Mark Mazower jest brytyjskim historykiem specjalizującym się w tematyce II wojny światowej(zwłaszcza nazizmu) oraz Półwyspu Bałkańskiego. Książka opisuje dzieje Salonik w latach 1430-1950 ze szczególnym uwzględnieniem mozaiki kulturowo-religijnej, jaka zamieszkiwała to miasto, czyli chrześcijan, muzułmanów i żydów. I właśnie tutaj pojawia się moja pierwsza uwaga w stosunku do książki. Dla Mazowera to ludzie są na pierwszym miejscu, a miasto funkcjonuje gdzieś w tle. Odnosiłem wrażenie, że ciągle czytam historię salonickich żydów i ich stosunków z sąsiadami. Fanów religio i kulturoznawstwa taka forma książki może się podobać, mnie natomiast strasznie nużyła i wręcz męczyła. Niektóre tematy miały niesamowity potencjał, żeby wspomnieć chociażby oblężenie Salonik z 1430 roku, wojny bałkańskie czy I wojna światowa. Wydarzenia te oczywiście występują w książce, ale rozdziały im poświęcone należą do najkrótszych w tym dziele. Poza tym liczyłem, że skoro autor jest specjalistą od II wojny światowej, to stworzy ciekawy obraz Salonik pod niemiecką okupacją i będzie to miejsce, gdzie autor będzie się mógł w większym stopniu wykazać swoją wiedzą. Ale nie. Dostaliśmy na ten temat około 20 stron, gdzie wszystko kręci się wokół deportacji żydów do okupowanej Polski. Żeby nie było aż tak smutno, muszę stwierdzić, że autor ma potencjał i niektóre rozdziały są naprawdę ciekawe, chociażby ten o kwestii macedońskiej w latach 1878-1908 czy XIX-wiecznych archeologach i podróżnikach odkrywających zabytki Salonik. Generalnie jednak czuję się rozczarowany, pewnie innym pozycja się spodoba, mi niestety nie przypadła do gustu. Refleksja jest taka, że chyba znów okazało się, że bardzo trudno jest zmieścić 500 lat historii miasta na 500 stronach. Siłą rzeczy trzeba z pewnych tematów rezygnować, skracać je, a inne wydłużać, żeby pasowały do koncepcji książki. W tym wypadku Mazower chciał być chyba bardziej socjologiem niż historykiem, co moim zdaniem nie wyszło mu na dobre.
Po genialnym "Stambule", przyzwoitej "Odessie", dostałem przeciętne "Saloniki"; seria "Miasta" zaczyna chwilowo tracić w moich oczach, ale zobaczymy co przyniesie przyszłość.

Mark Mazower jest brytyjskim historykiem specjalizującym się w tematyce II wojny światowej(zwłaszcza nazizmu) oraz Półwyspu Bałkańskiego. Książka opisuje dzieje Salonik w latach 1430-1950 ze szczególnym uwzględnieniem mozaiki kulturowo-religijnej, jaka zamieszkiwała to miasto, czyli chrześcijan, muzułmanów i żydów. I właśnie tutaj pojawia się moja pierwsza uwaga w stosunku...