Hrabia Monte Christo. Tom III to powieść Aleksandra Dumasa ojca z 1844 roku, uważana za najwybitniejsze dzieło w jego ogromnym dorobku.



Akcja toczy się pomiędzy 24 lutego 1815 a 5 października 1838, z przerwą na okres wrzesień 1829 – wiosna 1838. Miejscem akcji są wyspa Monte Christo (Montecristo), Marsylia, Paryż, Rzym oraz inne miejscowości we Francji i Włoszech.



Akcja utworu rozpoczyna się w końcu lutego 1815 roku w Marsylii. Dziewiętnastoletni Edmund Dantès, młody marynarz, idealista niedostrzegający wokół siebie zła, ma zostać kapitanem okrętu handlowego „Faraon” i ożenić się z ukochaną Katalonką Mercedes. Tymczasem zakochany w dziewczynie Fernand Mondego i buchalter okrętowy Danglars, zazdroszczący mu awansu w pracy, piszą donos, w którym oskarżają go o bonapartyzm. Wykorzystują fakt, że w czasie ostatniego rejsu umierający kapitan statku poprosił Edmunda o doręczenie listów do Napoleona I przebywającego na Elbie oraz o odbiór innego pisma i dostarczenie go do adresata. Edmund, który nie wie, że tak zaczyna się spisek mający na celu powrót cesarza, polecenie wypełnia. W rezultacie donosu młodzieniec zostaje aresztowany w czasie własnego przyjęcia zaręczynowego. Podczas przesłuchania przed zastępcą prokuratora królewskiego de Villefortem ten ostatni z przerażeniem stwierdza, że adresatem listu wiezionego przez Dantèsa i uczestnikiem spisku bonapartystów jest jego ojciec, Noirtier de Villefort. Aby fakt ten nigdy nie wyszedł na jaw, sądownik nakazuje uwięzienie marynarza w zamku d'If bezterminowo i bez wyroku sądowego.

Dumas napisał utwór we współpracy z historykiem Auguste'em Maquetem jako powieść w odcinkach, publikowaną w dwóch seriach w dzienniku Journal des débats.