Debiuty często różnią się od stylu, który w późniejszych powieściach przyjmuje autor. W przypadku Marii Nurowskiej, jej debiut z 1975 roku również należy do innego grona książek, niż te ostatnio ukazujące się spod pióra Nurowskiej powieści. Bynajmniej jednak nie jest to stwierdzenie wartościujące. Bowiem chodzi tu głównie o tematykę, ujęcie fabuły i literacką formę.

Dawniejsze książki Marii Nurowskiej trafiają znów do planów wydawniczych. I dobrze, bo debiutancka książka „Nie strzelać do ognisty” była już dosyć trudno dostępna. Jest to zbiór krótkich opowiadań, które łączy wiejski pejzaż. To opowieści, w których pełno dawnych wierzeń, wiejskich obyczajów i powolnego życia, które wyznaczają pory roku. To opowieści o świecie, gdzie wszyscy dookoła wiedzą o mieszkańcach wszystko. Autorka jest wszechwiedząca, podobnie jak niektóre postaci, do których zwracają się lub których plotek obawiają się bohaterowie, jak choćby w moim ulubionym opowiadaniu „Nowina”.

Polska wieś, mimo swego smętnego trybu, jest pełna niepokoju, namiętności, złości i uczuć szargających bohaterami, jak w „Kąsaku”, „Starym” czy tytułowym opowiadaniu „Nie strzelać do organisty”. Często tymi namiętnościami czy złością lub nienawiścią szarpią wiejskie wierzenia i tradycje. Są to również historie magiczne, jak w „Gdzie jest Gapa?” czy „Wdowa wiatrów”. To opowieści o trudnych problemach, niedościgłych marzeniach, które koryguje szorstkie życie, jak w opowiadaniu „Motor”. To także historie o miłości między mężczyzną i kobietą, magicznej namiętności wciśniętej do chropowatego wiejskiego życia („Ingles”, „Wdowa wiatrów”), ale także i historie o miłości do dzieci, która daje niewyobrażalną siłę „Długopis”, „Bańka miodu”.

To piękne, mądre i pełne prostoty opowiadania. Choć pierwotnie wydane w 1975, mimo swoich ponad czterdziestu lat, mogłyby uchodzić za nowe. Są wciąż aktualne, a ze względu na swą piękną magiczną i wiejską aurę ponadczasowe. To innego rodzaju literatura, do której przyzwyczaja nas ostatnio Maria Nurowska. Być może dzisiaj się tak za sprawą krótkiej formy. Te migawki namiętnego życia szarpanego emocjami, mocno odbijają swoje uczucia w czytelniku. Na pozór proste opowiadania, jak wspomniana „Nowina”, napawają dużymi emocjami przy ostatnim zdaniu i wrażenie pozostaje jeszcze długo z nami.

Monika Samitowska-Adamczyk