„Ileż cierpienia może przysporzyć lusterko. Albo ziarnko grochu. Albo kwiatek o żółtych płatkach.” Jeśli thriller odciska w naszym umyśle na tyle trwały ślad, by na stałe osadzić podobne drobiazgi w zupełnie nowym, mrocznym kontekście i sprawić, że nie spojrzymy na nie nigdy więcej w ten sam niewinny sposób, musimy mieć do czynienia z powieścią przemyślaną, spójną i wielowarstwową. Jeśli autor jest w stanie przekształcić wdzięczne rudbekie, ozdobę pól i ogrodów, w symbol powracającego zła, które wyplenić trudniej niż oporny chwast - nie ulega wątpliwości, że zna drogę do odległych zakątków wyobraźni czytelnika i nieskrępowanie z wiedzy tej korzysta. Julia Heaberlin właśnie to zrobiła. Druga książka dziennikarki - „Polne kwiaty” - ukazuje najciemniejsze zakamarki ludzkiej natury, jak gdyby nigdy nic obsypując całość złocistymi płatkami podkreślającymi sączący się powoli mrok.

Kiedy Tessa miała szesnaście lat stała się jednym z celów seryjnego mordercy. Bliska śmierci leżała w grobie wraz z trzema zamordowanymi dziewczynami, które prasa - ze względu na rudbekie zostawiane przez sprawcę na miejscu zbrodni - okrzyknęła Polnymi Kwiatami. Cudem ocalona, zeznawała później w procesie, na którym skazano głównego podejrzanego w sprawie. Ale czy aby do celi śmierci wtrącono właściwą osobę? Potencjalna odpowiedź na to pytanie staje się jeszcze bardziej przerażająca, gdy pewnego dnia dorosła już Tessa odkrywa zasadzoną pod jej oknem kępę żółtych kwiatów. Kwiatów, których nigdy nie udało jej się wymazać z pamięci. Czy to pozostający wciąż na wolności prawdziwy morderca rozpoczyna z nią upiorną grę? Lęk o siebie i córkę, niepewność, coraz większe wątpliwości co do winy czekającego na egzekucję skazańca. Rozdarta Tessa decyduje się w końcu jeszcze raz stawić czoła przeszłości, własnym wspomnieniom i możliwym błędom w śledztwie sprzed lat.

Pod względem konstrukcyjnym „Polne kwiaty” stoją na najwyższym poziomie zaawansowania. Autorka porusza się po tylu płaszczyznach, żonglując zarówno perspektywami, jak i przeskokami na linii teraźniejszość-przeszłość, że od uzyskania efektu kompletnego chaosu dzielił nas prawdopodobnie tylko jeden krok, który jednak nigdy nie został wykonany. Poznajemy Tessę jako dojrzałą kobietę, by za chwilę przenieść się na sesje terapeutyczne, które odbywała w wieku szesnastu lat; dostajemy wgląd w umysł innych bohaterów, a dodatkowo śledzimy stenogram z procesu sądowego sprzed dwóch dekad. Złożenie tylu elementów w intrygującą, spójną, nierozpraszającą czytelnika całość świadczy o tym, że żaden z kawałków układanki nie znalazł się tu przypadkowo. Odnoszę wrażenie, że Heaberlin od początku wiedziała, jaką książkę chce napisać i swoją wizję skrupulatnie i z uwagą zrealizowała. Jej dbałość o szczegóły zachwyca. Dziennikarska precyzja daje o sobie wyraźnie znać nawet pod warstwą literackiej fikcji.

Fenomenalnym, moim zdaniem, zabiegiem dodatkowo wzbogacającym i tak już gęstą fabułę „Polnych kwiatów" jest przybliżenie czytelnikowi jak ogromną rolę w skomplikowanych śledztwach odgrywa współcześnie nauka. Skrupulatny research przeprowadzony przez autorkę oraz skorzystanie z wiedzy specjalistów zaowocowały umiejętnym wpleceniem w historię motywu identyfikacji ofiar poprzez mitochondrialne DNA czy analizę izotopową (przy czym nawet dla chemicznego laika nie brzmi to na kartach powieści jak czarna magia). To z kolei pozwoliło odmalować dwa zupełnie różne wymiary kryminalnego dochodzenia: naukowy, gdzie w imieniu ofiar przemawiają probówki, próbki i twarde dane, oraz psychologiczny, w którym mieszczą się skrajne emocje, traumy i manipulacje. Oba te bieguny wypadają równie przekonująco, zwłaszcza, że skąpane są w gęstej atmosferze tajemnicy i niepokoju. Wielka machina dochodzeniowa nie przytłacza jednak najważniejszego punktu całej historii, czyli jedynego Polnego Kwiatu, któremu udało się przetrwać. Zestawienie pierwszych, bezwarunkowych reakcji Tessie niedługo po przeżytym koszmarze oraz stanu osiągniętego po latach zmagania się z traumą składa się na wnikliwy i przejmujący portret psychologiczny ofiary. Śledzimy jej historię, kibicujemy próbom osiągnięcia normalności, podglądamy poranioną psychikę i bezradnie patrzymy na destrukcyjną więź z oprawcą. Oprawcą, który mimo że nie dokończył swego dzieła, na zawsze pozostaje już częścią ofiary.

Jedynym chwastem zupełnie niepożądanym pośród wszystkich tych przyciągających atutów „Polnych kwiatów" okazuje się wątek miłosny. Zbędny dla rozwoju fabuły, biorący się nagle znikąd, jakby autorka w pewnym momencie planowania historii zwątpiła, czy aby na pewno bez zgrabnego romansu można napisać powieść kompletną i postanowiła na wszelki wypadek zabezpieczyć tyły. Na przyszłość zapewniam, że książka pozbawiona parowania bohaterów też się udać może, zwłaszcza, jeśli uzyskaliśmy już takie zagęszczenie thrillerowych wątków, że obdzielić dałoby się nimi nie jedną, a dwie historie. A na ten moment po prostu wybaczam, bo pojedyncze potknięcie w tak złożonej powieści to naprawdę niewiele. Zawieść mogło tyle elementów, a udało się prawie wszystko. Przeszłość i teraźniejszość, strach i odwaga, emocje i nauka. Intymna historia i przytłaczające procedurami śledztwo – w „Polnych kwiatach" przenikają się naturalnie, wiją się wokół siebie, tworząc nieoczywistą, magnetyzującą mozaikę. Zupełnie jak pędy dzikich roślin, które gdzieś przypadkiem na polu zostawia wiatr. I które nigdy przed przeczytaniem tej książki nie przywiodłyby mi na myśl najokrutniejszych zbrodni.

Karolina Drabik