Dotychczas o „Dunkierce” nie mówiło się zbyt wiele. Była pewnie jedną z wielu odważnych akcji (potyczek) militarnych, w wyniku, której życie poniosło wielu żołnierzy – mężczyzn młodych, niewinnych, spośród cywilów również. Ofiar tamtych dni było tysiące, ale przecież są również bohaterowie, o których warto pozostawić słowo, a takowego i nie było. Najprawdopodobniej film „Dunkierka” w reżyserii Christophera Nolana zmieni jej oblicze i w końcu świat dowie się o przetrwaniu żołnierzy w zorganizowanym chaosie, w którym śmierć nadchodziła z nieba i wyłaniała się z fal..

Czym właściwie jest „Dunkierka”? Z czym należy ją kojarzyć? W skrócie – w obawie przed potężną niemiecką ofensywą, żołnierze angielscy (Brytyjskie Siły Ekspedycyjne) oraz francuscy przez kolejnych kilka dni byli stopniowo ewakuowani przez aliantów. Dlaczego? Anglia we wrześniu 1939 roku wypowiedziała Niemcom wojnę. BEF przybyły do Francji, aby utworzyć grupy obronne – najpierw RAF wysłały do Francji niewielką formację zwiadowczą, później w portach lądowali brytyjski żołnierze. Nie spodziewano się jednak znaczącej przewagi militarnej wroga, zwłaszcza, kiedy Belgowie pozostały neutralnym państwem, (przez co utrudnione były umocnienia oraz organizacja działań), zaś Francuzi nie byli wystarczająco wyszkoleni i przygotowani do potyczek, do udziału w wojnie. Dlaczego doszło do tak desperackiej decyzji o wycofaniu się wojsk? BSE miały trzy możliwości – mogły wziąć udział w kontrataku, który nadchodził zarówno z północy oraz południa, wstrzymując przy tym załamanie granic obronnych. Drugą opcją była próba wycofania się do linii rzeki Sommy, zachowując przy tym kanały zaopatrzeniowe. Trzecia z możliwości była jednak najrozsądniejsza – przedostać się wykorzystując linię kanału La Manche oraz rzekę w stronę plaż, skąd oddziały mogłyby się ewakuować do Wielkiej Brytanii. Decyzja o wycofywaniu wojsk mogłaby zostać określoną, jako pomysł głupi, niemniej, Anglicy po drugiej stronie morza postanowili za wszelką cenę chronić własnych rodaków. Nie inaczej mogliby pomyśleć sami Francuzi czy Belgowie, którzy pozostaliby zdani na własną wyłączność i samodzielność jedynie z pozostawionych sprzętem oraz bronią brytyjską (innymi słowy, w ich oczach brytyjski żołnierze dopuściliby się zdrady – złamania sojuszu). Realizacja planu Mansteina powiodła się. Trzy armie, francuska, angielska oraz belgijska zostały otoczone przez wroga. Oczywiste, zatem się stało, że nie ma sposobu na wywalczenie wyjścia z położenia, w jakim znalazły się te armie. Czas najwyższy było podjąć decyzję trudną, ale ostateczną. Ewakuacja wymagała jednak czasu, sporo wysiłku i zaangażowania obu stron..

„Plaże otworzyły, więc przed wojskiem drogę ucieczki nawet, jeśli nie do Anglii, to, dokąd się da.” – cyt. str. 261

Wybierając ową lekturę, nie ukrywam, kierowałam się ciekawością związaną z nową ekranizacją, której premiera weszła do kin 13 lipca 2017 r. Sądziłam, że przerzucając kolejne strony natknę się na powieść, która była inspiracją do powstania filmu, najprawdopodobniej też tak było, niemniej moje wyobrażenia były związane bardziej z powieścią, która oscyluje wokół ewakuacji żołnierzy, a tenże wątek zostanie potraktowany lekką i przyjemną ręką. Moje mylne zaskoczenie! Książka okazała się dla mnie sporym wyzwaniem, jeśli chodzi o tematykę wojny światowej, pojęć i definicji związanych bezpośrednio z tamtymi latami czy chociażby charakteryzacją broni militarnej, mając zwłaszcza na myśli nazewnictwo poszczególnych samolotów oraz statków..

Przede wszystkim, ta książka to dokładne sprawozdanie z wydarzeń mających miejsce od 27 maja do 4 czerwca 1940 roku na wybrzeżach północnej Francji. Autor zadbał o konkrety oraz uwypuklenie chronologicznie zdarzeń, wzbogaconych świadectwem tych żołnierzy, którzy przeżyli. Reportaż ten staje się bardziej realny, rzeczywisty i przede wszystkim prawdziwy dla Czytelnika, ponieważ nie znajdzie w niej niepotrzebnych relacji, tylko odczucia, ciężkie doświadczenia ocalałych, którzy zabrali głos w tej sprawie.

Treść książki jak wyżej wspomniałam została opracowana w sposób skrupulatny i dokładny. Składa się z przedmowy autora oraz kolejno 11 rozdziałów, z których pojedynczo można by wyłuskać pomniejsze podtytuły. Czytelnik zapozna się ze społeczno-politycznym kontekstem Dunkierki, a nie tylko militarnym. Więcej, w książce zostanie scharakteryzowane społeczeństwo angielskie, niemieckie oraz amerykańskie w kontekście życia codziennego oraz narastania i rozwoju kultury młodzieżowej w obliczu nastroju wojennego. Nie można byłoby nie wspomnieć o opisach przebiegu walk, przedstawienia skutków ewakuacji

– „Trzeba się namęczyć, żeby nie umrzeć.” – cyt. z książki

Po książkę warto sięgnąć po to, aby nie tylko wzbogacić swoją wiedzę, uzupełnić jej ewentualne braki w kontekście akcji militarnych nad Dunkierką. Powieść ta niejako jest hołdem, podziękowaniem i upamiętnieniem tych młodych ludzi, którzy podjęli desperacką, trudną decyzję. Walczyli tak właściwie dla swoich sojuszników, mogli się obrócić i wziąć za pas nogi. Ale podczas tamtych dni liczyło się tylko życie, każdego żołnierza, każdego człowieka, który pragnie z całych sił uniknąć spotkania, zderzenia z wrogiem.. Lektura traktuje poważnie, ale intrygująco. Przedstawia bolesną rzeczywistość, konkretny stan rzeczy, który trwał kilka dni roku 1940, a zmienił oblicze i patrzenie na świat wielu państw, w tym przeważająco Anglii, Francji, Belgii, czy USA.

Dotychczas o „Dunkierce” nie mówiło się zbyt wiele. Była pewnie jedną z wielu odważnych akcji (potyczek) militarnych, w wyniku, której życie poniosło wielu żołnierzy – mężczyzn młodych, niewinnych, spośród cywilów również. Ofiar tamtych dni było tysiące, ale przecież są również bohaterowie, o których warto pozostawić słowo, a takowego i nie było. Najprawdopodobniej film...