NIE PŁACZ, RADOSNA

Przepadam za dziwnymi książkami. Toleruję inność i poznaję ją dla przyjemności i nauki. Dla przyjemności, ponieważ miło jest sięgnąć czasem po coś odmiennego. Dla nauki, ponieważ bez poznania i zrozumienia innego, nie bylibyśmy w stanie go zaakceptować. To z kolei stwarzałoby problemy natury moralnej.

„Płacz, Radosna” jest poniekąd baśnią, a poniekąd zwykłą powieścią. Po trosze książką, a po trosze życiem. Świat został przystrojony w elementy baśniowe, bo przecież czym innym jeśli nie fikcją jest ronienie złotych łez, jednak problemy tego świata, są już jak najbardziej realne. Pazerność i chciwość – oto dwa złote cielce, wokół których tańczą współcześni. I to one wymierzają cios za ciosem naszej Radosnej. Nieważne, że nie kopie się leżącego. No, bo przecież kogo to obchodzi, kiedy w grę wchodzą prawdziwe pieniądze!
Książka zaczyna się jednak od zwykłej rodzinnej przemocy. Tak: z w y k ł e j. Przywykliśmy przecież do patologii i krzywd wyrządzanych przez najbliższych, prawda? Zatem książka zaczyna się jak z w y k ł y poranek w niejednej z w y k ł e j rodzinie. Smutne – powiecie. Tragiczne – odpowiem.
Cuca Canals obnaża tragizm i absurd tego, co dzieje się w jej własnej opowieści za pomocą groteski, niekiedy brutalności, a niekiedy humoru. Wyolbrzymia i koloryzuje. Wplata do świata przedstawionego ułamki baśniowości, bo nie mieści jej się w głowie, że w realnym świecie może zdarzać się coś takiego. A jednocześnie „Płacz, Radosna” jest dowodem na to, że ma tego świadomość.

Historia Radosnej – głównej bohaterki powieści jest tak lapidarna, że w swojej szczątkowości aż przygnębiająca. Pewnego dnia przychodzi na świat dziewczynka, która nie potrafi płakać. Toteż matka przybija jej niewidzialny stempel z imieniem: Radosna. Ojca ma Radosna podłego, brutalnego i pazernego, matkę zaś uległą i całkowicie poddaną mężowi. Radosna, jak już wiecie nie płacze...do czasu. Śmierć matki wyzwala w końcu w bohaterce to, czego tak bardzo jej brakowało, i co tak bardzo różniło ją od rówieśników. Zapłakała. Złotymi łzami.(Niech żyje fikcja literacka!) I tu zaczyna nabierać znaczenia tytuł książki. Bo od tej pory każdy jest skłonny bić i upokarzać Radosną byleby tylko zapłakała. Radosna to dla bohaterów książki Canals taki całodobowy bankomat. Tylko zamiast wkładać kartę wystarczy kopnąć. Jak zepsutą maszynę ze słodyczami.
Każde dobro zostaje jej odebrane. Niemal każda łza wydarta, zanim jeszcze zdążyła na dobre spłynąć po policzku. O tym jest ta książka. O nienawiści ludzi do innych, a zazdrości wobec cudzego, lepszego życia. I chciwości, która potrafi zdusić najdrobniejszy zalążek człowieczeństwa.

Cuca Canals napisała swoją baśń nie-baśń w sposób jak najbardziej oczywisty. Książka jest dosłowna – to fakt. Symbolika jest wyświechtana i do bólu unaoczniona – nie da się ukryć. Język jest prosty, zdania nieskomplikowane a motto całego dzieła banalne. Zarzuty są słuszne. Nie można im zaprzeczyć. Na ich potwierdzenie jest zbyt dużo dowodów schowanych między słowami na pożółkłych kartach powieści. Ale, ale! Czy rozumiemy co się kryje pod pazernością? Czy wiemy jakie niebezpieczeństwo etyczne i nie tylko, niesie za sobą bezwarunkowe umiłowanie dóbr materialnych? Być może wiemy, ale jeśli tak, to nic sobie z tego nie robimy. I dopóki ludzie będą zachowywali się jak pozbawione empatii jednostki, to będę polecać każdą książkę, która o tym traktuje. I nigdy nie uznam, że jest ich za dużo.

„Płacz, Radosna” porusza najbardziej oczywiste problemy, które jednak do tej pory pozostają nierozwiązane. Przypomina bajkę i mit, dzięki czemu czyta się ją jako pewną prawdę do przekazania, jako źródło poznania. Choć, momentami sprawia wrażenie pisanej jak bajka dla dzieci, to jej fabuła, przekaz i wymowa są nad wyraz tragiczne. I nie ma chyba na to innych słów. Książka jest po prostu, w najbardziej oczywistym znaczeniu tego słowa smutna. Iskierki nadziei jedna po drugiej wdeptywane są w ziemię, gdzie gasną z żałosnym jękiem niespełnionych marzeń. Trzeba było abstrakcji i fikcji żeby pokazać prawdę.
Wypadałoby, żeby każdy choć raz powiedział: „Nie płacz, Radosna”. Ratując tym samym cząstkę jej i cząstkę siebie.

NIE PŁACZ, RADOSNA

Przepadam za dziwnymi książkami. Toleruję inność i poznaję ją dla przyjemności i nauki. Dla przyjemności, ponieważ miło jest sięgnąć czasem po coś odmiennego. Dla nauki, ponieważ bez poznania i zrozumienia innego, nie bylibyśmy w stanie go zaakceptować. To z kolei stwarzałoby problemy natury moralnej.

„Płacz, Radosna” jest poniekąd baśnią, a poniekąd...