Kiepściutko. Z jednej strony fascynująca historia, zwłaszcza gdy założyć, że rzeczywiście oparta na faktach, na zdarzeniach autentycznych. Niestety literacko książka to monotonna nuda. Niezależnie od zdarzeń nie czuje się zróżnicowania napięcia, nie ma potęgowania grozy, nie ma detali, szczególików tak istotnych w tego typu opowieści. Wszystko wyjaśnia się w posłowiu.
Nowozelandzka autorka po prostu nie napisała książki! Ona napisała scenariusz do filmu. I to jest grzech kardynalny. Przez całe trzy lata zdobywa zaufanie byłego tatuażysty z Auschwitz, wysłuchuje opowieści by stworzyć dziełko nad wyraz przeciętne. Sama przyznaje, że pierwotnie był to scenariusz filmowy i dopiero po namowach przyjaciół zdecydowała się na przerobienie go na powieść. Tylko że powieść to właśnie detale, zmienne napięcie. To, co powinno wypełnić strony książki, w filmie tworzy obraz, sposób prowadzenia kamery, montaż scen. W książce tego odpowiednika zabrakło. Faktów tam tyle, co kot napłakał.
Nie brakuje też scen, które są cokolwiek wątpliwe a czasem wręcz niedorzeczne. Główny bohater, Lale rozmawia ze swoim nadzorcą, SS-manem niemal jak równy z równym, pozwala sobie na odzywki, za które Żyd w Oświęcimiu po prostu dostałby kulę w ciągu kilku sekund.
W kilku scenach pojawia się i Hoess, i Mengele. Czytelnikowi powinny ciarki chodzić po plecach, powinno się z wrażenia wstrzymać oddech. A tu nic. Czuje się, że to niby dramatyczne sceny, ale bez filmowego obrazu tego nie czuć. Gdyby książkę czytał jakiś Marsjanin, który nie ma pojęcia, co to Holocaust i Auschwitz, po prostu nie połapałby się, o co tyle rabanu.
Jest też scena, która nie trzyma się kupy czasowo. Lale trafia do Oświęcimia pod koniec kwietnia 1942 czy też na początku maja. To bardzo istotna cezura czasowa. Z opowieści nie wynika, żeby był jakimś wybitnie wykształconym Żydem, pochodzi z prowincjonalnego miasta na Słowacji. Na początku 1943 roku jego ukochana w obozie zapada na tyfus. W międzyczasie Lale organizuje szmugiel żywności przy pomocy dwóch ochotniczych robotników, Polaków spoza obozu. Na razie wszystko mieści się w granicach prawdopodobieństwa, choć skala szmuglu wydaje się cokolwiek wątpliwa, taka hollywoodzka, filmowa. O co prosi Lale Polaków? O penicylinę! Pierwsze kliniczne zastosowanie penicyliny, jeszcze eksperymentalne, to luty 1942 w USA. Niczym w dowcipie, terapia się udała, ale pacjent zmarł. Po prostu terapię przerwano z powodu… braku większej ilości penicyliny. Na przemysłową, wielkoskalową produkcję trzeba było poczekać jeszcze kilka miesięcy. Niestety dokładnej daty nie udało mi się odnaleźć. Pytanie jednak do autorki – skąd słowacki Żyd mógł w ogóle cokolwiek wiedzieć o penicylinie? Czytał fachową prasę w Oświęcimiu? Jakie jest prawdopodobieństwo, że mógł zorganizować jej szmugiel do obozu w ciągu kilku dni przy pomocy zwykłych robotników a w niespełna rok po jej pierwszym zastosowaniu klinicznym? Czy w ogóle w pierwszych miesiącach 1943 roku penicylina w ogóle była dostępna w Europie nie mówiąc już o okupacyjnej Polsce? Bzdura do kwadratu.

Jako scenariusz do filmu – dobra rzecz. Jako powieść – kiepściutko. Można sobie darować.
Polecam recenzję maleny, trafia w punkt.

Kiepściutko. Z jednej strony fascynująca historia, zwłaszcza gdy założyć, że rzeczywiście oparta na faktach, na zdarzeniach autentycznych. Niestety literacko książka to monotonna nuda. Niezależnie od zdarzeń nie czuje się zróżnicowania napięcia, nie ma potęgowania grozy, nie ma detali, szczególików tak istotnych w tego typu opowieści. Wszystko wyjaśnia się w...