Dudu w epokę, w której panowała pełna swoboda obyczajowa (doskonałe fragmenty o zakonach i akademiach erotycznych w Europie, ale okazuje się, że naprawdę najswobodniej to było w Petersburgu). Ta pani idealnie pasuje do Szczęsnego Potockiego, słusznie nazywanego największym zdrajcą w historii Polski.
Ale dzięki tej miłości, bo chyba nią rzeczywiście była, Ukraińcy mają dziś Zofiówkę, jeden z najpiękniejszych parków Europy, zbudowanym przez Szczęsnego Potockiego dla swej ukochanej Zofii, która stała się w końcu Potocką. Na to nazwisko zapracowała ślubem z targowiczaninem, a później – można ironicznie napisać - także przez romans z jego synem (!).
Podsumowując historię Zofii Łojek pisze o największym awansie społecznym w historii obyczajów dawnej Rzeczpospolitej. Pisze o tym świetnie. Był jednym z najlepszych polskich historyków. Szkoda, że zmarł w tak młodym wieku.

Pisali o niej „najpiękniejsza kobieta Europy”. Wszędzie, gdzie bywała budziła zachwyt, ale czasami też pogardę i zażenowanie. Bo Zofia Glavani to też kobieta, której „piękność otaksowała cała dzielnica”, „niezbyt surowych obyczajów”.
Pewien Ormianin odnawiając fronton bramy w Kamieńcu Podolskim, gdzie najpierw mieszkała ze swoim pierwszym mężem, niby przypadkiem, pod...

Tylko w taki sposób, jak bohaterka, ówczesna kobieta mogła do czegokolwiek dojść. Taki to był system - stworzony przez mężczyzn, z mężczyznami i dla mężczyzn. Uświadomiłem to sobie dopiero teraz, w dobre 40 lat od przeczytania książki o tej sławnej damie.

Wtedy miałem ją za kogoś, za kogo uważała ją większość. Dziś wyraźnie dostrzegam w tym raczej smutny dowód potęgi patriarchatu.

Cóż, że pochodziła z nizin społecznych, słabo była wykształcona, a zaczynała jako kurtyzana. Gdyby była aż taką debilką, za jaką malują ją niektórzy, nie doszłaby tak wysoko, jak doszła. Bez wybitnej inteligencji byłoby to niemożliwe…

Wybitny historyk Jerzy Łojek napisał bardzo dobrą książkę o wybitnej kobiecej postaci. Pytanie tylko o cenę, jaką zapłaciła…

Tylko w taki sposób, jak bohaterka, ówczesna kobieta mogła do czegokolwiek dojść. Taki to był system - stworzony przez mężczyzn, z mężczyznami i dla mężczyzn. Uświadomiłem to sobie dopiero teraz, w dobre 40 lat od przeczytania książki o tej sławnej damie.

Wtedy miałem ją za kogoś, za kogo uważała ją większość. Dziś wyraźnie dostrzegam w tym raczej smutny dowód potęgi...

Zacytuję swojego wykładowcę:
"Na następne zajęcia zgłosi się jeden ochotnik, np. (i tu padło moje imię i nazwisko),który przeczyta wybitne dzieło "Dzieje pięknej Bitynki" i zreferuje nam wszystkim o czym ta książka była".
Ku mojemu zaskoczeniu dało się to czytać. Powiem więcej - owa Bitynka to bardzo ciekawy osobnik. Nie jeden/jedna by się zdziwił/zdziwiła :D

Zacytuję swojego wykładowcę:
"Na następne zajęcia zgłosi się jeden ochotnik, np. (i tu padło moje imię i nazwisko),który przeczyta wybitne dzieło "Dzieje pięknej Bitynki" i zreferuje nam wszystkim o czym ta książka była".
Ku mojemu zaskoczeniu dało się to czytać. Powiem więcej - owa Bitynka to bardzo ciekawy osobnik. Nie jeden/jedna by się zdziwił/zdziwiła :D

Jerzy Łojek (1932 – 86),historyk ze wszystkimi stopniami, naukowymi, od 1969 związany z Instytutem Badań Literackich PAN. Wikipedia
„Opublikował ponad 350 artykułów i 34 książki, z których wiele zyskało miano bestsellerów i mimo wysokich, jak na literaturę naukową, nakładów i licznych wznowień, szybko znikały z półek księgarskich..."

Omawianą, opatrzoną podtytułem "Historia życia Zofii Potockiej 1760 – 1822" opublikował w 1970. Pamiętam, że cieszyła się dużym powodzeniem i zachwytami, które podzielałem.
Wikipedia o słynnej metresie pisze:
"..Zofia Konstantynowna Glavani primo voto Witt secundo voto Potocka, przedstawiała się także jako Sophie de Tchelitche (Celice) (1760 -1822) – stambulska kurtyzana pochodzenia greckiego, według legendy niewolnica sułtana, słynna metresa wielu osobistości, szpieg. Ulubienica europejskich salonów; jedna z najbarwniejszych postaci polskiej historii, do której przeszła jako kobieta słynąca z wyjątkowej urody (La Belle Phanariote),intelektu i licznych romansów. Znana także z przebiegłości i braku skrupułów. Na salony weszła jako żona Józefa Witta (1778-1798),a po rozwodzie z nim – jako trzecia żona Stanisława Szczęsnego Potockiego, którego poślubiła 17 kwietnia 1798 roku. …"

Profesor Łojek jest profesjonalistą i odmitologizowuje bujny życiorys pięknej Bitynki wokół którego narosło wiele legend i nieścisłości. Wyjaśnia tytuł (s. 31):
„...Centrum dzisiejszej Bursy jest oddalone niepełna 20 km od wybrzeży morza Marmara… ..starożytna nazwa prowincji, na obszarze której leżała przed wiekami Bursa – Bitynii – posłużyła.. ..Boscampowi jako przenośne określeni narodowości Zofii; nazywał ją „młodą” lub „piękną Bitynką”, a miano to zachowaliśmy w tytule niniejszej książki...”

„De gustibus non est disputandum”, ale na podstawie załączonych ilustracji, trudno byłoby mnie wzbudzić w sobie niepohamowane chucie do pięknej Bitynki. Możliwe, że to tylko kwestia ukierunkowania popędu seksualnego w danej epoce.

Obok sensacyjnej wręcz biografii Zofii Potockiej, autor urocza nas szczegółowym obrazem epoki, jakże innym od nauczanego w szkołach, i to właśnie mnie zaskoczyło i zaciekawiło do tego stopnia, że polecam Państwu historię przebiegłej kurtyzany szczególnie gorąco.

Jerzy Łojek (1932 – 86),historyk ze wszystkimi stopniami, naukowymi, od 1969 związany z Instytutem Badań Literackich PAN. Wikipedia
„Opublikował ponad 350 artykułów i 34 książki, z których wiele zyskało miano bestsellerów i mimo wysokich, jak na literaturę naukową, nakładów i licznych wznowień, szybko znikały z półek księgarskich..."

Omawianą, opatrzoną...

Czytając tę biografię, niejednokrotnie bardzo trudno jest uwierzyć, że ma się do czynienia z prawdziwą historię - dzieje Zofii Potockiej mogłyby z powodzeniem stać się materiałem na niejedną powieść. Książka ta jest napisana bardzo lekko, także mimo sporej objętości, czyta się ją dość szybko.

Czytając tę biografię, niejednokrotnie bardzo trudno jest uwierzyć, że ma się do czynienia z prawdziwą historię - dzieje Zofii Potockiej mogłyby z powodzeniem stać się materiałem na niejedną powieść. Książka ta jest napisana bardzo lekko, także mimo sporej objętości, czyta się ją dość szybko.

Ciekawie jest przeczytać słowa z autentycznego listu sprzed dwustu lat "kochałbym Cię jeszcze bardziej, gdybyś przesłała mi pieniądze". Takie prawdziwe..
Fascynujące jest poznawać efekty poszczególnych postaw oraz konkretnych czynów - w życiu różnych ludzi. Żal ogarnia wręcz, gdy czyta się słowa autora informujące o braku jakichkolwiek informacji o 9 latach życia głównej bohaterki, gdyż naprawdę wiele się dzieje, a historia o pośrednictwie Zofii w pertraktacjach w sprawie polskiej - i to np jej słowami z listów - zapewne byłaby wyjątkowa.
Jerzy Łojek nie powstrzymuje się od ocen, o nie ("poziom intelektualny (...) graniczący z debilizmem"..),ale to mi się akurat podoba. Daje to pozory naturalności, powoduje, że czyta się tę książkę jako opowieść o konkretnych ludziach, a nie jak studium badawcze. Nie jest to jednak pozycja łatwa w czytaniu - język autora jest dość wyszukany, a w samym tekście pełno jest odniesień do mitologii greckiej, rzymskiej. W moim wydaniu (1972) Łojek zdaje się ponadto zakładać, że sięgający po jego "Dzieje..." czytelnik zna dobrze język francuski - przypisy cytują obszerne fragmenty w ogóle bez tłumaczenia.
Czy warto przeczytać? Zawsze, jeszcze nie przeczytałem książki, której nie warto - jednak.. Ta historia to tło wydarzeń na przełomie wieku XVIII/XIX - dla Polaków wyjątkowy okres. Książka jakby mimochodem zapoznaje czytelnika z naprawdę ważnymi sprawami. Niektóre mają swój wydźwięk jeszcze dzisiaj - i ich znajomość rzuca inne światło na to, co się dzieje na świecie obecnie.

Ciekawie jest przeczytać słowa z autentycznego listu sprzed dwustu lat "kochałbym Cię jeszcze bardziej, gdybyś przesłała mi pieniądze". Takie prawdziwe..
Fascynujące jest poznawać efekty poszczególnych postaw oraz konkretnych czynów - w życiu różnych ludzi. Żal ogarnia wręcz, gdy czyta się słowa autora informujące o braku jakichkolwiek informacji o 9 latach życia głównej...

Świetnie udokumentowana, znakomita opowieść o karierze w iście "amerykańskim stylu" - od stambulskiej ulicznicy do żony jednego z największych magnatów Rzeczypospolitej, wielkiej damy podziwianej na europejskich salonach i przyjaciółki koronowanych głów.

Świetnie udokumentowana, znakomita opowieść o karierze w iście "amerykańskim stylu" - od stambulskiej ulicznicy do żony jednego z największych magnatów Rzeczypospolitej, wielkiej damy podziwianej na europejskich salonach i przyjaciółki koronowanych głów.

Świetne opracowanie ukazujące postać Zofii Wittowej-Potockiej.To wprost niezwykła i niespotykania kariera osoby pochodzącej z nizin społecznych.Będąc prostą grecką dziewczyną o wątpliwej reputacji , dzięki urodzie , niespożytemu temperamentowi , ale i niewątpliwie uporowi i inteligencji osiągnęłą nieprawdopodobny status społeczny.Była kochanką wielu możnowładców , przyjmowały ją koronowane głowy , w końcu została na koniec żoną najbogatszego polskiego arystokraty-Stanisława Szczęsnego Potockiego.

Warto przeczytać !!

Świetne opracowanie ukazujące postać Zofii Wittowej-Potockiej.To wprost niezwykła i niespotykania kariera osoby pochodzącej z nizin społecznych.Będąc prostą grecką dziewczyną o wątpliwej reputacji , dzięki urodzie , niespożytemu temperamentowi , ale i niewątpliwie uporowi i inteligencji osiągnęłą nieprawdopodobny status społeczny.Była kochanką wielu możnowładców ,...

Ta książka to świetna pozycja historyczna łącząca w sobie coś z powieści historycznej i dziejów epistolografii. Autor cytuje w niej wiele z listów pieknej Zofii, które są zanakomitym źródłem dokumentującym nie tylko dzieje Zofii Glavani, ale również oddającym ducha epoki.
Gdyby ktoś pokusił się o ekranizację losów pięknej Zofii, to powstałby świetny film historyczny ( a wątek pierwszej żony Stanisława Szczęsnego Potockiego - toż to istny kryminał)!
Polecam lekturę, bo książkę czyta się dokonale. Bardzo mi się podobała.

Ta książka to świetna pozycja historyczna łącząca w sobie coś z powieści historycznej i dziejów epistolografii. Autor cytuje w niej wiele z listów pieknej Zofii, które są zanakomitym źródłem dokumentującym nie tylko dzieje Zofii Glavani, ale również oddającym ducha epoki.
Gdyby ktoś pokusił się o ekranizację losów pięknej Zofii, to powstałby świetny film historyczny ( a...